TÜRK SİNEMASINDA 1960-1970 YILLARI ARASINDA ÇOCUKLUK: İKİ FARKLI AYŞECİK FİLMİNDE ÇOCUKLUK TEMSİLİYETİ

Çocukluk araştırmAları için Türk sineması önemli bir alandır. Özellikle 1960-1970 yılları arası Türk sinema endüstrisinin yükselişe geçtiği ve farklı türlerde çok sayıda filmin çekildiği bir dönemdir. Bu dönemde televizyon yayıncılığı yoktur. Halkın başlıca eğlence araçlarından birisi sinemadır. Hemen her mahallede bir sinema salonu vardır. Sinemanın erişebilirliği ve izlenebilirliği kolaydır. 1960’lı yıllarda çocuk filmlerinin de önemli bir izleyici kitlesi vardır. Çocuk filmlerinin izleyici kitlesi aileler özellikle kadınlar ve çocuklardır. Bu filmler birer çocuk melodramlarıdır. Filmlerin kurgusu birbirinin aynıdır. Ancak filmde çocukluğun temsiliyetinin nasıl kurgulandığı önemli bir araştırma konusudur. Philip Aries ve Neil Postman’ın çocukluk tezleri Türk sinemasının çocuk filmlerinde incelenebilir. Bu metnin temel amacı da Aries ve Postman’ın çocukluk tezlerini filmler üzerinde incelemektir. Bir yandan da filmde çocukluk ve aile kavramlarının nasıl kurgulandığını irdelenmek istenmiştir. Bu amaçla, 1960’lı yıllarda iki Ayşecik filmi incelenmiştir. Bu iki film diğer Ayşecik filmleri gibi popüler filmler değildir. Ancak biri ailelerin özellikle kadınların izlemesi için uygunken, diğeri çocukların izlemesi için uygundur. Ayşecik Yavru Melek (1962) filminde modern aile ile çocukluğun nasıl olması gerektiği perdeye yansıtılır. Ayşecik Fakir Prenses (1963) filminde ise çocukluk tartışmaya açılır. İşte bu çalışma, Türk sinemasında yapılmış çocuk filmlerinde çocukluğun nasıl kültürel ve tarihsel olarak kodlandığını ya da film perdesinde çocuğun nasıl temsil edildiğinin izlerini aramıştır.

CHILDHOOD IN TURKISH CINEMA BETWEEN 1960-1970: REPRESENTATION OF CHILDHOOD IN TWO DIFFERENT AYŞECIK FILMS

Turkish cinema is an important area for childhood research. Especially between 1960 and 1970, the Turkish cinema industry has been on the rise and many films of different genres were filmed. During this period, there is no television broadcasting. One of the main entertainment tools of the people is the cinema. There is a cinema in almost every neighbourhood. The cinema is easy to access and traceability. Children's films have an important audience in the 1960s. The audience of children's films is especially for families, women, and children. These films are melodramas of children. The fiction of movies is the same. However, it is an important research topic in the film to determine the representation of childhood. Philip Aries and Neil Postman's childhood theses can be examined in children's films of Turkish cinema. The main purpose of this text is to examine Aries and Postman's childhood theses on films. On the other hand, it was aimed to examine the concepts of childhood and family. For this purpose, two Ayşecik films were examined in the 1960s. These two films are not popular films like other Ayşecik movies. However, one is suitable for families, especially women, while the other is suitable for children. In the film Ayşecik Yavru Melek (1962), how the modern family and childhood should be reflected on the screen. In the film of Ayşecik Fakir Princess (1963), childhood is opened for discussion. This study explores how children's films are culturally and historically codified in children's films in Turkish cinema, or traces of how the child is represented on the film screen.

___

  • Abisel, Nilgün (1994), Türk Sineması Üzerine Yazılar, İmge Kitabevi, Ankara.
  • Aries, Philip (1962), Centuries of Childhood: A Social History of Family Life, Fransızcadan çeviren Robert Baldick, Alfred A. Knop Publication, New York.
  • Haviland, William A. (2002), Kültürel Antropoloji, (Çev. Hüsamettin İnaç), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
  • Heywood, Colin (2003), Baba Bana Top At! : Batı’da Çocukluğun Tarihi, (Çev. Esin Hoşsucu), Kitap Yayınevi, İstanbul.
  • Oskay, Ünsal (2000), Tek Kişilik Haçlı Seferleri, İnkilap Kitabevi, İstanbul.
  • Oxford Dictionary of Film Studies (2012), Editör: Annette Kuhn ve Guy Westwell, Oxford University Press, United Kingdom.
  • Özgüç, Agâh (1973), Türk Filmleri Sözlüğü, 1914-1972, Yenigün Basımevi, İstanbul
  • Özgüç, Agâh (1990), Başlangıcından Bugüne Türk Sinemasında İlkler, Yılmaz Yayınları, İstanbul.
  • Pembecioğlu, Nilüfer (2006), Türk ve Dünya Sinemasında Çocuk İmgesi, 2. Baskı, Ebabil Yayınları, İstanbul.
  • Postman, Neil (1995), Çocukluğun Yokoluşu, (Çev. Kemal İnal), İmge Yayınevi, Ankara.
  • Scognamillo, Giovanni (2003), Türk Sinema Tarihi, 2. Baskı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
  • Scognamillo, Giovanni (2011), Giovanni Scognamillo’nun Gözüyle Yeşilçam, Haz: Barış Saydam, Küre Yayınları, İstanbul.
  • Ulusay, Nejat (1999), Türk Sinemasında Çocuk, (Cumhuriyet ve Çocuk 2. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi içinde), Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, Ankara.