RUSYA’DA BOLŞEVİK YÖNETİMİNE KARŞI KÖYLÜ İSYANLARI VE BİLDİRİŞ GAZETESİ (1930-1931)

İkinci Rus devriminden sonra yönetime gelen Bolşevikler, Rusya topraklarında yaşayan Rus dışı halklara önemli vaatlerde bulunmuşlardı. Bu vaatlerden birisi de komünizm felsefesiyle birlikte toplumsal refahtı. Ancak Bolşevikler ve onların yönetim anlayışı, vadettiği refahı sağlayamamış, aksine halka zulüm ve baskı getirmişti. Komünizm felsefesini hayata geçirmede oldukça zorlanan Rus yönetimi, hazırladığı 5 ve 10 yıllık planı da tam olarak uygulayamamıştı. Bu yüzden özellikle Rus dışı halklar uzun süre baskıya maruz kaldılar. Başta köylüler olmak üzere Rusya topraklarında yaşayan halklar canlarını, mallarını, namuslarını korumak için Rus yönetiminin yaptırımlarına karşı direniş göstermeye başladılar. Bir süre sonra köylü isyanına dönüşen bu direniş, Bolşeviklerin öngöremediği boyutlara ulaştı. Özellikle köylüleri karın tokluğuna çalışan birer memura dönüştüren komünizm, köylü halk için kabul edilemez bir anlayıştı. Bu yüzden köylüler kendi topraklarında kendileri tarafından elde edilen malları ve geliri Bolşevik yönetimine teslim etmek istemediler. Bunun üzerine şiddet ve baskıya başvuran Sovyet yönetimi direnişle karşılaşmaya başladı. Bir süre sonra köylü isyanına dönüşen bu harekete Rusların karşılığı çok acımasız oldu. Köylülere ve direniş gösteren herkese silah doğrultan Rus yönetimi bu uğurda binlerce insanı tutuklamış, sürgüne göndermiş ve öldürmüştür. Bolşeviklerin yönetim felsefesinin çarpıklığını, başarısızlığını ve Rusların, Rus dışı halklara uyguladıkları baskıyı ve zulmü dünya kamuoyuna duyurmak amacıyla, Azerbaycan muhaceretinin bir yayını olan Bildiriş gazetesi de köylü isyanlarını sayfalarına taşımıştır. Çalışmada, Şubat ve Ekim devrimlerine kısaca değinilmiş, Bildiriş gazetesinin tüm sayıları elde edilerek, gazetede yer alan komünizm felsefesinin uygulanmasına ve köylü isyanlarına yönelik haberler incelenerek, içerik ve söylem analizi yapılmıştır.

PEASANT REBELLIONS AGAINST BOLSHEVIK REGIME IN RUSSIA AND BILDIRIŞ NEWSPAPER (1930-1931)

The Bolsheviks, who came into power after the second Russian revolution, made important promises to non-Russian peoples living on Russian soil. One of these promises was social prosperity along with communism philosophy. However, the Bolsheviks and their understanding of regime did not provide the welfare promised, but instead brought persecution and oppression to the public. The Russian administration, which had difficulties putting communist philosophy into practice, also has not been able to fully implement its 5 and 10 year plan. For this reason, people were exposed to oppression for a long time, especially the non-Russian ones. The people living in Russian soil, especially the peasants began resisting to the sanctions of the Russian regime in order to protect their lives, property and their honour. After a while, this resistance, which turned into a peasant rebellion, reached to a point beyond Bolsheviks anticipation. Communism, which in particular transformed the peasants into civil servants that worked only to not starve, was an unacceptable conception for the peasant people. That is why the villagers did not want to hand over the goods and land acquired by them in their own lands to the Bolshevik regime. As a result of this, the Soviet regime resorted to violence and oppression and then they began to face resistance. Russians’ response to this movement, which later turned into a peasant rebellion, was very cruel. Russian regime, who pointed a gun to peasants and anyone resisting, arrested, exiled and killed thousands of people. A publishing of Azerbaijani immigration, Bildiriş Newspaper gave coverage to the peasant rebellions too, in an attempt to proclaim the Bolshevik regime philosophy’s irregularity and failure, and Russian’s oppression and persecution to non-Russian people. In the study, the revolutions of February and October are briefly mentioned. Acquiring all issues of Bildiriş Newspaper, the content and discourse are analyzed, reviewing the news about implementing the communism philosophy and peasant rebellions.

PDF

___

Battal-Taymas ,A.,(1988). Kazan Türkleri, 3. Basım, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları
Baykara, H. (1975). Azerbaycan İstiklal Mücadelesi Tarihi, İstanbul, Azerbaycan Halk Yayınları.
İnce, M. (2016). Bolşevik Propagandasına Karşı Bir Uyarı Aracı: Bildiriş Gazetesi (1930-1931), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi.
Mehmetoğlu, D., (2008). “Birinci Rus Devrimi’nin Azerbaycan’ın Siyasi Yaşamına Etkileri, Etnik Çatışmalar: Dağlık Karabağ Sorunu”, II. Uluslararası Sosyal Bilimciler Kongresi, 22-24 Ekim Bişkek / Kırgızistan, s.974.
Nadir, D., (1999). Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi (1905-1917), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
Sadıkov, R.,(2010). Şubat Devriminden Sonra Rusya’da İktidar Mücadelesi: Ekim Devrimi’ne Giden Yol, Ankara: Ankara Üniversitesi Tarih Araştırmaları Dergisi Cilt: 29 Sayı: 48
Saray, M., (2014). Yeni Türk Cumhuriyetleri Tarihi, 3. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları
Swietochowski, T., (1988). Müslüman Cemaatten Ulusal Kimliğe Rus Azerbaycanı, 1905-1920, Çev. Nuray Mert, İstanbul: Bağlam Yayınları
Veliyev, A.,(2006). Azerbaycan Siyasi Düşünce Tarihi ve Mirza Bala Mehmetzade 1898-1959, İstanbul: Doğu Kütüphanesi,
Bildiriş, No: 27, 5 Şubat, 1931 s.4.
Bildiriş, No: 37, 16 Nisan, 1931 s.2
Bildiriş, No: 12, 23 Ekim, 1930 s.4
Bildiriş, No: 1, 7 Ağustos, 1930 s.1
Bildiriş, No: 6, 11 Eylül, 1930 s.1
Bildiriş, No: 13, 30 Ekim, 1930 s.2
Bildiriş, No: 9, 2 Ekim, 1930 s.1
Bildiriş, No: 11, 16 Ekim, 1930 s.4
Bildiriş, No: 19, 11 Aralık, 1930 s.4
Bildiriş, No: 21, 25 Aralık, 1930 s.2
Bildiriş, No: 13, 30 Ekim, 1930 s.4
Bildiriş, No: 39, 30 Nisan, 1931 s.2
Bildiriş, No: 12, 23 Ekim, 1930 s.1
Bildiriş, No: 13, 30 Ekim, 1930 s.1
Bildiriş, No: 29, 19 Şubat, 1931 s.1
Bildiriş, No: 30, 26 Şubat, 1931 s.1
Bildiriş, No: 32, 12 Mart, 1931 s.1
Bildiriş, No: 4, 28 Ağustos, 1930 s.1
Bildiriş, No: 4, 28 Ağustos, 1930 s.4
Bildiriş, No: 1, 7 Ağustos, 1930 s.4
Bildiriş, No: 4, 28 Ağustos, 1930 s.2
Bildiriş, No: 3, 21 Ağustos, 1930 s.4
Bildiriş, No: 22, 01 Ocak, 1931 s.1
Bildiriş, No: 19, 11 Aralık, 1930 s.1
Bildiriş, No: 25, 22 Ocak, 1931 s.1
Bildiriş, No: 56, 27 Ağustos, 1931 s.1
Bildiriş, No: 2, 14 Ağustos 1930, s. 1
Bildiriş, No: 3, 21 Ağustos 1930, s. 1
Bildiriş, No: 3, 21 Ağustos 1930, s. 2
Bildiriş, No: 11, 15 Ekim 1930, s. 1
Bildiriş, No: 15, 13 Kasım 1930, s. 1