OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARININ DUYGUSAL ZEKÂSINI DESTEKLEMEDE ÖĞRETMENİN ROLÜ

Son yıllarda çalışmalar insanların duygularını kontrol edebileceğini ve beyinlerini bu doğrultuda etkin olarak kullanabileceklerini göstermiş, "Duygusal Zekâ" nın desteklenmesine önem vermiştir. Duygusal zekâ literatürde duyguları tanıma, anlama, duygusal durumlara verilecek tepkilerini düzenleyebilme şeklinde tanımlanmaktadır. Duygusal zekâsı yüksek olan bir birey kendini tanımada, empati kurmada, başkalarıyla olan ilişkilerinde daha başarılı kabul edilmektedir. Bir çok araştırma duygusal zekâ becerilerinin erken yaşlarda daha güçlü kazanıldığını ve etkisinin yaşam boyu devam ettiğini göstermektedir. Çocukların zamanının önemli bir kısmını okulda öğretmenleri ile birlikte geçirdikleri düşünüldüğünde okul öncesi dönemde çocukların duygusal zekâlarının gelişiminde öğretmenlere büyük bir görev düşmektedir. Öğretmenlerin çocukların duygusal becerilerini destekleyebilmeleri için duygusal zekâ ile ilgili bilgi ve uygulamalara sahip olmaları gereklidir. Bu çalışmada da çocukların duygusal zekâlarının desteklenmesinde öğretmenin rolü açıklanmaya çalışılmış ve etkinlik örnekleri ile günlük eğitim akışı içinde duygusal zekâyı nasıl destekleyebilecekleri konusunda rehber olunması amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışmada çocukların duygusal zekâlarının desteklenmesinde öğretmenin rolü açıklanmaya çalışılmış ve etkinlik örnekleri ile günlük eğitim akışı içinde duygusal zekâyı nasıl destekleyebilecekleri hususunda rehber olunması amaçlanmış, öğretmenlerin duygusal özellikleri, öğretmenlik tutumları, çocukla iletişim becerileri, sınıf yönetimi stratejileri ve eğitim ortamı alt başlıkları ile çocukların duygusal zekâlarına etkisi açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca öğretmenlere sınıf içi uygulamalarında yardımcı olabilecek çeşitli etkinlik örneklerine çalışmada yer verilmiştir

TEACHER’S ROLE IN SUPPORTING THE EMOTIONAL INTELLIGENCE OF PRESCHOOL CHILDREN

Recent studies demonstrate that individuals can control their emotions by using their brains effectively and place emphasis on fostering “Emotional Intelligence”. In literature, emotional intelligence is described as being able to identify and to understand emotions and also, as being able to regulate responses to emotional situations. An individual having high emotional intelligence is viewed as being more successful in selfknowledge, developing empathy for and relationship with others. Many studies indicate that emotional intelligence skills are gained better at early ages and its effects last for life-long. Taking into consideration the fact that children spend most of their time with their teachers in school, teachers have an important role on improving children’s emotional intelligence during the preschool period. Teachers need to have the knowledge and experiences related to emotional intelligence to support children’s emotional intelligence skills. This study aims to explain the role of teachers on fostering children’s emotional intelligence. Additionally, the study aims to lead teachers how to foster emotional intelligence in educational settings through providing some activitiy samples. With this reason, the study intends to explain the role of teachers on fostering children’s emotional intelligence and aims to guide teachers how to foster emotional intelligence in educational setting through providing some activity samples. Moreover, the study examines the effect of teachers on children’s emotional intelligence from different aspects with the sub-headings including teachers’ emotional characteristics, professional attitude, communication skills with children, classroom management strategies, and educational environment. Furthermore, the study provides diverse examples for teachers, which could help teachers in their teaching experience

PDF

___

Akar Kayserili, T. ve Gündoğdu, K. (2010). Okul öncesi öğretmenleri ve öğretmen adaylarının mesleğe ilişkin tutumları ile duygusal zekâları arasındaki ilişki. Milli Eğitim Dergisi, 187, 104-122.
Arsenijević, J., Andevski, M., and Maljković, M. (2012). Teachers’ emotional intelligence development management – necessity of the new age. Proceedings of INTED2012 Conference, p.2894. http://www.academia.edu/10130211/TEACHERS_EMOTIONAL_INTELLIGENCE_DEVE LOPMENT_MANAGEMENT_NECESSITY_OF_THE_NEW_AGE
Ashiabi, G. S. (2000). Promoting the emotional development of preschoolers. Early Childhood Education Journal, 28(2), 79-84.
Aslan, K. (2003). Öğretmenlik mesleğine giriş. İzmir: Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Aydın, A. (1998). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Bahman, S. ve Maffini, H. (2008). Developing children’s emotional intelligence. London: Continuum international publishing group.
Bracket, M. A., ve Katulak, N. A. (2007). Emotional intelligence in the classroom: Skill-based training for teachers and students. Applying emotional intelligence: A practitioner’s guide. Edt. J. Ciarrochi & J. D. Mayer, New York: Psychology Press.
Cornwell, S. ve Bundy, J. (2009). The emotional curriculum. London: Sage Publications.
Çiçek Sağlam, A. (2011). Okul örgütü ve yönetimi. H.B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz. (Editörler). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. (Üçüncü Baskı) içinde. (s. 168-197). Ankara: Pegem.
Dağ, E. (2010). Sınıf öğretmenleri adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler arasındaki ilişki (İzmir İli Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Denham, S. A., Bassett, H. H., and Zinsser, K. (2012). Early childhood teachers as socializers of young children’s emotional competence. Early Childhood Education Journal, 40, 137–143.
Edannur, S. (2010). Emotional intelligence of teacher educators. International Journal of Educational Sciences, 2 (2), 115-121.
Elias, M. J. (2006). The connection between academic and social-emotional learning. The educator’s guide to emotional intelligence and academic achivment. Edt. Elias, M. J. Ve Arnold, H., California: Corwin pres.
Goleman, D. (2001). Duygusal zekâ neden IQ’dan daha önemlidir?, Çev: Banu Seçkin Yüksel. İstanbul: Varlık Yayınları.
Gordon, T. (1993). Etkili öğretmenlik eğitimi. Çev: Emel Aksay, Birsen Özkan. (1. Baskı). İstanbul: Ya-pa.
Gürsoy, A., Onur, M. ve Topal, T. (2010). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Ümit Ofset Matbaacılık.
İnci, S. (2014). Aday öğretmenlerin duygusal zekâ ile yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Jennings, P. A. and Greenberg, M. T. (2009). The prosocial classroom: teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes. Review of Educational Research, 79(1), 491–525, DOI: 10.3102/0034654308325693
Kremenitzer, J. P. and Miller, R. (2008). Are you a highly qualified, emotionally intelligent early childhood educator? Young Children, July, 106-112.
Mazer, J. P., McKenna-Buchanan, T.P., Quinlan, M.M. and Titsworth, S. (2014) The dark side of emotion in the classroom: emotional processes as mediators of teacher communication behaviors and student negative emotions. Communication Education, 63 (3), 149-168, DOI: 10.1080/03634523.2014.904047.
MEB (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, Ankara: MEB Yayınevi.
MEB (2013). Okul öncesi eğitim programı. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx/program2.aspx?islem=1&kno=202 (Erişim tarihi: 15.05.2016).
Mortiboys, A. (2005) Teaching with emotional ıntelligence. London: Routledge.
Nelson, D.B., Low, G.R., and Nelson, K. (2005). The emotionally ıntelligent teacher: a transformative learning model. [Online] Available: http://www.tamuk.edu/edu/kwei000/research/articles/article_files/emotionally_intelligent_t eacher.Pdf
Nissen, H. and Hawkins, C.J. (2010). Promoting emotional competence in the preschool classroom. Childhood Education, 86(4), 255-259, DOI: 10.1080/00094056.2010.10523159
Önen, A. S. (2012). Öğretmen adaylarının kişilik özellikleri ve duygusal zekâ düzeylerinin stresle başa çıkmalarına etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 310-320.
Öztürk, A. ve Deniz, M. E. (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekâ yetenekleri iş doyumları ve tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 7(3), 578-599.
Polat, Ö. (2010). İlköğretime geçişte okul, öğretmen ve anne-babalara düşen görevler. A. Oktay (Ed). İlköğretime hazırlık ve ilköğretim hazırlık programları içinde (s. 141-158). Ankara: Pegem.
Powell, W. and Kusuma-Powell, O. (2010). Becoming an emotionally intelligent teacher. London: Corwin Press.
Salovey, P. and Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personalitiy, 9(3), 185-211.
Stone-Mccown, K., Freedman, J. M., Jensen, A. and Rideout, M. C. (1998). Self science: The emotional intelligence curriculum. U.S.A.: Six Seconds.
Tezcan, M. (1996). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Bilim Yayınları.
Ulutaş, İ. (2013). Okul öncesi çocuklarında duygusal zekânın desteklenmesi, Eğitimci Öğretmen Dergisi, 21, 44-49.
Vesely, A.K., Saklofske, D.H. and Leschied, A.D.W. (2013). Teachers the vital resource: the contribution of emotional intelligence to teacher efficacy and well-being. Canadian Journal of School Psychology, 28(1) 71–89.
Yavuz, K. (2003). 0-12 Yaş dönemi çocuklarda duygusal zekâ gelişimi. Ankara: Ceceli Yayınları.