31 MART DARBE-İ HÂİLE-İ OSMANİYESİ YAHUT İSTİBDADIN SONU

Osmanlı darbelerinin sonuncusu 31 Mart'tır. Askeri kıtalardan Avcı Taburları tarafından başlatılmış olan bu darbe eski zamanları, Yeniçeriyi hatırlatmaktadır. 31 Mart darbesi, Meşrutiyet ile ortaya çıkmış olan devlet sistemindeki değişiklikleri/yenilikleri ortadan kaldırmayı amaçlamıştır. Bu değişikliklerin başlatıcısı olarak darbenin asıl hedefi İttihat Terakki'dir. İkinci Meşrutiyetin ilanı (10 Temmuz 1908) ile Osmanlı Devleti yeni bir döneme girmiştir. Parlamento açılmış, seçimler yapılmıştır. Söz konusu dönemde Osmanlı Devlet yönetiminde meydana gelmiş olan bazı radikal değişiklikler ister istemez toplumda bir takım mağduriyetlere yol açmıştır. Bu mağduriyetler sebebi ile İttihat Terakki'ye karşı ciddi bir tepki oluşmuştur. Tepkiler giderek zıtlaşmalara yol açmış ve sonuçta Osmanlı Devleti bir kez daha yeni bir darbe ile karşı karşıya kalmıştır. 31 Mart darbesi emir komuta zinciri içerisinde gerçekleştirilmiş bir darbe değildir. Tanzimat öncesine dönme eğilimleri taşıması sebebiyle, Mutlakıyet rejiminden yeni kurtulmuş toplumun ciddi bir şekilde endişe duymasına sebep olmuştur. Bu endişe ve telaş ile başta İttihat Terakki mensupları olmak üzere, toplum kısa zamanda toparlanmış ve darbeye karşı ciddi bir direniş sergilenmiştir. Darbeciler beklenmedik bir mukavemetle karşı karşıya kalmanın verdiği şaşkınlıkla ne yapacaklarını bilememişler, aşırılıklar, taşkınlıklar sergilemişlerdir. 31 Mart darbe girişimi başarılı olamamıştır. Meşrutiyet ve Kanun-i Esasiye olan bağlılık darbecilerin önüne ciddi bir set çekmiştir. Toplumu artık eskiye döndürmek o kadar kolay değildir. Mutlakıyet ve İstibdadın baskıları insanların zihinlerinde hâlâ tazeliğini korumaktadır. Mutlakıyet tarihe karışmak üzeredir. Dünyanın gidişatı mutlakıyet/otokrasi yönünde değil, meşrutiyet/demokrasi yönündedir

MARCH 31 OTTOMAN COUP OR END OF AUTOCRACY

The last one of the Ottoman coups was March 31. The coup which was triggered by Hunter Battalions among troops, resembles Janissaries coups in old times. The March 31st coup attemted to remove the changes / innovations in the state system which had emerged with the Constitution. The Committee of Union and Progress as the initiator of these changes was the main target of the coup. With the announcement of the Second Constitutional Monarchy (July 10 1908), the Ottoman Empire entered a new period. Parliament was opened, elections were held. In this period, some radical changes that took place in the administration of the Ottoman State led to victimisation to some degree in the society. There have been a serious reactions to the Union Progress because of these grievances. The reactions which prompted antagonism and in conclusion the Ottoman State faced a new coup once again. The March 31st coup d’etat is not a coup in a chain of command. It caused a serious concern of the society which was liberated from the absolute regime. Depending on the concern and precipitation, the society especially members of the Committee of Unic and Progress, gathered in a short time and showed serious resistance to the coup. The coup plotters encountered unexpected resistance. So they couldn’t know how to behave and finally showed extremism and rampage. The March coup attempt became unsuccessful. Constituonalism and commitment to the constitution had a serious setback for the coup. It was not so easy to turn the society back to the past. The repression of the Absolute regime still kept in people’s mind. Absolute power was about to fade away. The direction of the world is not towards absolutism/autocracy, but constitutionalism/democracy

___

  • Alkan, Necmettin, Selanik İstanbul’a Karşı, Timaş, İstanbul 2014.
  • Atilhan, Cevat Rıfat, 31 Mart Faciası, e-Kitap 2004.
  • Aydın, Mehmet Akif, “Hal”, DİA, 15/218.
  • Bayar, Celal, Ben De Yazdım, İstanbul 1965.
  • Birinci, Ali, 31 Mart Vakasına Bir Yorum, Türkler, Ankara 2002.
  • Danişment, İsmail Hami, 31 Mart Vakası, İstanbul Kitapevi, İstanbul 1961.
  • Ersoy, Mehmet Akif, Safahat, İnkılap ve Aka, İstanbul 1984.
  • Eldem, Ethem, Osman Hamdi Bey Sözlüğü, KTB.
  • İnal, İbnülemin Mahmud Kemal, Osmanlı Devrinde Son Sadrazamlar, MEB, İstanbul 1950.
  • İskit, Server, Türkiyede Matbuat İdareleri ve Politikaları, Başvekalet Basın ve Yayın 1943.
  • Koçu, Reşat Ekrem, Osmanlı Padişahları, Doğan Kitap, İstanbul 2004
  • Mevlan-Zâde Rıfat, İnkılab-ı Osmaniden Bir Yaprak, Kahire 1329.
  • Sıddık Yıldız, Çıkışından Bastırılmasına Kadar 31 Mart İsyanı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2006.
  • Tanin Gazetesi, “31 Mart Vakasında Tanin’in Selanik Nüsha-i Mahsusası”, Müteferrika, sayı: 36 (Kış:2009), sayfa: 3-20.
  • Turan, Muastafa, Taşkışlada 31 Mart, Çelikcilt Matbaası, İstanbul 1964.
  • Özakman, Turgut, Cumhuriyet (İkinci Kitap), Bilgi Yayınevi, Ankara 2010
  • Yazır, Muhammed Hamdi, Meşrutiyetten Cumhuriyete, Klasik, İstanbul 2011.