203130

OKUMA VE ANLAMA BECERİLERİNİN ÖĞRETİM SÜRECİNE ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

İnsanın kendini, içinde bulunduğu çevreyi, toplumu, bu toplumun kültürünü ve yaşadığı dünyayı tanıması için okuması gerekir. Anadilin öğrenilmesinde, dil becerisinin geliştirilmesinde ve bu becerilerin sosyal hayata aktarılmasının temelinde okuma ve okuduğunu anlama becerisi yatmaktadır. Okumayı verimli kılan en önemli etken, anlamadır. Karmaşık bilişsel süreçler ve stratejilerin kullanımını gerektiren okuduğunu anlama becerisi, okuyucunun; ön bilgileri ve deneyimleriyle birlikte, yazarın verdiği bilgiyi de ilişkilendirerek anlamı yapılandırdığı etkin bir süreçtir. Okuma ve anlama iki farklı kavram gibi görünseler de, aslında birbirlerine neden-sonuç ilişkisiyle bağlıdırlar. Okumak, anlamak içindir; yani anlamak okumanın sonucu değil, temelidir esasında. Kişinin kendini geliştirmesi, üst düzey becerilere sahip olması, zengin kaynaklardan yararlanarak bunları yorumlayabilmesi de okuduğunu anlama becerisine sahip olmasına bağlıdır. Konuyla ilgili yapılan araştırmalara göre okumayı anlamlandırabilmek için sadece gözleri değil, bununla birlikte dikkat ve hatırlama mekanizmalarını, dilin kullanımı ve doğasını, konuşmanın anlaşılmasını, kişiler arası ilişkileri ve sosyo-kültürel farklılıkları göz önünde bulundurmak gerekir. İlköğretim çağında kazanılan okuduğunu anlama becerisi öğrencinin tüm hayatı boyunca bütün öğrenmelerini olumlu veya olumsuz yönden etkilemektedir. Okuduğunu anlama becerisi gelişmiş olan kişilerin derslerine bu etki olumlu bir şekilde yansımaktayken, okuduğunu anlama becerisi gelişmemiş olan kişilerin derslerine ise olumsuz bir şekilde yansımaktadır. Bu araştırma, okuma ve anlama becerilerinin öğretim süreci içerisindeki yerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda nitel yaklaşıma uygun olarak desenlenen çalışmada, doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır.

AN ASSESSMENT THE EFFECT OF READING AND READING COMPREHENSION SKILLS ON THE TEACHING PROCESS

A person needs to read in order to know himself/herself, his/her culture, his/her society and world. In the learning of mother tongue, in the development of language skills and transferring these both skills in to social life lies reading and ability to understand what is read. The most effective factor which makes reading important is comprehension. Complex cognitive process and the use of strategies requires reader’s preliminary information and experience, as well as author’s knowledge also an effective process that associates the comprehension. Reading and comprehension seem to be two different concepts but, they are actually connected to each other by cause-effect relationship. Reading is for understanding, in other words, understanding is not the result of reading, actually it is the basis. The person’s self- development, having high level skills, benefit from rich resources and interpreting them depend on having ability to understand what he/she reads. According to recent researches on subject, in order to make sense of reading, it is necessary to consider not only the eyes but also the attention and recalling mechanisms, the use and nature of the language, understanding of speaking, interpersonal relations and socio- cultural differences. The ability of comprehension, which is gained in the period of primary school education affects learner’s all the ways through positive or negative way. While this effect is positively reflected in the lessons of the learners who have the ability to understand the reading, it is reflected negatively in the lessons of learners’ whose ability to understand reading hasn’t developed. This research was conducted to determine the importance of reading and comprehension skills in the teaching process, for this purpose the document analysis method was used in the study which was designed in accordance with qualitative approach.

PDF

___

Acıyan, A. A. (2008). Ortaöğretim Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları ve Akademik Başarı Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Akyol, H. (2013). Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri.(6. Baskı). Ankara: PegemAkademi Yayıncılık.
Ateş, M. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Düzeyleri İle Türkçe Dersine Karşı Tutumları ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Bamberger, R. (1990). Okuma Alışkanlığını Geliştirme (Çev: B. Çapar), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Bloom, B. S. (1995). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. (Çev. D. Ali Özçelik), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Coşkun, E. (2002) Okumanın Hayatımızdaki Yeri ve Okuma Sürecinin Oluşumu. Türklük Bilimi Araştırmaları, S:l1, s.231-244.
Egelioğlu, V. (1993). Okuduğunu Anlama Düzeyinin ve Öğrenme İçin Harcanan Zamanın Bilişsel Öğrenme Düzeyine Etkisi. Eğitim Bilimleri Birinci Ulusal Kongresi Bildirileri I, 24-28 Eylül 1990. Ankara.
Epçaçan, C. (2012). Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Okuma Becerileri İle Okumaya İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 7/4, Fall 2012, p.1711- 1726, Ankara.
Epçaçan, C. (2009). Okuduğunu Anlama Stratejilerine Genel Bir Bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C 2, 6, 207-223.
Ergenç, H. (1984). Lise Öğrencilerinde Okuma-Anlamayı Geliştirme. Pedagoji Dergisi.
Ertürk, S. (1986). Eğitimde Program Geliştirme, Ankara.
Fidan N., Baykul Y. (1994). İlköğretimde Temel Öğrenme İhtiyaçlarının Karşılanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10. 7-20.
Gallik, J.D. (1999). Do They Read For Pleasure? Recreational Reading Habits Of College Students. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 42(6), 480-489.
Göktaş, Ö. (2010). Okuduğunu Anlama Becerisinin İlköğretim İkinci Kademe Matematik Dersindeki Akademik Başarıya Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Gunning, T. G. (2005). Creating Literacy İnstruction For All Students (5th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
Güneş, F. (2000). Okuma Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
Güneş, F. (2004). Okuma Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi, Ankara: Ocak Yayınları.
Güneş, F. (2013). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: PegemAkademi Yayıncılık.
Janzen, J. (1996). Teaching Strategic Reading. TESOL Quarterly, 6. 6-9.
Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Oğuzkan, T. (1981). Türkiye'de Orta Öğretim ve Sorunları. Altın Matbaacılık, Ankara.
Özer, B. (2002). İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarının Eğitim Programlarında Öğrenme Stratejileri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 1 (1):17-32.
Persson, U. B. (1994). Reading For Under Slanding: an Empirical Contrihution to Themeta Cognition Of Reading Comprehension. (Rapor No. 41). Svveden: Linkoping University, Department of Education and Psychology. (ERIC Belgesi üretim Servis No. ED381773).
Tatar, E. ve Soylu, Y. (2006). Okuma, Anlamadaki Başarının Matematik Başarısına Etkisinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 503-508.
Tekin, H. (1980). Okuduğunu Anlama Gücü ile Yazılı Anlatım Becerisini Geliştirme Yönünden Okullarımızdaki Türkçe Öğretimi. Ankara: Mars Matbaası.
Yaman, H. ve Süğümlü, Ü. (2010). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Ders Dışı Kitap Okuma Alışkanlıkları, Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 291-306.
Yılmaz, M . (2015). İlköğretim 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Seviyeleri İle Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler ve Fen ve Teknoloji Derslerindeki Başarıları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29), . Retrieved From Http://Dergipark.Gov.Tr/Dpusbe/İssue/4771/65646