HAKAN TURAN, İSMET ŞAHİN, Elif Nur ALTIN

ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE BOŞ ZAMAN DEĞERLENDİRME TERCİHLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (KOCAELİ ÖRNEĞİ)

Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin kişilik özellikleri ve boş zaman değerlendirme tercihleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırmanın yöntemi, karşılaştırmalı türden ilişkisel tarama modeli, çalışma grubu ise 2016-2017 öğretim yılı Kocaeli ili İzmit ilçesindeki bir devlet lisesinde öğrenim gören 176 öğrencidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Myers ve Briggs tarafından geliştirilen ve Kabadayı tarafından Türkçe’ye uyarlanan Myers Briggs Tip Göstergesi ile araştırmacılar tarafından geliştirilen Boş Zamanları Değerlendirme Anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise yüzde, frekans ve ki-kare testi kullanılmıştır. Araştırmada, ortaöğretim öğrencileri arasında; içedönüklerin, dışadönüklere göre, duyusalların ise sezgisellere göre, düşünsellerin duygusallara göre ve algısalların yargısallara göre daha fazla olduğu ve öğrencilerinin boş zamanlarında en çok sosyal medyada dolaşmayı tercih ettikleri, bunu müzik dinleme ve arkadaşlarıyla vakit geçirmenin izlediği sonucuna varılmıştır. Araştırmada, ortaöğretim öğrencilerinin dışa dönük-içe dönük kişilik özelliği ile spor yapma, spor müsabakalarına gitme ile gezi ve seyahatlere gitme sıklığı açısından aralarında anlamlı bir ilişki olduğu; dışadönüklerin, içedönüklere göre daha sık spor yaptıkları, spor müsabakaları ile gezi ve seyahatlere daha sık gittikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca, algılayan- yargılayan kişilik özellikleri ile kitap ve gazete okuma sıklığı açısından aralarında anlamlı bir ilişki olduğu, algısal kişilik özelliğine sahip öğrencilerin yargısal olanlara göre daha sık kitap ve gazete okudukları sonucuna ulaşılmıştır.

EVALUATION OF PERSONALITY CHARACTERISTICS AND SPARE TIME PREFERENCES OF HIGH SCHOOL STUDENTS (KOCAELI EXAMPLE)

This study aims at defining the relations between personality characteristics and the choice of spare time preferences of secondary school students. The research method is correlational survey method, the sample group is composed of 176 students from a state supported high school in İzmit in 2016-2017 school year. Data was collected by Myers Briggs Type personality scale translated and validated by Kabadayı and Spare Time preferences were determined by a questionnaire developed by researchers. Data was analyzed using percentages, frequencies and two- way chi square statistics. The findings put that there are more introverted than extroverted students, more sensing than intuitive students, more thinking than feeling students and more judging than perceiving students. The next finding is that students mostly spent their spare time surfing in social media. The following popular activities are listening music and spent time with friends. In terms of relations between personality characteristics and spare time activities, the first significant relation is between introvert-extrovert types and doing sports, watching sports, and travelling choice. Extroverts prefer sports activities and travelling more than introverts. Another significant relation is between judging and perceiving types and reading frequency. Perceiving students read books and newspapers more than judging students.

PDF

___

Afyon, Y. A. ve Karapınar, M. (2014). Lise son sınıf öğrencilerinin serbest zaman faaliyetlerine katılım biçimlerinin değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 147-163. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article- file/215933
Akyüz, H. (2015). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu bölümünde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin boş zaman faaliyetleri değerlendirilme biçimlerinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 3, 2148-1148. doi: 10.14486/IJSCS249.
Bakırcıoğlu, R. (2012). Ansiklopedik eğitim ve psikoloji sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık
Balcı, V. ve İlhan, A. (2006). Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin rekreaktif etkinliklere katılım düzeylerinin belirlenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 11- 18. Erişim adresi: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/17/891/11185.pdf
Binbaşıoğlu, H. ve Tuna, H. (2014). Üniversite öğrencilerinin boş zamanlarına yönelik tutumları: Doğu Anadolu bölgesindeki MYO öğrencilerine yönelik bir araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 74-93. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article- file/39509
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi
Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi
Carlson, J. G. (1985) Recent Assessments of the Myers-Briggs Type Indicator, Journal of Personality Assessment, 49:4, 356-365, doi: 10.1207/s15327752jpa4904_3. Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.1207/s15327752jpa4904_3
Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Esmer, E. (2017). Stil sınıflamaları ve zihinsel stil kavramının niteliği üzerine bir değerlendirme. İlköğretim Online, 16(2), 713-726. doi: 10.17051/ilkonline.2017.304729
Güçlü, M. (2013). Gençlik döneminde boş zaman faaliyetlerinin yeri ve önemi. Erciyes Üniversitesi Gençlik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 2147-8473. Erişim adresi: http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423901637.pdf
Güneş, G. ve Gökçek, T. (2012). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğrenme stilleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. Journal of Research in Education and Teaching. Kasım 2012, 1(4), ISSN: 2146-9199.
Gür, T. (2014). Öğretmen adaylarının okuma ve boş zaman değerlendirme alışkanlıkları. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks. 6(1). Erişim adresi: http://www.dieweltdertuerken.org/index.php/ZfWT/article/viewFile/575/ 575.
Halis, M., Durmaz, M., Uğurlu, Ö. Y. ve Şencay, B. (2006). Girişimci Kişilik ve Politik Davranış. Uluslararası Girişimcilik Kongresi. 25-27 Mayıs 2006. Kırgızistan: Bişkek. Kırgızistan- Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları: 86 (361-371) ISBN: 9967-23-748-1.
İnanır, A. (2012). Konaklama işletmelerinde işgörenlerin kişilik tipleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon
Kabadayı, A. (2004). İlköğretim öğrencilerinin bilişsel öğrenme biçimleri ve cinsiyetlerine göre karşılaştırılması: Konya ili örneği. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kocabacak, A. (20011). İnsan kaynakları seçme ve yerleştirme süreci açısından kişilik boyutları ile çalışan performansı ilişkisi: İlaç sektöründe psikoteknik boyutta bir uygulama. (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Kösece, P., Üredi, L. ve Akbaşlı, S. (2015). Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Kişilik Tipleriyle Öğrenme Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10/(7). 675-688. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8168
Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
Özekes, M. (2011). Ergenlik döneminde boş zaman aktivitelerinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Ege Eğitim Dergisi, 12(1), 1-21. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article- file/57015
Özer, B., Gelen, İ. ve Öcal, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin boş zaman değerlendirme alışkanlıklarının günlük problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 235-257. Erişim adresi: http://sbed.mku.edu.tr/article/view/1038000393
Pallant, J. (2015). SPSS Survival Manual (SPSS Kullanma Kılavuzu). (Çev. Sibel Balcı, Berat Ahi, 2016). Ankara: Anı Yayıncılık.
Pittenger, D. J. (1993). Measuring the MBTI. And Coming Up Short. Journal of Career Planning and Employment, 54(1), 48-52. Erişim adresi: http://indiana.edu/~jobtalk/Articles/develop/mbti.pdf
Sabbağ, Ç. ve Aksoy, E. (2011). Üniversite öğrencileri ve çalışanların boş zaman etkinlikleri: Adıyaman örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 10-23. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/181756
Sarıbaş, Ö. (2012). Kişilik tiplerine ve demografik özelliklere göre boş zaman değerlendirme ve rekreasyon faaliyetlerine katılımı etkileyen unsurlar. 13. Ulusal Turizm Kongresi Bildiri Kitabı, (ss. 1279-1297), 6-9 Aralık 2012, Antalya: Akdeniz Üniversitesi. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/259569373
Süzer, M. (1996). Üniversite Öğrencilerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Alışkanlıkları. (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yağmur, R. ve Ocak, Y. (2012). Afyon Kocatepe Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencileri ile farklı bölümlerdeki öğrencilerin serbest zaman aktivitelerinin karşılaştırılması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-16. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/190512
Yetiş, Ü. (2008). Orta Öğretim öğrencilerinin boş zaman değerlendirme eğilimlerinin farklı değişkenlere göre belirlenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 193-205. Erişim adresi: dergi.nigde.edu.tr/index.php/besyodergi/article/ download/67/60
Yıldız, S., Boz, İ. ve Yıldırım, B. H. (2012). Kişilik tipi ile olumlu sosyal davranış arasındaki ilişki: Marmara Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 215-233. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/ article-file/30257
TDK (2018). Büyük Türkçe Sözlük. Erişim adresi:http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts
TÜBA (2018). Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü. Erişim adresi: http://www.tubaterim.gov.tr/
Web 1 (2018). Erişim adresi: http://www.alfa-net.net/sayfa/MBTI-Kisilik-Analizi/
Web 2 (2018). Erişim adresi: https://www.mentorink.com/kisilik-testi