SURİYE’DE BİTMEK BİLMEYEN ARAP BAHARI: SURİYELİ MÜLTECİLERİN DENEYİMLERİNE GÖRE SURİYE İÇ SAVAŞI’NIN TEMEL DİNAMİKLERİ

Mart 2011’de, Suriye’nin Dera kentinde, yaşları 9 ila 15 arasında değişen çocukların duvara rejim karşıtı yazı yazmaları üzerine, rejimin güvenlik güçleri harekete geçerek çocukları gözaltına aldı ve işkenceler yaptı. Çok geçmeden, Suriyeli vatandaşların rejimin keyfi uygulamalarını protesto etmek amacıyla sokaklara dökülmesi ve rejimin de barışçıl göstericilere ateş ederek karşılık vermesi Suriye iç savaşı ile sonuçlanacak olayların fitilini ateşledi. Ancak, her ne kadar Dera’da gerçekleşen bu olayların Suriye iç savaşını tetiklediği düşünülse de esasında ülkeyi fiilen iç savaşa sürükleyecek birçok problem vardı. Bu çalışma kapsamında, savaşın çıkmasına sebep olan temel faktörlerin anlaşılabilmesi için Suriye’de savaş öncesi dönemin gerçek tanıkları olan ve şu anda Gaziantep ve Hatay illerinde yaşayan 60 Suriyeli mülteci ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Yürütülen yarı-yapılandırılmış mülakatlarda, görüşmeciler Suriye’de iç savaşın patlak vermesinde rol oynayan sosyo-ekonomik ortamı değerlendirmişlerdir. Suriye’yi iç savaşa götüren ekonomik nedenlerden başlıcaları yüksek işsizlik oranları ve eşit olmayan refah dağılımıdır. Buna ilave olarak, Beşar Esad döneminde uygulanan neo-liberal politikalar ve özelleştirme politikaları ülkede yeni bir burjuva sınıfı yaratılmasına hizmet ederken sübvansiyon ve diğer devlet yardımlarını keserek halkın büyük bir kısmını daha da fakirliğe itmiştir. İlaveten, Suriye ekonomisinde önemli rol oynayan tarım sektörünün 4 yıllık kuraklıktan olumsuz etkilenmesi ve rejimin de buna ilişkin gerekli tedbirleri almamış olması ülkenin bu mahiyette ve büyüklükte bir sorunu ortadan kaldırmasını zorlaştırmıştır. Tarım ve hayvancılıkla uğraşan birçok Suriye vatandaşı maddi anlamda ciddi kayba uğramıştır. Sonucunda ise 2 ila 3 milyon kişi kırsal bölgelerden Suriye’nin kentsel alanlarına göç etmiş ve bu göçler beraberinde şehirlerdeki işsizlik oranlarını da arttırmıştır. Ayrıca, 2003 Irak Savaşı esnasında Iraklı mültecilerin Suriye’ye gelmesiyle artan gayrimenkul fiyatları ve son yıllarda artan gıda fiyatları, yine Suriye’de iç savaşın patlak vermesinde rol oynayan faktörlerdendir. Ancak Suriye’yi savaşa sürükleyen nedenler sadece ekonomiden kaynaklı nedenler değildir. En az ekonomik faktörler kadar sosyal faktörler de Suriye’de ortaya çıkan savaşın tetikçisi olmuştur. Suriye rejiminin ülke vatandaşları üzerinde kurmuş olduğu aşırı kontrol, baskı ve şiddet mekanizması Suriye iç savaşını kaçınılmaz hale getirmiştir. Güvenlik güçleri ve istihbarat servisi Suriye’deki vatandaşlara hayatı çekilmez hale getirmiştir. Hafız Esad döneminden itibaren hiçbir zaman ülkede rejim karşıtı muhalif oluşumlara izin verilmemiştir. Bunlara ilaveten, her ne kadar görüşmeciler savaş öncesi dönemde Suriye’de farklı mezhepsel gruplar arasında büyük bir sorunun söz konusu olmadığını belirtseler de Beşar rejiminin Sünni ağırlıklı muhalefete karşı Alevilerin desteğini almak amacıyla temelde Alevilerden oluşan Şebbiha birliklerini kullanması ve bu birliklerin gerçekleştirdiği acımasız eylemler Suriye iç savaşına mezhepsel bir boyut da kazandırmıştır.

THE UNENDING ARAB SPRING IN SYRIA: THE PRIMARY DYNAMICS OF THE SYRIAN CIVIL WAR AS EXPERIENCED BY SYRIAN REFUGEES

In March 2011, in the Syrian town of Daraa, children whose agesranged from nine to fifteen wrote anti-regime graffiti on a wall, whichprompted the regime’s security forces to arrest and torture the children.Soon after, Syrian citizens poured into streets to protest against theregime’s arbitrary acts, and the regime responded this by shooting thepeaceful protestors; this served to light the fire that would result in theSyrian civil war. However, although the events that took place in Daraaserved to ignite Syria’s civil war, there were, in fact, a great many otherproblems that had effectively led the country toward war. In order tounderstand the key factors behind the war, this study conductedinterviews with 60 Syrian refugees in the Turkish provinces of Gaziantepand Hatay. These refugees were witness to what pre-war Syriaexperienced. In the semi-structured interviews conducted, theinterviewees assessed the socioeconomic environment in Syria thatcontributed to the outbreak of the civil war. Among the economicproblems that helped to usher in war in Syria were the high rate ofunemployment and unequal distribution of welfare. In addition, the neo-liberal and privatization policies implemented under Bashar al-Assadserved to create a new bourgeoisie class and further impoverish themajority due to a decrease in subsidies and other benefits. Further, theagricultural sector, which played an important role in Syria’s economy,suffered a 4-year drought, which was made worse by the fact that theregime failed to take the necessary precautions that would have allowedthe country to weather a problem of this nature and magnitude. Thismeant that, among other things, many Syrian citizens working inagriculture and husbandry experienced serious financial losses. As aresult, two to three million people emigrated from the countryside toSyria’s urban regions, and these migrations increased the cities’ rates of unemployment. Moreover, real estate prices, which increased due to thearrival of Iraqi refugees to Syria during the 2003 Iraq War, and foodprices, which had also increased in recent years, also played a role in theoutbreak of war in Syria. Economics, however, were not the only factorsthat led Syria into war; there were social factors at work as well. Syria’scivil war may have seemed inevitable, given the excessive control,pressure, and violence to which the Syrian regime subjected the country’scitizens. Security forces and Mukhabarat (intelligence) made lifeincreasingly difficult for the people of Syria, and there seemed no end tothis, as opposition to the controlling regime had not been permitted sincethe Hafez al-Assad period. Further, although the interviewees suggestedthat there were no major pre-war problems among Syria’s varioussectarian groups, the Bashar regime played on old fears in order to securethe support of Alawites against the Sunni-dominated opposition. Theregime also set the Shabbihas, which are comprised primarily of Alawites,against the opposition groups and their brutal acts added a sectariandimension to the Syrian civil war.

PDF

___

Abboud, S., & Arslanian, F. (2008). Growth in Transition and Syria's Economic Performance. Boulder, CO: Lynne Rienner Publishers.
Arslanian, F. (2008). Growth in transition and Syria's economic performance. In S. Abboud, & F. Arslanian, Syria’s Economy and the Transition Paradigm (pp. 33-78). Boulder, CO: Lynne Rienner Publishers.
Ataman, M. (2012). Suriye'de iktidar mücadelesi: Baas rejimi, toplumsal talepler ve uluslararasi toplum (Rep. No: 6). Washington, DC: SETA Rapor.
Berti, B., & Paris, J. (2014). Beyond sectarianism: Geopolitics, fragmentation, and the Syrian civil war. Strategic Assessment, 16(4), 21-34.
Berzins, J. (2013). Civil war in Syria: Origins, dynamics, and possible solutions (Rep. No: 7). Riga: National Defence Academy of Latvia.
Bhardwaj, M. (2012). Development of conflict in Arab Spring Libya and Syria: From revolution to civil war. Retrieved from Peace Operations Research Network: http://www.operationspaix.net/data/document/7367~v~development_of_conflict_in__arab _spring_libya_and_syria__from__revolution_to_civil_war.pdf
Castles, S., DeHass, D., & Miller, M. J. (2013). The Age of Migration. New York, NY: The Guilford Press.
Cengiz, D. (2015). Zorunlu göçün mekânsal etkileri ve yerel halkın algısı: Kilis örneği. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(2), 101-122.
Faksh, M. A. (1984). The Alawi community of Syria: A new dominant political force. Middle Eastern Studies, 20(2), 133-153.
Femia, F., & Werrell, C. (2012, February 29). Syria: Climate Change, Drought and Social Unrest. Retrieved from https://climateandsecurity.org/2012/02/29/syria-climate-change-drought- and-social-unrest/
Gümüşlüoğlu, F. (2013). Suriye'de Muhalif Olmak. İstanbul: Mana Yayınları.
Goldsmith, L. (2011). Syria’s Alawites and the politics of sectarian insecurity: A Khaldunian perspective. Ortadoğu Etütleri, 3(1), 33-60.
Goldsmith, L. (2012, April 16). Alawites for Assad: Why the Syrian Sect Backs the Regime. Retrieved on Feb 28, 2018 from http://www.foreignaffairs.com/articles/137407/leon- goldsmith/alawites-for-assad
Goulden, R. (2011). Housing, inequality, and economic change in Syria. British Journal of Middle Eastern Studies, 38(2), 187-202.
Haddad, B. (2005). Syria's curious dilemma. Middle East Report, 236, 4-13.
Haddad, B. (2011). The political economy of Syria: Realities and challanges. Middle East Policy, 18(2), 46-61.
Haddad, B. (2012). Syria, the Arab uprisings, and the political economy of authoritarian resilience. Interface, 4(1), 113-130.
Hawari, T. A. (2016). Syria's Civil War and the Sectarian Violence Dilemma: A Study on the Development of the Sunni-Alawite Struggle (Unpublished Master Thesis). Macomb, IL: Western Illinois University.
Hinnebusch, R. (1995). The political economy of economic liberalization in Syria . International Journal of Middle East Studies, 27(3), 305-320.
Hinnebusch, R. (2009). Syrian Foreign Policy under Bashar al-Asad. Ortadoğu Etütleri, 1(1), 7-26.
Hinnebusch, R. (2012). Syria: From 'authoritarian upgrading' to revolution? International Affairs, 88(1), 95-113.
Hof, F. C., & Simon, A. (2013). Sectarian violence in Syria’s civil war: Causes, consequences, and recommendations for mitigation (Rep.). Washington, DC: United States Holocaust Memorial Museum.
Karabat, A. (2013). Suriye Savaşları. İstanbul: Timaş Yayınları.
Lesch, D.W. (2012). Syria: The Fall of the House of Assad. London: Yale University Press.
Lund, A. (2011). The ghosts of Hama: The bitter legacy of Syria's failed 1979-1982 revolution (Rep.). Stockholm: Swedish International Liberal Centre.
Lundgren-Jörum, E. (2012). Discourses of a revolution: Framing the Syrian uprising. Ortadoğu Etütleri, 3(2), 9-39.
Lust-Okar, E. (2006). Reform in Syria: Steering Between the Chinese Model and Regime Change. Washington, DC: Carnegie Endowment.
Maoz, M. (1991). Şam'ın Sfenksi. İstanbul: Akademi Yayınları.
Martin, K. W. (2015). Syria's Democratic Years: Citizens, Experts, and Media in the 1950s . Bloomington, IN: Indiana University Press.
Mercan, M. H. (2012). Suriye: Rejim ve Dış Politika. İstanbul: Açılım Kitap.
Özkoç, Ö. (2008). Suriye Baas Partisi: Kökenleri, Dönüşümü, İzlediği İç ve Dış Politika (1943- 1991). Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfi Yayınları.
Phillips, C. (2015). Sectarianism and conflict in Syria. Third World Quarterly, 36(2), 357-376.
Pipes, D. (1989). The Alawi capture of power in Syria. Middle Eastern Studies, 25(4), 429-450.
Raphaeli, N. (2007). Syria's fragile economy. Middle East Review of International Affairs, 11(2), 34- 51.
Saleeby, S. (2012, February 16). Sowing the seeds of dissent: Economic grievances and the Syrian social contract’s unraveling. Jadaliyya. Retrieved from http://www.jadaliyya.com/pages/index/4383/sowing-the-seeds-of-dissent_economic- grievances-an
Salık, N. (2011). Beşar Esad dönemi Suriye dış politikası ve Türkiye-Suriye İlişkileri (Rep. No: 85). Ankara: ORSAM.
Sandıklı, A., & Çakmak, C. (2014). Suriye'nin Yeniden Yapılandırılması. İstanbul: Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi.
Smyth, P. (2015). The Shiite jihad in Syria and its regional effects (Rep. No: 138). Washington, DC: Policy Focus.
Soyalan, M. Y. (2013). Emevi Hanedanlığından Esed Diktatörlüğüne Suriye. İstanbul: Mana Yayınları.
Süer, B. (2012). Suriye’de değişim çabaları: Bir bağlam ve süreç analizi . Akademik Orta Doğu: Altı Aylık Orta Doğu Araştırmaları Dergisi , 6(12), 1-20.
Şen, Y. (2013). Suriye’de Arap baharı. Yasama Dergisi, 23, 54-79.
Şenzeybek, A. (2013). Suriye'de Dürzi-Nusayri-İsmaili ve Sünni ilişkileri. e-Makâlât Mezhep Araştırmaları, 6(2), 469-493.
Talhamy, Y. (2010). The fatwas and the Nusayri/Alawis of Syria. Middle Eastern Studies, 46(2), 175-194.
Tekdal Fildis, A. (2012). Roots of Alawite-Sunni rivalry in Syria. Middle East Policy, 19(2), 148- 156.
Ulutaş, U. (2011). The Syrian opposition in the making: Capabilities and limits. Insight Turkey, 13(3), 87-105.
UNHCR. (2018, Feb 15). Syria Regional Refugee Response: Inter-agency Information Sharing Portal: Turkey. Retrieved from UNHCR: http://data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=224
Wikas, S. (2007). Battling the lion of Damascus: Syria's domestic oppostion and the Asad regime (Rep. No: 69). Washington, DC: Policy Focus.
Worth, R. F. (2010, October 13). Earth is parched where Syrian farms thrived. The New York Times. Retrieved from http://www.nytimes.com/2010/10/14/world/middleeast/14syria.html?_r=1
Yılmaz, A. (2014). Uluslararsı göç: Çeşitleri, nedenleri ve etkileri. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1685-1704.