SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ “DARBE” KAVRAMINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN METAFORLA BELİRLENMESİ

Bu çalışmanın amacı; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının darbe algılarını metafor yoluyla belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu sosyal bilgiler öğretmenliği 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören 90 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma modeli, olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Bu çalışmaya katılan sosyal bilgiler öğretmen adaylarından "darbe ............. gibidir; çünkü..............." cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Bir metafor imgesini kimin ürettiğine ilişkin kişisel bilgiler, söz konusu metafor ifadesinin hemen ardında yer alan parantez içinde kodlanmış (Ö-1, Ö-2) olarak verilmiştir. Bulgulara göre araştırmaya katılan 90 öğretmen adayı toplam 65 metafor geliştirmiştir. Bu metaforlar 10 temada sınıflandırılmıştır. Bu temalardan ilk 8'i tüm metaforların % 94.52'sini temsil etmektedir. Bu kategoriler "Zarar Vermek", "İç Karmaşa", "Yok Etmek", "Belirsizlik", "Hayvan", "Kısıtlanma", "Doğa olayları", "Hastalık"dır. Bu temalardaki darbe algısı olumsuzdur. "Değişim" temasında öğretmen adayları darbenin yeni bir oluşum getireceği yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu öğretmen adayları darbe kavramını olumlu ve olumsuz açıklamamış sadece değişiklik meydana getirebileceğini belirtmişlerdir. "Yarış" temasında darbe bir öğretmen adayı tarafından rekabete benzetilmiştir. Öğretmen adayları tarafından darbe ile ilgili herhangi bir olumlu görüş ise ifade edilmemiştir. Araştırma sonuçlarına göre, "tüm eğitim kurumlarında insan hakları ve demokrasi eğitimi ile ilgili çalışma ve etkinlikler yapılmalıdır" şeklinde öneride bulunulabilir

DETERMINATION OF PROSPECT SOCIAL STUDIES TEACHERS’ PERCEPTION OF “COUP” CONCEPT BY MEANS OF METAPHOR

The objective of the present study is to determine prospective social studies teachers’ opinions of coup by means of metaphor. The study group of the study consists of 90 prospective teachers having education in 3rd and 4th grade in social studies teaching. The study uses qualitative research model phenomology pattern. Prospective social studies teachers who participated into this study were requested to complete the sentence “coup is like …………. because…………….”. Acquired data in this study was analyzed by means of the content analysis method. Personal information regarding the creator of the metaphor image was coded in parenthesis immediately after said metaphor expression (E-1, E-2). Based on the findings, 90 participant prospective teachers developed totally 65 metaphors. These metaphors were classified under 10 themes. The first 8 of these metaphors represented 94.52% of all metaphors. These categories were “Harming”, “Internal Confusion”, “Destroying”, “Uncertainty”, “Animal”, “Restriction”, “Nature events” and “Disease”. Coup perceptions in these themes were negative. In the “Change” theme, the prospective teachers stated opinions on the idea that coup would bring a new formation. These prospective teachers did not explain coup concept as positive or negative, they just stated that it would bring change. In the “Competition” theme, coup was resembled to competition by a prospective teacher. No positive opinion was stated relating to coup by the prospective teachers. According to the results of the study, it may be suggested that “studies and activities should be conducted relating to human rights and democracy education in all educational institutions”

PDF

___

Aktaş, E. (2011). 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi ve Tarih Öğretimine Etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Balık, M. (2009). Türk Romanında 12 Eylül Darbesi. Turkish Studies 4 (1), 2373-2411
Bilgili, A. S. (2008). Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ankara: Pegem Yayınevi.
Boztaş, A. (2012). Türk Demokrasisine Müdahaleler. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 63-75
Cerit, Y. (2008). Öğretmen Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,6 (4), 693-712.
Creswell, J.W. (2015). Nitel Araştırma Yöntemleri (Beş Yaklaşıma Göre Araştırma ve Araştırma Deseni. (M. Bütün, S.B. Demir, Çev. Ed.).Gözden Geçirilmiş 2. Baskı. Siyasal Kitapevi. Ankara.
Gülmez, İ. (2014). 28 Şubat 1997 Askeri Darbesi ve Türk Eğitim Sistemine Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Keçe, M. (2014). Tarih ve Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bazı Tarih Kavramlarına İlişkin Algılarının Metaforlar Yoluyla Analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 143-156.
Kırkpınar, D. (2009). 12 Eylül Askeri Darbesi’nin Gençliğin Üzerindeki Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, İzmir.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. CA: Sage Publications, Inc.
Nisan, F. (2015). 1980 Askeri Darbesinin Mimarı Kenan Evren’in Ölümünün Türk Basınındaki Sunumu. Turkish Studies. 10(10), 677-704
Palmquist, R. A. (2001). Cognitive Style and Users’ Metaphors For The Web: An Exploratory Study. Journal of AcademicLibrarianship, 27(1), 24-32.
Patton, M.Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (M. Bütün, S.B. Demir, Çev. Ed.). 3. Baskıdan çeviri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Sadık, F. ve Sarı, M. (2012). Çocuk ve Demokrasi: İlköğretim Öğrencilerinin Demokrasi Algılarının Metaforlar Aracılığıyla İncelenmesi. Cumhuriyet International Journal Of Education, 1(1), 48-62.
Sözer, E. (2010). Askeri Darbeler ve Toplumsal Etkileri: 1960, 1971 ve 1980 Darbeleri. https://stratejikoperasyon.files.wordpress.com/2014/08/asker-darbeler-vetoplumsal-etkler-1960-1971-ve-1980-darbeler.pdf. Erişim tarihi 20.03.2017.
Taylor, W. (1984). Metaphors of Education.London: Heineman Educational Books Ltd.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (2012). Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu Raporu.
Yıldırım, A.ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.