OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI İLE ELEŞTİREL DÜŞÜNME VE YARATICILIK BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Günümüzde öğretmenlerin yaratıcı ve eleştirisel düşünme gibi üst düzey düşünme becerilerine sahip olmaları gerektiği belirtilmektedir. Eleştirel düşünme ve yaratıcı düşünme becerileri, öğretmenlerin karşılaştıkları problemleri çözmelerine yardım etmekte, yaratıcı çözümler üretebilmelerini sağlamaktadır. Bu sayede öğretmenin kaygı ve stresi azalmaktadır. Bu durum ise mesleğe karşı daha olumlu tutum geliştirilmesine yardımcı olmaktadır. Bu nedenler ile araştırmada, okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile eleştirisel düşünme ve yaratıcılık becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile yaratıcılık ve eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacı ile yapılan çalışma ilişkisel tarama modelindedir. Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan 214 öğretmen adayı araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada verileri toplamak amacı ile "Yaratıcılık Açısından Bireyin Kendini Değerlendirme Ölçeği", "Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği" ve "Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öğretmenlik Tutumları Ölçeği" kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPPS 21.0 paket programına aktarıldıktan sonra korelasyon analizi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonuçları sadece araştırmaya katılan öğretmen adaylarına yönelik olarak yorumlanmış tüm öğretmen adayları ya da öğretmenlere genellenmemiştir. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile eleştirel düşünme becerileri arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile yaratıcı düşünme becerileri arasında ise yüksek düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçları doğrultusunda öğretmen adaylarının mesleklerini benimseyip sevmeleri ve öğretmen olarak yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerinin en üst düzeye çıkarılması yönünde eğitim almalarının sağlanması önerilmektedir

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN PRESERVICE PRESCHOOL TEACHERS’ ATTIDUES TOWARDS TEACHING PROFESSION AND THEIR SKILLS OF CRTICIAL THINKING AND CREATIVENESS

It is reported that, teachers should have high-level thinking skills such as creative and critical thinking in our day. Creative and critical thinking skills help teachers to solve the encountered problems and enable them to bring creative solutions. In this way, anxiety and stress of the teacher diminish which eventually helps to develop a more positive attitude towards the profession. For these reasons, this research aims to investigate the relationship between pre-service preschool teachers’ attitudes towards the teaching profession and their critical thinking and creativeness skills. Relational screening model was used in this research. The study group consisted of 214 pre-service teachers who take education in Department of Pre-School Teaching in Faculty of Education at Giresun University. “Scale of Self-Evaluation by Creativeness”, “California Critical Thinking Disposition Inventory” and “Scale of Pre-School Teacher’s Teaching Attitudes” were used to collect data in this research. The obtained data were transferred to SPPS 21.0 package program and correlation analysis was used to analyze. The research findings were interpreted only for pre-service teachers who had participated into the research and they were not generalized for all preservice teachers or teachers. According to the research findings, a medium-level, positive and significant relationship was found between pre-service teachers’ attitudes towards teaching profession and their critical thinking skills. A high-level, positive and significant relationship was found between pre-service teachers’ attitudes towards teaching profession and their creative thinking skills. In line with the research findings, it is recommended that pre-service teachers should be given training to uphold their creative and critical thinking skills as teachers and to love and adopt their profession

PDF

___

ABAZAOĞLU, İ. (2014). Dünyada öğretmen yetiştirme programları ve öğretmenlere yönelik mesleki gelişim uygulamaları. TURKISH STUDIES -International Periodical For The anguages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 9/5, Spring 2014, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6585, p. 1-46,
ARGUN, Y. (2004). Okul öncesi dönemde yaratıcılık ve eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
ASLAN, K. (2003). Eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılmalarına ilişkin bir değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(9), 23-37.
ASLAN, E., AKTAN, E.,IŞIK, K. (1997). Anaokulu eğitiminin yaratıcılık ve yaratıcı problem çözme becerisi üzerindeki etkisi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi,9, 34- 48.
AŞIK EV, H. (2013). The significance and necessity of critical thinking for religious culture and ethics course teacher. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages,Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 8/12, Fall 2013, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5769, p. 71- 93.
BİLGİN, H. (1996). Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin öğretmenlik tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (6. Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
ÇELİKÖZ, N., ÇETİN, F. (2004). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 162, 160-167.
ÇIKRIKÇI, N. (1996). Eleştirel düşünme: Bir ölçme aracı bir araştırma. III. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Çukurova Üniversitesi, Adana, 208-216.
Dobbins, K.(2009). Teacher creativity within the current education system: A case study of the perceptions of primary teachers. Education, 37(2), 95–104.
ERASLAN, L.,ÇAKICI, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 427-438.
ERDOĞAN, M., UŞAK, M. (2005). Fen bilgisi öğretmen adayları memnuniyet ölçeğinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 35-54.
ERDEM, R. A., GEZER, K., ÇOKADAR, H. (2005). Ortaöğretim fen-matematik ve sosyal alanlar öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 28-30 Eylül, Kongre Kitabı I. Cilt, 471-477, Denizli
ERDEM, M., İLĞAN, A., ÇELİK, F. (2013). Lise öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages,Literature and History of Turkish or Turkic-,ISSN:1308- 2140,Volume 8/12, Fall 2013, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5932, p. 509-532.
FACİONE, N. C., FACİONE, P. A., SANCHEZ, C. A. (1994). Critical thinking disposition as a measure of competent clinical judgement: The development of the California critical thinking disposition inventory. Journal of Nursing Education, 33(8), 345-350.
FOX, J.E., SCHİRRMACHER, R. (2014). Çocuklarda sanat ve yaratıcılığın gelişimi (Çev. Ed. Neriman Aral ve Gökhan Duman). Ankara: Nobel.
GAY, L.R., AİRASİAN, P. (2000). Educational research. New Jersey: Upper Saddle River
GELEN, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi 10(10), 100-119.
GULLO, D. (1994). Understanding assessment and evaluation in early childhood education. New York: Teachers College Press.
GÜVEN, M., KÜRÜM, D. (2007 ). Teacher candidates’ learning styles and critical thinking dispositions. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6, ss.21
GİROT, E. A. (2000). Graduate nurses: critical thinkers or better decision makers? Journal of Advanced Nursing, 31(2), 288.
GÜLEL, G. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Pamukkale Üniversitesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli
HALPERN, D. (1988). Teaching critical thinking for tranfer across domains: Dispositions, skills, structure training and metacognitive monitoring, Amerikan Psychologist, 53(4), 449-455.
İLĞAN, A., Sevinç. Ö.S., Arı, E. (2013). Pedagojik formasyon programı öğretmen adaylarının mesleki tutum ve çağdaş öğretmen algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2) 175-195
KARADÜZ, A. (2010). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308- 2140, Volume 5/3, Summer, 2010, 1566-1593
KARAHAN, H. (2005). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan coğrafya öğretmenlerinin diğer öğretmenlerle öğretmenlik tutumları açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
KARASAR, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19. ed). Ankara: Nobel.
KORKMAZ, Ö. (2009a). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
KORKMAZ, Ö. (2009b). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-13.
KÖKDEMİR, D.(2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
NORRİS, S. P. (1985). Synthesis of research on critical thinking. Educational Leadership, 8, 40- 45.
ORAL, B. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları, Eğitim Araştırmaları, 15, 88-98.
ÖNCÜ, T. (2003). Torrance yaratıcı düşünme testleri-şekil testi aracılığıyla 12-14 yaşları arasındaki çocukların yaratıcılık düzeylerinin yaş ve cinsiyete göre karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi 43(1), 221-237.
RAUDSEPP, E. (1979). How creative are you? Personnel Journal, April, 218-220.
SAN, İ., GÜLERYÜZ, H. (2004). Yaratıcı eğitim ve çoklu zekâ uygulamaları: Ankara. Artım Yayınları.
SONMAZ, S. (2002). Problem çözme becerisi ile yaratıcılık ve zeka arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
SUNGUR, N. (1997). Yaratıcı düşünce (2.baskı). İstanbul: Evrim Yayınevi.
TAŞ, A. M. (2004). Sosyal bilgiler öğretmenliği eğitimi program standartlarının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 28-54.
TASÇI, S. (2005). Hemşirelikte problem çözme süreci. Sağlık Bilimleri Dergisi, 14, 73-78.
WARNER, S. A., Myers K. L. (2010). The creative classroom: the role of space and place toward facilitating creativity. The Technology Teacher 69(4), 28-34.
YAMAN, S., YALÇIN, N. (2004). Fen bilgisi öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının yaratıcı düşünme becerisine etkisi, İköğretim-Online, 4(1), 42-52.
YANPAR YELKEN, T. (2009). Öğretmen adaylarının portfolyoları üzerinde grup olarak yaratıcılık temelli materyal geliştirmenin etkileri, Eğitim ve Bilim,34(153), 83-98.
YAPICI, M. (2007). Öğretmen tutumları ve yansımalar. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 7(3), http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=327adresinden 20.06.2014 tarihinde alınmıştır
YAVUZER, H. (2002). Doğum öncesinden ergenlik sonuna çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
YETİM, A., GÖKTAŞ, Z. (2004). Öğretmenin mesleki ve kişisel nitelikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 541-550