SOKAKTAN BİLGİSAYARA METAFORLARLA OYUN YOLCULUĞU: LİSE ÖĞRENCİLERİN OYUN KAVRAMI İLE İLİŞKİN METAFORLARI
Bu araştırma lise öğrencilerin oyun kavramına yönelik metaforik düşüncelerini ortaya koymak için yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ili Etimesgut ilçesinde bir liseye devam eden 9. Sınıf, 10. sınıf, 11.sınıf ve 12.sınıf öğrencilerden toplam 350 öğrenci oluşturmuştur. Oyuna yönelik metaforik düşünceleri belirlemek için "oyun ........... gibidir, çünkü........" cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Veriler nitel (içerik ve betimsel analiz) veri çözümleme teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ortaya çıkan 330 farklı metafor; 10 farklı kategori içinde yer aldığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda; oyun hayattır, oyun temel ihtiyaçtır, oyun eğlendirir, oyun bağımlılık yapar, oyun ütopyadır, oyun dinlendirir ve rahatlatır, oyun yaratıcılıktır, oyun eğitimdir, oyun rekabettir, oyun gereksiz etkinliktir olmak üzere toplam 10 farklı kategori ortaya çıkmıştır. Ayrıca araştırmadan elde edilen veriler kategorilere ayrıldıktan sonra cinsiyet, sınıf düzeyi, boş zamanı değerlendirme yöntemi değişkenleri açısından da değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda; lise öğrencilerinin oyun kavramına yönelik ürettikleri 10 metaforik kategorinin cinsiyet, sınıf düzeyi ve boş zamanı değerlendirme yöntemlerine göre farklılaştığı bulunmuştur. Özellikle erkek çocukların ürettikleri oyunla ilgili metaforların oyun bağımlılıktır kategorisinde yer aldığı, aynı zamanda bu metaforlarında boş zamanlarında bilgisayar oynayan erkek çocuklar tarafından ürettikleri tespit edilmiştir. Diğer bir yandan; boş zamanlarını spor aktivitelerine katılarak geçirdiği ifade eden öğrencilerin ürettikleri metaforların ise oyun eğlendirir kategorisinde yer aldığı tespit edilmiştir
STREETS THOUGH COMPUTERS: PLAY JOURNEY WITH METAPHORS: HIGH SCHOOL STUDENTS’ METAPHORS OF "PLAY"
The aim of the present study is to determine the mental images (metaphors) of the high school students about play. The study group consists of 330 high school students; which are 9th, 10th, 11th and 12 th grade, in Ankara, Etimesgut. Participants were asked to complete the sentences in writing such as ‘Play is like…. because….’. Data were analyzed using qualitative (content and descriptive analysis) techniques. 330 different metaphors in 10 different categories were used about the metaphors. When the metaphors are separated into categories, it was found out that play is basic need, play is entertainment, play is addictive, play is utopia, play is rested and relaxed, play is creativity, play is education, play is competitive and play is unnecessary activity. Moreover this metaphors categories were examined in terms of gender, level of grade and methods of leisure time. As a result of this study, it was found that ten play categories were differented according to gender, level of grade and methods of leisure time. It is found that boys’ metaphors are in play is addictive category, and also these metaphors are developed by boys who spare their leisure time by playing games in computer. On the other hand; it is found that high school students who spare their leisure times by joining sport activites develop metaphors in play is entertainment category
___
- AKBAŞ, Y. ve GENÇTÜRK, E. (2003). Coğrafi Bilgi Sistemler Kavramına Metaforik Bakış, Dicle Üniversitesi. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi,21, 179-196.
- ARTAR, M., ÇELEN, N.,ve ONUR, B. (2004). Çocuk oyunlarında üç kuşakta görülen değişimler: kırsal kesimde bir araştırma. Türkiye’de Çocuk Oyunları: Araştırmalar içinde (s:124-130) Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No:12
- AYDIN, İ. S. ve PEHLİVAN, A. (2010). Türkçe Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” ve “Öğrenci” Kavramlarına İlişkin Kullandıkları Metaforlar. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume Volume 5/3 Summer 2010, p. 447-466. ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY
- ASLAN, S. (2013). Birleştirilmiş Sınıflarda Görev Yapan Öğretmenlerin “Öğretmen” Kavramı İle İlgili Algılarının Metaforik İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/6 Spring 2013, p. 43-59, ANKARA-TURKEY.
- AYTAÇ, T., Eğitim Örgütlerinde Öğretmenlerin Yetenek Yönetimi Yaklaşımına İlişkin Metaforik Algıları, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/7 Spring 2015, p. 125-148, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7918, ANKARA-TURKEY
- ÇOK, F.,ARTAR, M.,ŞENER, T. ve BAĞLI, M. (2004) Kentlerde Açık Alanlarda Çocuk Oyunları: Ankara Örneği, Türkiye’de Çocuk Oyunları: Araştırmalar içinde (s: 16-28). Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No:12.
- ÇOŞKUN, M. (2010). Lise Öğrencilerinin “İklim” Kavramıyla İlgili Metaforları (Zihinsel İmgeleri). Turkish Studies - International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/3 Summer 2010, p. 919- 940 ANKARA-TURKEY
- ERBAY, F. ve SALTALI, N. (2012) Altı Yaş Çocuklarının Günlük Yaşantılarında Oyunun Yeri ve Annelerin Oyun Algısı. Ahi Evran Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 13, 2, 249-264
- ERGÜN, M. (1980) Oyun ve Oyuncak Üzerine-1 Milli Eğitim 1/1/1980 Sayfa:102-119 (erişim adresi: www.egitim.aku.edu.tr/oyun.pdf), (erişim tarihi: 15 Şubat 2014)
- DERMAN, A. (2014). Lise Öğrencilerinin Kimya Kavramına Yönelik Metaforik Algıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014, p. 749-776, ANKARA-TURKEY.
- GÜN, M., Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin “Türkçe Sözlük” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/7 Spring 2015, p. 447-466, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8401, ANKARA-TURKEY
- GÜRCAN, A.,ÖZHAN, S. ve USLU, R. (2008) Dijital Oyunlar ve Çocuklar Üzerindeki Etkileri, T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (erişim adresi: www.iabturkiye.org/sites/default/files/iab-bulten-eylul-2012.pdf), (erişim tarihi: 15 Şubat 2014).
- GÖÇER, A. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının ‘Kültür Dil İlişkisi’ne Yönelik Metaforik Algıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/9 Summer 2013, p. 253-263, ANKARA-TURKEY.
- GÖMLEKSİZ, N.M. (2013). Öğretmen Adaylarının Yabancı Dil Kavramına İlişkin Metaforik Algıları, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/8 Summer 2013, p. 649-664, ANKARA-TURKEY
- HORZUM, M.B. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Eğitim ve Bilim. Cilt:36 Sayı:159.
- LEVİNE, P. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41 (4), 172-175 LAKOFF, G. ve JOHNSON, M. (2005). Metaforlar: hayat, anlam ve dil (Çev. G. Y.Demir). İstanbul: Paradigma.
- MEGEP (2009) Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Oyun Ekinliği 1 (erişim adresi: mebk12.meb.gov.tr/meb_iys...12/08090655_oyunetkinlikleri1.pdf), (erişim tarihi: 2 Şubat 2014).
- MILES, M. B., ve HUBERMAN, A.M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage
- ONAY, P. D., TÜFEKÇİ, A. ve ÇAĞILTAY, K. (2005). Türkiye’deki Öğrencilerin Bilgisayar Oyunu Oynama Alışkanlıkları ve Oyun Tercihleri: ODTU ve Gazi Üniversitesi öğrencileri arası karşılaştırmalı bir çalışma, Eurasian Journal of Education Research, 19, 66-75.
- ONUR, Bekir, ÇELEN, Nermin ve ARTAR, Müge. (2004) Türkiye’de Geleneksel Oyuncaklar: Köykent Karşılaştırması. Türkiye’de Çocuk Oyunları: Araştırmalar içinde (s: 131-137). Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları. No:12.
- ÖZBAŞ, C. B. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmeni Olarak, Ben Kimim?” Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Mesleki Kimliklerine Yönelik Görüşlerinin Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/2 Spring 2012, p.821-838, ANKARA/TURKEY
- SABAN, A. (2008) Okula İlişkin Metaforlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496
- SADIK, F. ve SARI, M. (2012) Çocuk ve Demokrasi: İlköğretim Öğrencilerinin Demokrasi Algılarının Metaforlar Aracılığıyla İncelenmesi, Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi, 1,1,48-62
- TERR, L. (2002) Sevgi ve Çalışmanın Ötesinde Oyun Yetişkinler İçin Neden İhtiyaçtır? (Çev: Murat Köseoğlu), Literatür Yayıncılık.
- ÜNAL Topçuoğlu, F. ve TEKİN TARIK, M. (2013). Eleştirel Yazmaya İlişkin Türkçe Öğretmeni Adaylarının Metaforik Algıları. TurkishStudies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/13 Fall 2013, p. 1595-1606, ANKARATURKEY.
- TÜFEKÇİOĞLU, U. (2013) Çocukta Oyun Gelişimi AÖF Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı Kitabı.
- YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara.