İBRAHİM COŞKUN, HANDAN KÖKSAL, Yıldırım TUĞLU

TÜRKÇE, İNGİLİZCE VE ALMANCA ÖĞRETMEN ADAYLARININ TÜRKÇE BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİ ANLAMA BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

Bilgi almanın temel yollarından biri olan okumanın amacına ulaşması için, anlamanın da tam olarak sağlanması gerekir. Bir metnin okunması kadar anlaşılması da önemlidir. Ayrıca okuma becerilerinin geliştirilmesi için anlama düzeyinin de geliştirilmesi gerekmektedir. Okuma, bilişsel kazanımlarla bazı motor becerilerin ortak çalışmasıyla yazılı sembollerden anlam çıkarma etkinliğidir. Okuma yoluyla yazar ile okuyucu arasında bir ilişki kurulmaktadır. Okuyucudan, yazarın verdiği mesajın ne olduğunu anlaması istenir. Bu çalışmada, Türkçe, İngilizce ve Almanca öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama becerilerinin çeşitli açılardan incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel yararlanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemine göre belirlenmiş olan katılımcılar toplam 90 öğretmen adayından oluşturulmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen Okuduğunu Anlama Becerileri formu kullanılmıştır. Bu form kişisel bilgiler ile 'Şiir ve Matematik' başlıklı bilgilendirici metin ve toplam 9 okuduğunu anlama puanlayıcılar arası güvenirlik katsayısı .91 olarak hesaplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde, betimsel analiz yaklaşımından yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Türkçe öğretmeni adaylarının temel ve derin anlama kategorisindeki anlama puanlarının diğer öğretmenlik programlarından daha yüksek olduğu bulunmuştur. Derin anlama II kategorisinde en yüksek anlama puanını İngilizce öğretmeni adayları almıştır. İngilizce öğretmeni adaylarının temel anlama puanları Türkçe adaylarından yüksek çıkmıştır. Okuma dili açısından üç farklı dilde de sık sık okumalar yapan katılımcılar Almanca öğretmeni adaylarıdır. Ancak bu durumun Almanca öğretmeni adaylarının anlama puanlarına yansımadığı görülmüştür. Araştırmanın sonucunda öğretmenlere ve öğretmen adaylarına strateji temelli okuduğunu anlama eğitimi verilmesi ve okumanın alışkanlık haline getirilmesi için ilgili kurumların özel önem göstermesi gerektiği de önerilmiştir. Ayrıca her bir öğretmenlik programının okuduğunu anlama becerilerinin ayrı ayrı ve farklı metin türlerine göre araştırılması önerilmiştir

EXAMINING COMPREHENSION SKILLS OF PRE-SERVICE TEACHERS IN TURKISH, ENGLISH AND GERMAN LANGUAGE TEACHING DEPARTMENTS ABOUT TURKISH INFORMATIVE TEXTS

In order for reading skills to reach its potential aim, comprehension is imperative. Understanding of the text is also important as well as reading the text itself. In addition to this, in order to develop reading skills, the level of comprehension must be developed. Reading is extracting meaning from written symbols with cognitive competencies along with some motor skills. Through reading, a link between the author and the reader is established. The reader is asked to understand the author’s main message. In this study, it is aimed to examine the reading skills of pre-service tearchers in Turkish, English and German Language Departments in various aspects. Qualitative approach is adopted as a case study for this reasearch. 90 pre-service teachers participated in the study which is drawn in accordance with the purposive sampling method. For the data collection, a Reading Comprehension Skills form developed by the researchers was used. This form comprises personal data, a text entitled with “Poem and Matematics” and nine reading comprehension questions. The reliability coefficient was found out to be as 91. Descriptive analysis methods were used for data analysis. At the end of the study, comprehension scores of pre-service teachers of Turkish were found to be higher than those others at the level of basic and deep understanding categories. However, at the deep understanding category (II), pre-service teachers of English got the highest scores. While the scores of pre-service teachers of English at the basic understanding category were lower than those of Turkish, they were higher than pre-service teachers of German. Although pre-service teachers of German are the only ones that could read in three languages, their reading comprehension scores were not high. In the results of the study, teachers and pre-service teachers are suggested to have strategy-based reading comprehension education. The institutions in charge should consider developing reading habits. Moreover, it is suggested that reading skills comprehension should be examined in accordance with various genres by each of the teacher education programs

PDF

___

AKTAŞ, H. (2011). Almanca Öğrenen Türk Öğrencilerin Yaptığı Aktarım Hataları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
AKYOL, H. (2005). Türkçe İlk Okuma Yazma Öğretimi, (3. Baskı), Ankara: Pegema Yayıncılık.
----------- (2006). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
APELTAUER, E. (1997) Grundlagen des Erst- und Fremdsprachenerwerbs: eine Einführung, Fernstudieneinheit 15. Berlin: Langenscheidt.
ASLANTÜRK, E. ve SARACALOGLU, A. S. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının Karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 155–176.
ARI, E. ve DEMİR, M.K. (2013) İlköğretim Bölümü Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128.
BALCI, V. (2003) Ankara’daki Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Etkinliklerine Katılımlarının Araştırılması, Milli Eğitim Dergisi, 158. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/158/balci.htm (Erişim Tarihi: 22,01,2014).
CAVKAYTAR, S. (2009). Dengeli Okuma Yazma Yaklaşımının Türkçe Öğretiminde Uygulanması: İlköğretim 5. Sınıfta Bir Eylem Araştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
CHOMSKY, N. (1959). “A review of Verbal Behavior by B. F. Skinner”. In: Language 35, 26-58.
COŞKUN, İ.(2010). İlköğretim 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım becerilerinin Birbirini Etkileme Durumu: Eylem Araştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
ÇELEBİ, M. D. (2006). Türkiye’de Anadili Eğitimi ve Yabancı Dil Öğretimi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 285-307.
Deutsches PISA-Konsortium (Hrsg.): PISA 2000. Basiskompetenzen von Schülerinnen und Schülern im internationalen Vergleich, Opladen 2001
DEMİR, C. (2006). Edebiyat /Türkçe Eğitimi ve Kişisel Kelime Serveti, Millî Eğitim Dergisi, Kış 2006, Sayı.169, ss.207-225.
DEMİR, C. ve Yapıcı M. (2007). Ana Dili Olarak Türkçenin Öğretimi ve Sorunları, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergi, C.IX, S.II, 187-203, 2007
DEMİRYAY, N. (2009). Der Einfluss der Sprachkenntnisse und des Vorwissens auf das Textverständnis von Türkischen Drittspracherwerbern des Deutschen, Journal of International Social Research, 2 (9), 106-115.
DOYÉ, P. (1988). Typologie der Testaufgaben für den Unterricht Deutsch als Fremdsprache, München: Langenscheidt
DÖRSCHMANN, J.(2003). Das Freie Lesen. Hamburg: Verlag Dr. Kovac.
ESGİN, A. ve KARADAĞ, O. (2000). Üniversite Öğrencilerinde Okuma Alışkanlığı. Popüler Bilim Dergisi. 82, 19–23.
GENÇ, A. (2001). Yabancı Dil Olarak Almanca Dersinde Okuma Becerisinin Geliştirilmesi. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20: 80-91.
GÜNEŞ, F. (2013). Türkçe Öğretiminde Metin Seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1 (1), 1-12.
ERKMAN-AKERSON, F. (2000). Türkçe Örneklerle Dile Genel Bir Bakış (1. Baskı), İstanbul: Multilingual.
HELBİG, G., LUTZ G., GERT H. und HANS-JÜRGEN Krumm (Hrsg.) (2001): Deutsch als Fremdsprache. Ein internationales Handbuch: 2. Halbband. Berlin: De Gruyter.
HEYD, G. (1991). Deutsch lehren (2. Herausgabe), Diesterweg, Frankfurt, 110-115.
HUFEİSEN, B. (1999). Deutsch als zweite Fremdsprache, In: Fremdsprache Deutsch, 4-6.
İŞİGÜZEL, B. (2012). Der Einfluss der Erstsprache als ein Motivationsfaktor auf den Erfolg beim Fremdsprachenlernen,Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 53-86.
KAPLAN, M. (1968). Şiir ve Matematik, Hisar Dergisi, Sayı: 51. Sayfa: 14, Ankara.
-------------- (2002). Kültür ve Dil, İstanbul: Dergâh Yayınları.
KÜÇÜKYILMAZ, E. A., DUBAN, N. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Öz Yeterlik İnançlarının Artırılması İçin Alınabilecek Örneklere İlişkin Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: III, S: II.
KOCAMAN, A., OSAM, N. (2000). Uygulamalı Dil bilim-Yabancı Dil Öğretimi Terimleri Sözlüğü, Ankara: Hitit.
KOÇAK, M. (2012). Almanya’da Yaşayan Türklerin Türkçe Dil Becerileri Üzerine Bir İnceleme, Journal of World of Turks, 4 (1), 303-313.
KÖKSAL, H. (2008). Deutsch als zweite Fremdsprache nach Englisch. Zum Einfluss der ersten Fremdsprache zur zweiten Fremdsprache, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2008 (1), 69-88.
LEWANDOWSKİ, T. (1991): Deutsch als Zweit- und Zielsprache. Wiss. Trier: Trier Verlag.
LUTJEHARMS, M. (1999). Tertiärsprache und Sprachbewusstheit, Fremdsprache Deutsch, 7-11.
MERRİAM, S. B. (1998). Qualitative Research And Case Study Applications in Education. San Francisco: Jossey-Bass.
MİLES, M., & HUBERMAN, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
NEUNER, G., KRÜGER, M., GREWER, U. (1996). Übungstypologie zum kommunikativen Deutschunterricht, Langenscheidt, München.
ODABAŞ, H., ODABAŞ, Z.Y. ve POLAT C. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı: Ankara Üniversitesi Örneği. Bilgi Dünyası, 9 (2), 431-465.
OFLAZ, A. ve BOLAT, H. (2012). Almanca Öğreniminde Ana Dili ve İngilizce Kaynaklı Girişim Hataları, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7 (1), 1635-1651.
ÖMÜR, F. (2009). İkinci Yabancı Dil Öğrenirken Ana Dilden veya Birinci Yabancı Dilden Kaynaklanan Olumsuz Aktarımlar, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4 (3), 1662-1679.
ÖZ, F. (2005). Uygulamalı İlk Okuma Yazma Öğretimi, (5.baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.
PEKKANLI, İ. ve KARTAL, E. (2010). Yabancı Dil Öğretmen Adaylarının Anadil ve Yabancı Dilde Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma, Journal of the World of Turks, 2 (3), 91-105.
PORSCHÉ, D. C (1983): Die Zweisprachigkeit während des primären Spracherwerbs. Tübingen: Narr.
RAZI, S. (2008). Okuma Becerisi Öğretimi ve Değerlendirilmesi, İstanbul: Kriter Yayınları.
SARACALOĞLU, A.S., BOZKURT, N. ve SERİN, O. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Okuma İlgileri ve Okuma Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(12), 149–157.
SARACALOĞLU, A.S., KARASAKALOĞLU, N. ve YENİCE, N. (2007). Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri ile Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 27-29 Nisan 2007, Eskişehir, 384–389.
SAUSSURE, F. (1967) Grundfragen der Allgemeinen Sprachwissenschaft. Übersetzt von Hermann Lommel. Berlin/New York: de Gruyter.
SEMERCİ, Ç. (2002). Türk Üniversitelerinde Beden Eğitimi ve Spor Bölümü Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları. Eğitim ve Bilim, 27(125), 36-43
SİDEKLİ, S. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuma ve Anlama Becerilerini Geliştirme (Eylem Araştırması). (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
SKİNNER, B. F. (1957): Verbal Behavior. Acton, MA: Copley Publishing Group.
TEMİZKAN, M. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının temel dil becerilerinden okuma ile ilgili kavramları öğrenme düzeyleri ve kavram yanılgıları, Journal of Ziya Gökalp Education Faculty, 17, 29-47.
TOSUN, Cengiz (2006): Yabancı Dille Eğitim Sorunu, Journal of Language and Linguistic Studies, (2/1), 28-42.
TUĞLU, Y. (2011): Entwicklung von computerbasierten Lehr- und Lernmaterialien zur Förderung der Lesefertigkeit von Studierenden der Deutschlehrerausbildung in der Türkei. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ÜSTÜNOVA, K. (2010): Yüzey Yapı-Derin Yapı Kavramları Üzerine. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/4 Fall.
VARDAR, B. (1998). Açıklamalı Dil bilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: ABC Yayınları.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2006) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Teknikleri, (genişletilmiş 6. baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
YILMAZ, B., KÖSE, E. Ve KORKUT, S. (2009). Hacettepe üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Türk Kütüphaneciliği. 23(1), 22-51.