TÜRKİYE-BALKAN ÜLKELERİ EĞİTİM İLİŞKİLERİ (ATATÜRK DÖNEMİ)

Yapılan araştırmalarda Türkiye ile Balkan ülkeleri arasındaki ilişkilere genellikle siyasi ilişkiler çerçevesinde bakılmış; Atatürk döneminde Türkiye ile Balkan ülkeleri arasındaki eğitim ilişkilerini doğrudan ele alan bir araştırmaya rastlanmamıştır. Oysa 1920'lerin sonundan başlayarak Türkiye-Balkan ülkeleri arasında kültürel alışverişin bir gereği olarak akademisyenler, öğretmenler ve değişik kademelerden öğrenciler Türkiye'ye gelmeye; Türkiye'den de farklı Balkan ülkelerine gitmeye başlamıştır. Bu araştırmada Balkan ülkelerinden Türkiye'ye değişik amaçlarla gelmiş ve Türkiye'den farklı Balkan ülkelerine gitmiş olan öğrenci, öğretmen ve öğretim üyelerinin geliş-gidiş amaçları, hangi ülkeden geldikleri, hangi ülkeye gittikleri yıllara göre ele alınmıştır. Araştırmada alanyazın tarama modeli kullanılmış ve bu nedenle Türkiye ile Balkan ülkeleri arasındaki eğitim ilişkileri Türkiye'de yayınlanmış Akşam, Anadolu, Cumhuriyet, İkdam, Milliyet, Tan, Ulus, Vakit ve Yeni Asır gazetelerinin ışığında ele alınmıştır. Balkan ülkelerinde eğitim adına atılan adımları gazetelerinde de izleyen Türkiye, 1920'lerin sonlarına doğru başlattığı eğitim ilişkilerine 1930'ların başlarında yoğunluk kazandırmıştır. Türkiye'ye Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya başta olmak üzere diğer Balkan ülkelerinden değişik kademelerde öğrenci, öğretmen, müfettiş ve akademisyenler gelip-gitmeye başlamıştır. Türkiye ile Balkan ülkeleri arasındaki eğitim ilişkisinde en yoğun eğitim irtibatı Romanya ile olmuştur. Çoğu kez Paskalya tatili nedeniyle Nisan aylarında Türkiye'ye gelişler artmış, gelen konuklar Türkiye'de eşdeğer kurumların öğrencileri, öğretmenleri, akademisyenleri ya da maarif müdürlüğünün üst düzey yetkilileri tarafından karşılanmıştır. Gelen öğrenci gruplarının karşılanmasında Milli Türk Talebe Birliği önemli rol oynamıştır. Gelen öğrencilerin büyük çoğunluğu İstanbul'u ziyaret etmiş ve Türkiye'de mevkidaşları tarafından ağırlanarak kendilerine çay ve yemek ziyafetleri verilmiştir. Zaman zaman bu ziyafetlere İstanbul Belediye Başkanı ve milletvekilleri de katılmıştır. Gelen gruplar Türkiye'den ayrılırken memnuniyetlerini ifade etmişlerdir. Türkiye'den Balkan ülkelerine eğitim amaçlı gidişlere dair daha az habere rastlanmıştır

TURKEY- THE BALKAN COUNTRIES EDUCATIONAL RELATIONS (ATATÜRK ERA)

In studies so far, relations between Turkey and the Balkan countries have always been viewed from the point of political affairs; nevertheless, there is no study that directly addresses educational relations between Turkey and the Balkan countries during Atatürk Era. On the other hand, beginning in the late 1920s, as a requirement of cultural exchange between Turkey and the Balkan countries, academicians, teachers and students from different levels started to come to Turkey; at the same time academicians, instructors and students started to go to various Balkan countries. In this research, from the Balkans to Turkey for various reasons have come from Turkey and the different Balkan countries who have gone students, teachers and faculty members' arrival and departure purposes, what country they come from, what country they go by year are discussed. In this study literature search technique is used, so educational relations between Turkey and the Balkan countries have been considered in the light of newspapers, Akşam, Anadolu, Cumhuriyet, İkdam, Milliyet, Tan, Ulus, Vakit and Yeni Asır, that were published in Turkey. Turkey, following the steps taken in the Balkan countries in the newspapers, increased the emphasis on the educational relations- which started in the late 1920s- in the early 1930s. From the Balkan countries, mainly from Greece, Bulgaria and Romania, students from different levels, instructors, inspectors and academicians started visiting Turkey. The most intensive educational communication was established with Romania among the other Balkan countries. During the Easter holidays in April visits to Turkey increased and visitors- students, teachers, academicians or high rank officials- were met by their counterparts. National Turkish Student Union played a significant role in meeting the incoming students groups. Most of the visitors paid a visit to İstanbul and were welcomed by their counterparts and offered tea besides feasts. The Mayor of İstanbul and some of the members of the parliament attended these feasts from time to time. The visitors expressed their gratitude when they were departing from Turkey. Fewer number of news about trips from Turkey to the Balkan countries were found throughout the research

PDF

___

AKGÜN, Bünyamin (2007). “Türk Basınında Türkiye ve Balkan Devletleri İlişkileri (1923-1945)”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
AKYOL, Gürkan (2007). Balkan Politikasında Arnavutluk (1912 Sonrası), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
ARI, Kemal (1995). Büyük Mübadele: Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
ARMAOĞLU, Fahir (1986). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980), 3. Baskı, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
AYIŞIĞI, Metin (2004). “Atatürk Dönemi Türk Bulgar İlişkilerine Bir Bakış”, Askeri Tarih Dergisi, sayı. 4, http://www.belgeler.com/blg/2acu/ataturk-donemi-turk-bulgar-iliskilerinebir-bakis
BARLAS, Dilek (2005). “Turkish Diplomacy in the Balkans and the Mediterranean. Opportunities and Limits for Middle-power Activism in the 1930s”, Journal of Contemporary History, volume. 40, number. 3 (July).
BİLGİN, Mustafa Sıtkı (2004). “Atatürk Döneminde Türkiye’nin Balkan Diplomasisi (1923- 1930)”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, cilt. XX, sayı. 60 (Kasım), http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=117
DEĞERLİ, Esin (2009). “Türkiye’nin Balkan Ülkelerine Yakınlaşma Çalışmaları: Balkan Paktı”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilinler Dergisi, cilt. 9 sayı.2, ss.115-135.
ERTEM, Barış. (2010). “Atatürk’ün Balkan Politikası ve Atatürk Döneminde Türkiye-Balkan İlişkileri”, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, sayı. 21 (Temmuz-AğustosEylül), http://www.akademikbakis.org/21/12.pdf
EYİCİL, Ahmet. (2004). “Atatürk Devrinde Türkiye’nin Balkan Politikası”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, cilt. XX, sayı. 59 (Temmuz) http://www.atam.gov.tr/index. php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=121
GÖNLÜBOL, Mehmet (1989). Olaylarla Türk Dış Politikası, 7. Baskı, Ankara: Alkım Yayınevi.
GUBOĞLU, Mihail (1983). “Kemal Atatürk’ün Cumhurbaşkanlığı Döneminden II. Dünya Savaşı’na Kadar Türk-Romen İlişkileri (1923-1944),” Belleten, cilt. 47, sayı. 188, ss.1045- 1072 (Ekim).
HAKOV, Cengiz (1999). “Mustafa Kemal Atatürk ve Bulgaristan-Türkiye İlişkileri (1923-1938),” Atatürk 4. Uluslararası Kongresi (25-29 Ekim), cilt. 2. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, ss.1009-1017.
HATİPOĞLU, M. Murat (1997). Yakın Tarihte Türkiye ve Yunanistan (1923-1954), Ankara: Siyasal Kitabevi.
İVGEN, Ferhat (2007). 1923-1960 Döneminde Türkiye’nin Balkan Politikası, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
MEMİŞOĞLU, Hüseyin (2002). Geçmişten Günümüze Bulgaristan'da Türk Eğitim Tarihi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
ÖKSÜZ, Hikmet (2002). “Atatürk Döneminde Balkan Politikası (1923-1938)”, Türkler Ansiklopedisi, cilt. 16, ss.625-642, Ankara: Yeni Türkiye Araştırma ve Yayın Merkezi.
ÖKSÜZ, Hikmet (2006). Batı Trakya Türkleri, Çorum: KARAM Yayınları.
ÖZCAN, Halil (2011). Atatürk Dönemi Türkiye-Arnavutluk İlişkileri (1920-1938), Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
POLAT, Anila (Tarihsiz). “Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurulduğu Yıllarda Arnavutluk Cumhuriyeti İle İlişkileri (1920-1938)”, http://www.hbektasveli.gazi.edu.tr/ dergi_dosyalar/33-167- 176.pdf
SHPUZA, Gazmend (1990). “Atatürk ve Arnavutluk-Türkiye İlişkileri,” Atatürk Yolu, cilt.2, sayı.6, ss.311-322, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/804/10250.pdf
SHPUZA, Gazmend (1997). “1928-1930 Yıllarında Arnavut-Türk İlişkileri”, Atatürk Yolu, cilt.5, sayı.19, ss.303-313, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/787/10107. pdf
TUĞLACI, Pars (1984). Bulgaristan ve Türk-Bulgar İlişkileri. İstanbul: Cem Yayınevi.