LEXICAL INNOVATIONS IN TURKISH

Yeni sözcük oluşturma, dilde belirli bir nesne ya da olay için uzlaşımsal bir terim olmadığında ya da konuşmacı var olan bir terimi hatırlayamadığında kullanılır (Clark, 1991). Bu durumlarda, yeni sözcük oluşturmak için çocukların edinim sürecinde kullandıkları bazı seçenekler vardır. Bunlar, bileşik sözcük yapma, türetme ve dönüşmedir. Clark ve arkadaşları (1981, 1982, 1991, 1993, Clark ve Hecht 1982, Clark, Hecht ve Mulford 1986) yeni sözcük oluşturma için beş ilke önermişlerdir. Bunlar üretkenlik, kalıplaşmışlık ve aykırılık ilkelerinin yanı sıra iki ana ilke olan biçimin basitliği ve anlamsal şeffaflık ilkeleridir. Bu çalışma ana dili Türkçe olan çocukların doğal konuşmalarında geçen yeni sözcükleri bulmayı ve bahsedilen biçimin basitliği ve anlamsal şeffaflık ilkelerinin Türkçe için geçerli olup olmadığını bulmayı amaçlamaktadır. Bunun için, Aksu'nun CHILDES derleminde yer alan enlemesine kesitsel verisi kullanılmıştır. Veri 4toplanmıştır. Bulgular, farklı yenilik türleri, kelime oluşturma stratejileri ve yaşa göre yeni sözcük oluşturma başlıkları altında yorumlanmıştır. Sonuçlar, öncelikle çocukların eylemlerden çok isim ulamında yeni sözcükler ürettiklerini göstermiştir. Ayrıca, bileşik sözcük oluşturma ve türetmenin yanı sıra üç yeni ulam olan tipik deyiş, değiştirim, ve uydurma ulamlarının olduğu bulunmuştur. Son olarak, Türkçede türetmenin 2;8 yaşında, bileşik oluşturmanın ise ondan daha önce 2;4 yaşında ortaya çıktığı, bunun da biçimin basitliği ve anlamsal şeffaflık ilkelerini desteklediği şeklinde yorumlanmıştır.

TÜRKÇEDE YENİ SÖZCÜK OLUŞTURMA

Lexical innovations are used when there is no conventional term for a specific object or event, or when speakers do not remember conventional terms (Clark, 1991). In such cases, children use the options for lexical innovations in the course of acquisition. Three devices are noted for lexical innovations, namely, compounding, derivation, and conversion. Clark and her colleagues (1981, 1982, 1991, 1993, Clark & Hecht 1982, Clark, Hecht & Mulford 1986) propose two main principles for lexical innovations which are simplicity of form and semantic transparency in addition to productivity, conventionality and contrast . This study aims to find the occurrences of lexical innovations in spontaneous speech samples of Turkish speaking children and see if these principles are also valid for Turkish. Aksu's cross-sectional data on Child Language Data Exchange System (CHILDES) corpus in 4months intervals from 33 children aged between 2;0 and 4;8 were analyzed. Findings were interpreted for different types of innovations, word formation strategies, and lexical innovations over time. The results showed that, first, children produced more innovations in the category of nouns than verbs. Second, three categories emerged in addition to compounding and derivation, which are characteristic expression, substitution, and made-up word. Lastly, compounding emerged earlier (2;4) than derivation (2;8) in Turkish which was interpreted as a supporting finding for the principles of simplicity of form, and semantic transparency

PDF

___

BECKER, J. A. (1994). 'Sneak-shoes', 'sworders' and 'nose-beards': a case study of lexical innovation. First Language 14, 195-211.
CLARK, E. (1981). Lexical innovations: How children learn to create new words. In W. Deutsch (Ed.), The child's construction of language, (299-328). London: Academic Press.
CLARK, E. (1982). The young word-maker: a case study of innovation in the child's lexicon. In E. Wanner & L. Gleitman (eds), Language Acquisition: The State of the Art, Cambridge: Cambridge University Press, 390-425.
CLARK, E. (1991). Acquisitional principles in lexical development. In S. Gelman & J. Byrnes (Eds), Perspectives on Language and Thought, New York: Cambridge University Press, 31-71.
CLARK, E. (1993). The lexicon in acquisition. Cambridge: Cambridge University Press.
CLARK, E. (1998). Morphology in language acquisition. In A. Spencer & A. M. Zwicky (Eds.), The handbook of morphology, Oxford & Cambridge: Blackwell, 374-389.
CLARK, E. & HECHT, B. F. (1982). Learning to coin agent and instrument nouns. Cognition 12, 1-24.
CLARK, E., GELMAN, S., & LANE, N. (1985). Compound nouns and category structure in young children. Child Development, 56, 84-94.
CLARK, E., HECHT, B. F. & MULFORD, R. (1986). Coining complex compounds in English: affixes and word order in acquisition. Linguistics 24, 7-29.
EKMEKÇI, Ö. (1990). ‘Coinage of Words in Child's Lexicon in Acquiring Turkish’. In S. Koç (Ed.) Proceedings of the Fourth International Conference on Turkish Linguistics. Ankara: Middle East Technical University Publication.
SCHIPKE, C. & KAUSCHKE, C. (2011). Early word formation in German language acquisition: A study on word formation growth during the second and third years. First Language, 31 (1). 67-82. DOI: 10.1177/0142723709359240
SOFU, H. (1995). Acquisition of Turkish expressions referring to time, space, definiteness and word formation: a longitudinal study. Unpublished PhD thesis. Cukurova University, Adana, Turkey.
SWAN, D. W. (2000). How to build a lexicon: a case study of lexical errors and innovations. First Language, 20, 187-204. DOI: 10.1177/014272370002005904