SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE ÇEVRİMİÇİ HARİTALARIN KULLANIMININ AKADEMİK BAŞARIYA ETKİSİ

Çevrimiçi harita kavramı, dünya yörüngesinde bulunan gözlem uydularının elde ettiği görsel ve dijital verilerin yazılım firmalarının hazırladığı web sayfaları aracılığıyla bizlere ulaştırıldığı, basılı haritalara nispeten daha güncel içeriğe sahip olan ve bu içeriğin iki boyutlu ya da üç boyutlu olarak sunulabildiği elektronik haritalar olarak tanımlanabilir. Bu haritalar, haritayı hazırlayan yazılım firmalarının izin verdiği ölçüde yapılandırılabilir ve harita üzerine işaretlemeler, açıklamalar, resimler, videolar ve çizimler eklenerek kullanım amacına göre zenginleştirilebilir. Bu çerçevede, çevrimiçi haritalar sağladıkları bu avantajlar sayesinde Sosyal Bilgiler dersinde etkin bir şekilde kullanılabilecek materyallerdir. Bu araştırmada, Sosyal Bilgiler öğretimine yönelik olarak, web sayfası formunda, yapılandırılmış olan çevrimiçi haritaların öğrencilerin akademik başarılarına ne derece katkı sağlayacağı araştırılmıştır. Araştırmaya, Sivas ili Merkez İlçesi'nde bulunan Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu'nda öğrenim gören 60 6. sınıf öğrencisi ile Amasya ili Merkez İlçesi'nde bulunan Fatih Ortaokulunda öğrenim gören 50 6. sınıf öğrencisi olmak üzere toplam 110 öğrenci katılmıştır. Her iki ortaokulda da gruplardan biri deney diğeri ise kontrol grubu olarak belirlenmiş ve gruplar yansız (seçkisiz) örnekleme yöntemlerinden basit yansız (seçkisiz - random) örnekleme şekilde atanmıştır. Uygulama için deney ve kontrol grupları belirlenirken sınıfların mevcudu, öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyleri ve öğrenim durumları dikkate alınmıştır. Deney ve kontrol gruplarının denkliğini sağlamak için her iki gruba da öntest verilmiştir. Grupların öntest puanları ortalamaları arasındaki fark "t" testi ile test edilmiştir. Araştırmada toplanan verilerin analizinde SPSS 18.0 paket programı kullanılmıştır. Elde edilen veriler tekrarlı ölçümler için çift yönlü varyans analizi ve bağımsız örneklemler için t testi aracılığıyla çözümlenmiş ve verilerin anlamlı olup olmadığı 0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulgularından hareketle, Sosyal Bilgiler öğretiminde çevrimiçi haritaların kullanımının akademik başarıyı arttırdığı söylenebilir. Araştırmadan elde edilen sonuca bağlı olarak Sosyal Bilgiler öğretiminde çevrimiçi haritaların kullanılmasının faydalı olacağı, Sosyal Bilgiler öğretmen adayları ve Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin çevrimiçi haritaların kullanımı ve yapılandırılması konularında bilgilendirilmeleri gerektiği ve Sosyal Bilgiler dersi öğretiminde çevrimiçi haritaların farklı konularda kullanımına ve öğretim sürecine katkılarına ilişkin farklı araştırmaların yapılması gerektiği düşünülmektedir.

THE EFFECT OF THE USE OF ONLINE MAPS IN SOCIAL STUDIES TEACHING ON ACADEMIC ACHIEVEMENT

Online map concept can be explained as electronic maps prepared by software firms based on the data and visuals obtained from observational satellites in earth’s orbit, which has more up-to-date content than the printed maps and can present the content in two or three dimensions. These maps can be structured and enriched by markings, explanations, visuals, videos, and drawings for specific purposes to the extent that the software firms allow. In this context, online maps are the materials that can be used effectively in Social Studies course due to the advantages they provide. This study was aimed to investigate to what extent the structured online maps in the form of a webpage contribute to the academic achievement level of the students in Social Studies course. A total of 110 students including 60 students at the 6th grade studying Mehmet Akif Ersoy Middle School in Sivas and 50 students at the 6th grade studying Fatih Middle School in Amasya participated in the study. In both schools, one of the groups was determined as the experimental group while the other was determined to be the control group according to simple random sampling. While forming the groups, the class size, readiness of the students and their learning features were taken into consideration. In order to equilibrate the experimental and control group, both of them were exposed to a pretest. The average of the pretest scores of the groups were tested with “t” test. The data obtained was analyzed with SPSS 18.0 software. The significance of the results was evaluated within 0.05 significance level. The data obtained was analyzed with two way analysis of variance and independent samples t test. According to the results of the study, it can be concluded that using online maps in Social Studies course increases the academic achievement among 6th graders. Based on the results of the study, it can be deduced that using online maps in Social Studies instruction can be beneficial and teachers and teacher candidates of Social Studies should be informed about the use of online maps and how to structure them. Moreover, it is suggested that various studies focusing on the usage of online maps in Social Studies course and its contributions to the instructional processes should be carried out.

PDF

___

AKTÜRK, V. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Animasyon ve Dijital Harita Kullanımının Öğrencilerin Mekânı Algılama Becerilerine Yönelik Etkileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden 24 Haziran 2015 tarihinde erişilmiştir.
AKTÜRK, V., YAZICI, H. ve BULUT, R. (2013). Sosyal Bilgiler Dersinde Animasyon ve Dijital Harita Kullanımının Öğrencilerin Mekânı Algılama Becerilerine Yönelik Etkileri. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 1-17. http://e-dergi.marmara.edu.tr/marucog/article/ view/1012000770 adresinden 13 Temmuz 2015 tarihinde erişilmiştir.
ALADAĞ, E. (2010). The Effects Of GIS On Students’ Academic Achievement And Motivation In Seventh-Grade Social Studies Lessons In Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 19 (1), 11–23. DOI:10.1080/10382040903545476
BAKER, T. R. (2005). Internet-Based GIS Mapping In Support Of K-12 Education. The Professional Geographer, 57(1), 44–50. DOI: 10.1111/j.0033-0124.2005.00458.
BALKAN, A. (2007). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Harita Kullanımının Derse Karşı Tutuma, Başarıya ve Hatırda Tutma Düzeyine Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. https://tez.yok.gov.tr/Ulusal TezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden 24 Haziran 2015 tarihinde erişilmiştir.
BUĞDAYCI, İ. ve BİLDİRİCİ, İ. Ö. (2009). Harita Kullanımının Coğrafya Eğitimindeki Önemi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara. http://www.hkmo.org.tr/resimler/ekler/f489f642a0ddb10_ek.pdf adresinden 08 Temmuz 2015 tarihinde erişilmiştir.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2006). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A. BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., KILIÇ, E., AKGÜN, Ö. E., KARADENİZ, Ş. ve DEMİREL, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A.
DEMİRALP, N. (2009). Haritalarla Öğrenme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 7(4). 955–973. http://www.tebd.gazi.edu.tr/index.php/tebd/article/view/294 adresinden 13 Temmuz 2015 tarihinde erişilmiştir.
DEMİRCİ, A. ve KARABURUN, A. (2011). CBS, GPS ve Google Earth Teknolojilerinin Coğrafya Derslerinde Kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 99–123. http://www.marmaracografya.com/pdf/24.5.pdf adresinden 20 Temmuz 2015 tarihinde erişilmiştir.
DUMAN, H. (2011). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Harita Kullanımı ve Harita Kullanımı Konusunda Öğretmen Görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden 24 Haziran 2015 tarihinde erişilmiştir.
FLUKE, C. J. (2009). Virtual Field Trips: Using Google Maps to Support Online Learning and Teaching of the History of Astronomy. The Astronomy Education Review. 2 (7), 74-96. http://eric.ed.gov/?id=EJ836338 adresinden 19 Temmuz 2015 tarihinde erişilmiştir.
JONES, A., BLAKE, C., DAVİES, C. & SCANLON, EİLEEN (2004). Digital Maps For Learning: A Review And Prospects. Computers and Education, 43, 91–107.
http://dx.doi.org/10.1016/j.compedu.2003.12.007 adresinden 03 Ağustos 2015 tarihinde erişilmiştir. KARASAR, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi; Kavramlar, İlkeler, Teknikler ( 16.baskı). Ankara: Nobel.
MİLSON, A. J. & EARLE, B. D. (2008). Internet-Based GIS in An Inductive Learning Environment: A Case Study of Ninth-Grade Geography Students. Journal of Geography, 106 (6), 227-237. DOI: 10.1080/00221340701851274.
PATTERSON, T. C. (2007). Google Earth As A (Not Just) Geography Education Tool. Journal of Geography, 106 (4), 145-152. http://opencourse.ncyu.edu.tw/ncyu/file.php/14/ Google_Earth_as_a_Not_Just_Geography_Education_Tool.pdf adresinden 12 Temmuz 2015 tarihinde erişilmiştir.
SÖNMEZ, Ö. F. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Harita Becerileri. Refik Turan, Ali Murat Sünbül ve Hakan Akdağ (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar II içinde (s.). Ankara: Pegem A.
TAY, B. (2014). Sosyal Bilgiler Derslerinde Öğrencilerin Kullandıkları Öğrenme Stratejileri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/6 Spring 2013, p. 1499-1515, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, ANKARA-TURKEY
ULUĞTEKİN, N., DOĞRU A. Ö. (2005). Coğrafi Bilgi Sistemi ve Harita: Kartografya, CBS Sempozyumu, İzmir: Ege Üniversitesi.
ÜNAL, F., ÖZMEN, C. ve ER, H. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İnternet Kullanma Durumları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/6 Spring 2013, p. 741-752, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, ANKARA-TURKEY
YEŞİLTAŞ, E. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılabilecek Bilgisayar Yazılımları. Refik Turan, Ali Murat Sünbül ve Hakan Akdağ (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar II içinde (s.). Ankara: Pegem A.
YEŞİLTAŞ, E. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde İnteraktif Ortam ve Bilgisayar Kullanımı. Ramazan Sever ve Erol Koçoğlu (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (s. 105- 130). Ankara: Pegem A.