SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ HAZIRLADIKLARI MATERYALLERİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Bu araştırmada; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı” dersi kapsamında hazırlamış oldukları materyallerin cinsiyet, öğretim durumu, sosyal bilim dalı, sınıf düzeyi, öğrenme alanı ve konu değişkeni açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde araştırmacının kendisi tarafından 2012 - 2013 akademik yılında verilen “Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı” dersine katılan sosyal bilgiler öğretmenliği programı okuyan 180 (3. Sınıf) öğrenci oluşturmaktadır. Sosyal bilgiler öğretmen adayları, güz dönemi süresince toplamda beş materyal hazırlamışlardır. Yapılan bu araştırmada, nitel araştırma modellerinden durum çalışması (case study) yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının hazırlamış oldukları materyallerin fotoğrafları incelenerek elde edilmiştir. Bu veriler, doküman incelemesi yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler cinsiyet, öğretim durumu, sosyal bilim dalı, sınıf düzeyi ve öğrenme alanı değişkenlerine göre incelenerek sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretiminde materyal tasarımına yönelik çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Bu sonuçlara göre; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının cinsiyet ve öğretim durumuna göre katılım oranları incelendiğinde dengeli bir dağılım olduğu, erkek sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kadın sosyal bilgiler öğretmen adaylarına nazaran daha fazla materyal yaptığı, birinci öğretim ve ikinci öğretimde eğitim gören sosyal bilgiler öğretmen adaylarının hazırladığı materyal sayıları arasından önemli bir fark bulunmadığı, Tarih ve Coğrafya bilim dallarının diğer sosyal bilim dallarına nazaran çok daha fazla tercih edildiği, Coğrafya bilimi ile ilgili hazırlanan materyal sayısı Tarih bilimi ile ilgili hazırlanan materyal sayısına nazaran daha fazla olduğu ve 6. sınıf düzeyi ile ilgili hazırlanan materyallerin sayısı diğerlerine göre önemli ölçüde daha fazla olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

INVESTIGATION OF THE MATERIALS PREPARED BY SOCIAL STUDIES TEACHER CANDIDATES IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES

In this research; it is aimed to examine the materials that social studies teacher candidates have prepared within the scope of “Instructional Technologies and Material Design” course, in terms of gender, educational status, social sciences, class level, learning area, and subject variables. The sample of the study group is composed by 180 3rd grade students of social studies teacher education who have taken “Instructional Technologies and Material Design” course in a public university education faculty given by researcher himself in 2012 – 2013 academic year. During the Fall Term, social studies teacher candidates designed five materials. In this study, case study method was used from qualitative research models. The data of the study were obtained by examining the photographs of the materials prepared by the social studies teacher candidates. These data were collected by using document analysis method. These data were obtained by examining the photographs and videos of the materials prepared by social studies teacher candidates. These data obtained from the research were analyzed according to gender, teaching situation, social sciences, class level, learning area, and subject variables and various results were made for social studies teacher candidates’ material designing in social studies teaching. According to these results; when the participation rates of social studies teacher candidates according to gender and educational status are examined, it is seen that there is a balanced distribution. It is concluded that male social studies teacher candidates make more material than female social studies teacher candidates. It has been determined that there is no significant difference between the number of materials prepared by social studies teacher candidates who are studying in first education and secondary education. It can be said that history and geography disciplines are preferred more than other social sciences. The number of materials prepared in the field of geography was determined to be higher than the number of materials prepared in the field of History. The number of materials prepared for grade 6 is significantly higher than the others.

PDF

___

Akın, N., O. (2017). Görsel sanatlar eğitiminde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersi uygulamaları. Turkish Studies Educational Sciences, C.12, S.25, s.561-576. 28.12.2018 tarihinde http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies adresinden alınmıştır.
Aktaş, M., C. (2014). Nitel veri toplama araçları. Mustafa Metin (Ed.), Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (s. 337-371). Ankara: Pegem Akademi.
Alkan, C. (1998). Eğitim teknolojisi. (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Atkinson, L., R., Atkinson, C., R., Smith, E., E., Bem, D., J., ve Hoeksama, S., N. (2012). Psikolojiye giriş (Introduction to Psychology), Ankara: Arkadaş Yayınları.
Aydemir, H. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim araç-gereçleri kullanım düzeyleri.
Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 36, S.1, s.163-182. 27.12.2018 tarihinde http://izu.dergipark.gov.tr/download/article-file/49871 adresinden alınmıştır.
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2. Baskı). USA: SAGE Publications.
Çalışoğlu, M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine ilişkin görüşleri. Current Research in Education, C.1, S.1, s.23-32. 22.11.2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/46452 adresinden alınmıştır.
Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim araç-gereç ve materyallerini kullanma düzeyleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C.32, S.1, s.73-105. 27.12.2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/omuefd/issue/20246/214790 adresinden alınmıştır.
Çetin, T. ve Aydemir, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretiminde tasarım etkinliklerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi: Elektronik yüzyıl ünitesi örneği. Turkish Studies Educational Sciences, C.13, S.11, s.445-466. 28.12.2018 tarihinde http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies adresinden alınmıştır.
Çoban, A. ve İleri, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyalleri kullanma düzeyleri ve kullanamama sebepleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C.2, S.1, s.194-213. 27.12.2018 tarihinde http://dergi.amasya.edu.tr/article/view/1031000066 adresinden alınmıştır.
Dursun, F. (2006). Öğretim sürecinde araç kullanımı. İlköğretmen Dergisi, S.1, s.8-9.
Erdemir, N., Bakırcı, H. ve Eyduran, E. (2009). Öğretmen adaylarının eğitimde teknolojiyi kullanabilme özgüvenlerinin tespiti. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(3), 99-108. 22.11.2018 tarihinde http://www.tused.org/internet/tused/archive/v6/i3/text/tusedv6i3s9.pdf adresinden ulaşılmıştır.
Glesne, C. (2014). Becoming qualitative researchers (4. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörü: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
Guerreschi, C., Marazziti, M., & Wieczorek-Niebielska, A. (2006). Noweuzależnienia. Kraków: Wydawnictwo Salwator.
Gündüz, Ş. ve Odabaşı, F. (2004). Bilgi çağında öğretmen adaylarının eğitiminde öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin önemi. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET), C.3, S.1, s.43-48. 21.11.2018 tarihinde http://www.tojet.net/articles/v3i1/317.pdf adresinden ulaşılmıştır.
Hürriyet. (17.05.2018). Öğretmenlik lisans programlarına yeni düzenleme. http://www.hurriyet.com.tr/egitim/ogretmenlik-lisans-programlarina-yeni-duzenleme40839468 (23.12.2018) Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
MEB (2012). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Tuna Matbaacılık.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörü: S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Miles, M, B. ve Huberman, A. M. (2016). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nded). Thousand Oaks, CA: Sage.
Önal, H., Kılıç, B., C., Çolak, İ. ve Kızılçaoğlu, A. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının etkinlik yaptırma ve materyal kullanımına yatkınlıkları. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, C.2, S.2, s.11-19. 27.12.2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/egitim/issue/34077/373042 adresinden alınmıştır.
Öztürk, T. ve Öztürk, F., Z. (2015). Tarih öğretmen adaylarının “Öğretim teknolojisi ve materyal tasarımı” dersine yönelik uygulamaları ile görüşlerinin incelenmesi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, C.2, S.3, s.63-78. 27.12.2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/180111 adresinden ulaşılmıştır.
Patton, M., Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Perinsky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon. Vol. 9 No. 5, MCB University Press.
Sönmez, Ö.F., Çavus, H. ve Merey, Z. (2009). Cografya ögretmenlerinin ögretim teknolojileri ve materyalleri kullanma düzeyleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOÜ) Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, C.4, S.2, s.213-228. 27.12.2018 tarihinde http://earsiv.gop.edu.tr/xmlui/handle/123456789/887 adresinden alınmıştır.
Şahin, C. (2011). An analysis of internet addiction levels of individuals according to various variables.
TOJET – The Turkish Online Journal of Educational Technology, C.10, S.4, s.60-66.
29.12.2018 tarihinde https://eric.ed.gov/?id=EJ946612 adresinden ulaşılmıştır.
Şahin, A. ve Akçay, A. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının bilgisayar destekli eğitime ilişkin tutumlarının incelenmesi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, C.6, S.2, s.909-918. 27.12.2018 tarihinde http://turkishstudies.net/Makaleler/1669184823_53%c5%9eahin%20Abdullah.pdf adresinden alınmıştır.
Şahin, C. ve Korkmaz, Ö. (2011). İnternet bağımlılığı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, S.32, s.101-115. 29.12.2018 tarihinde https://toad.edam.com.tr/sites/default/files/pdf/internet-bagimliligi-olcegi-toad.pdf adresinden alınmıştır.
TEMA. (01.11.2013). Minik TEMA çocukların doğa yoksunluğuna son veriyor. 22.11.2018 tarihindehttp://www.tema.org.tr/web_149662_1/entitialfocus.aspx?primary_id=1109&target= categorial1&type=2 adresinden alınmıştır.
Ulusoy, K. ve Gülüm, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde tarih ve coğrafya konuları işlenirken öğretmenlerin materyal kullanma durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C.10, S.2, s.85-99. 27.12.2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/aeukefd/issue/1415/16976 adresinden alınmıştır.
Yalın, H., İ. (2008). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.
Yanpar, Yelken, T. (2007). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık. (8. Baskı).
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
YÖK. (2018). Yeni öğretmen yetiştirme lisans programları. 27.10.2018 tarihinde http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/102 79/41807946 adresinden ulaşılmıştır.