SAMANDAĞ İLÇESİNDEN (HATAY) SUUDİ ARABİSTAN'A YÖNELİK İŞÇİ GÖÇLERİNİN MEKÂNSAL VE SEKTÖREL DAĞILIŞI

Bu çalışmada, Samandağ ilçesinden Suudi Arabistan'a olan işgücü göçünün coğrafi özellikleri ele alınmıştır. Çalışma göçün gelişimi, mekânsal ve sektörel dağılışının belirlemesine dönük olup, göçün sebepleri ise sadece göç sürecinin anlaşılması açısından ele alınmıştır. Dolayısıyla çalışmada sebepler detaylı olarak incelenmemiştir. İstatistiki verilerin yanında anket ve mülakat uygulanarak sonuçlar elde edilmiştir. Söz konusu çalışma survey nitelikte olup, anket tekniği kullanılarak yapılmıştır. Çalışmanın evrenini (somut evren) sayıları yaklaşık 14.000'e varan Samandağ İlçesinden Suudi Arabistan'a ekonomik sebeplerle göç eden işçiler oluşturmuştur. Söz konusu katılımcılarla görüşmeler yapılırken zaman zaman kartopu tekniğinden de yararlanılmıştır. Örneklem grubu örneklem hesaplama makinesi kullanılarak kabul edilebilir +/- %5 yanılma payına ve %98 güven seviyesine göre 522 kişi, %99 güven seviyesine göre 634 kişi olarak belirlenmiştir. Ancak saha çalışmaları esnasında 600 kişiye ulaşılabilmiştir. Suudi Arabistan'a yönelik göçler 1978 yılında başlamış, sayısal olarak 1990'lı yıllarda en yüksek seviyeye çıkmış, 2000'li yıllarda düşme eğilimine girmiş ve günümüzde de düşük bir seviyede devam etmektedir. Temelinde ekonomik faktörlerin olduğu göçlerin işleyişinde sosyokültürel faktörler etkili olmuştur. Göçlerin organizasyonu kurumsal kuram ve ilişkiler ağı kuramlarıyla örtüşmektedir. Göçün işleyişi göçmenlerin Samandağ İlçesindeki dağılışını belirlerken, Suudi Arabistan'daki dağılışını ise genel hizmetlere yönelik istihdam imkânları belirlemiştir. Erkek nüfusun aktif rol oynadığı göçte, göçmenlerin yaş ortalaması 20 ila 30 arasındadır. Göçmenlerin % 60'a yakınını bu yaş grubundakiler oluşturur. Son yıllarda sosyal ve ekonomik hayatta meydana gelen değişimler işçilerin ailelerini yanlarında götürmesine büyük oranda imkân tanısa da göçmenler, gerek iklim özellikleri, gerekse siyasi ve sosyal yönüyle Suudi Arabistan'daki yaşamın kendilerine uygun olmadığını düşünmektedirler. Göçmenlerdeki genel kanaat ekonomik olarak yeterli seviyeye ulaştıktan sonra Türkiye'ye geri dönmektir. Günümüzde gerek Hatay'dan gerekse Samandağ İlçesinden Suudi Arabistan'a yönelik işçi göçlerinde göçmen sayısının düşmesi göçün doyma noktasına ulaştığına işaret etmektedir. Gelecekte bölgedeki petrol rezervlerinde meydana gelebilecek olası düşüşlerin hizmet sektörlerinde önemli ölçüde daralmalara yol açacağı düşünülürse, göçün Suudi Arabistan yönünde durma aşamasına geleceği öngörülebilir. Bu durum, Samandağ İlçesindeki göç eğilimi olan nüfusu, petrol kaynakları bakımından elverişli duruma sahip olan diğer ülkelere doğru itecektir.

SPATIAL AND SECTORAL DISTRIBUTION OF WORKER MIGRATIONS FROM SAMANDAĞ COUNTY (HATAY) TO SAUDI ARABIA

In this study, Geographical characteristics of the labor force migration from Samandağ to Saudi Arabia were examined, Reasons of the migration, its spatial distribution and socio-economic results were determined. Survey and interview were applied, and the results obtained were evaluated. The study in question is a survey in nature, and was conducted using questionnaire technique. Study universe (concrete universe) consisted of those workers who have migrated from Samandağ County to Saudi Arabia due to economic reasons, whose population reached around 14,000. Snowball technique was also utilized from time to time in making the interviews with the said participants. Sample group was determined using a calculator as 522 people according to the error margin of +/-5% and confidence level of 98%, and 634 people according to the confidence level of 99%. However, only 600 people could be reached during field studies. The migrations to Saudi Arabia started in 1978, rose to the highest value numerically in the 1990s, headed for decline in the 2000s, and are continuing today at a low level

PDF

___

Abadan-Unat, Nermin (2006). Bitmeyen Göç, Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. 2.Baskı. İstanbul.
Castles, Stephan, Miller, Mark J. (2008). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
Cengiz, Deniz (2012). Hatay'dan Suudi Arabistan'a Olan Göçler; Samandağ İlçesi Örneği, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Hatay.
Cengiz, Deniz (2015). Zorunlu Göçün Mekânsal Etkileri ve Yerel Halkın Algısı; Kilis Örneği, Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literatureand History of Turkishor Turkic Volume 10/2 Winter 2015, p. 101-122 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7938 ISSN: 1308-2140.
Çelik, Süleyman, Direkçi, Tuba (2013). Türkiye'de 2001 Krizi Öncesi ve Sonrası Dönemler İçin Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi (1991-2010), Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literatureand History of Turkishor Turkic Volume 8/3, Winter 2013, p.111-135, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4508.
Çetin, Bayram (2010). "Antakya (Hatay) Nüfusunun 1940-2008 Yılları Arasındaki Gelişimi ve Temel Özellikleri" s.179-226, Hatay Araştırmaları-1, Antakya.
Çetin, Turan (2008). Bulgaristan'dan Türkiye'ye Son Türk Göçünün (1989) Sosyo-Ekonomik Etkileri, Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literatureand History of Turkishor Turkic Volume Volume 3/7 Fall p. 241-270 2008, DOI Number http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.499.
Çiçek, Sevsem (2011). Türkiye'de Hatay Merkez İlçeden Suudi Arabistan'a Eşleriyle Birlikte Göç Eden Kadınların Yeni Toplumsal Yaşama Uyum Süreçleri, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Sivas.
DİE (2004). "2000 Genel Nüfus Sayımı Göç İstatistikleri" DİE Haber Bülteni, Sayı: 52, Ankara.
DPT (2001). Nüfus, Demografi ve Göç, Ankara.
DPT (2004). İlçelerin Sosyo-Ekonmik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara.
Doğanay, Hayati (2014). Türkiye Beşeri Coğrafyası, Pegem Akademi Yayınları İstanbul.
Güney, Taner, Tuncer, Güner, Kılıç, Ramazan (2013). "Uluslararası Göçün İşgücü Piyasasındaki Ücret Düzeyi Üzerine Etkileri: Bir Literatür Araştırması" Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi - Sayı 35, Ocak 2013, Kütahya.
İçduygu, Ahmet ve Sirkeci, İbrahim (1998) Cumhuriyet Dönemi Türkiye'sinde Göç Hareketleri, Türkiye'de Göç, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
İŞKUR (Türkiye İş Kurumu), (2009). İşkur Kayıtları, 17.09.2009. http://www.iskur.gov.tr/ Erişim Tarihi:05.04.2012.
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (1998). Hatay İli Arazi Varlığı, T.C Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları İl Rapor No: 31 Ankara.
Köy İşleri Bakanlığı (1981). Toprak İşleri Genel Müdürlüğü, Samandağ İlçesi Köy Envanter Etüdü, Köy Karneleri.
Kuşçu, Veysel (2008). Samandağ'ın (Hatay) Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi) Elazığ.
Massey, Douglas. S.,Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A., & Taylor, J. E. (1993). Theories of international migration: A reviewandappraisal. Populationand Development Review, 19(3): 431-466.
Mutluer, Mustafa (2003). Uluslararası Göçler ve Türkiye, Kuramsal ve Amprik Bir Alan Araştırması- Denizli/Tavas, Çantay Kitabevi, İstanbul.
Stark, Oded ve David E. Bloom (1985). "The New Economics of Labor Migration", The American Economic Review, Vol. 75, No. 2, Papersand Proceedings of the Ninety-Seventh Annual Meeting of The American Economic Association.
Südaş, İlkay, Mutluer, Mustafa, (2010) Daha İyi Bir Hayata Doğru: "Yaşam Biçimi Göçü" Ege Coğrafya Dergisi, 19/1, 31-47, İzmir.
Tekeli, İlhan (2008). "Göç ve Ötesi" Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
TÜİK (2010). ADNKS Nüfus Sayım Verileri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul. Erişim Tarihi: 05.04.2011.
TÜİK (2011). ADNKS Nüfus Sayım Verileri, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi 20.03.2016).
Vural, Devrim Gül (2007). Uluslararası Göçmen Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta.
Tümertekin, Erol, Özgüç, Nazmiye (2009). Beşeri Coğrafya, İnsan, Kültür, Mekân, Çantay Kitabevi, İstanbul.
Yalçın, Cemal (2004). Göç Sosyolojisi, Anı Yayınları, Ankara
Yakar, Mustafa (2013). Türkiye'de İller Arası Net Göçlerle Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Arasındaki İlişkinin Coğrafi Ağırlıklı Regresyon İle Analizi, Ege Coğrafya Dergisi, 22/1 (2013), 27-43, İzmir