19199

Malya’da Âşık İrfani’den derlenen Nergis Hikâyesi

Sözlü anlatım ürünleri içerisinde destandan romana geçişin edebî bir merhalesini teşkil eden halk hikâyeleri, XVI. yüzyıldan itibaren mitoloji, masal ve destancılık geleneğinden miras kalan pek çok unsurla karşımıza çıkmıştır. Günümüzde âşıklık geleneğinin hâlâ canlı olarak devam ettiği Erzurum yöresinde âşıklık geleneğine bağlı olarak hikâye anlatma geleneği de devam etmektedir. Bu makalede, Malya’da Âşık İrfani’den derlenen Nergis hikâyesinin, hikâye anlatma geleneği içerisindeki sosyal zemininden bahsedildikten sonra şahıs kadrosu, zaman ve mekân bakımından tahlili yapılmıştır.

The Narcissus story which compiled from Âşık İrfani in the Malya

The folk stories that constitute a step of literary to novel from epic within types of verbal expression have met many elements that descend from the tradition of mythology, tale and epic since 16th century. Today, the tradition of minstrelsy stil continued tol ive in the Erzurum region depending on the minstresy traditon continues in the tradition of storytelling. In this article, after being mentioned the social background in the tradition of storytelling of Narcissus story which compiled from Âşık İrfani in the Malya, the story has been analyzed in terms of persons, time and place.

PDF

___

ALPTEKİN Ali Berat, Bir Azerbaycan Masalının Motif ve Tip Yapısı, Türk Folklor ve Etnografya Araştırmaları 1985, İstanbul 1985
ALPTEKİN Ali Berat, Halk Hikâyelerinin Tip ve Motif Yapısı, Ankara 1997. ARI Bülent, Adana’da Geçmişten Bugüne Aşıklık Geleneği, Ç. U. Sos. Bil. Ens. (Basılmamış Doktora Tezi), Adana 1998.
ARTUN Erman, Aşıklık Geleneği ve Aşık Edebiyatı, Ankara 2001.
ATALAY Besim, Divanü Lügati’t-Türk Dizini, Ankara 1985
ATALAY Besim, Divanü Lügati’t-Türk Tercümesi III, Ankara 1985.
BORATAV Pertev Naili, Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği, İstanbul 1988.
ÇAĞATAY Saadet, İki Kardeş Hikâyesi, Türk Lehçeleri Örnekleri, Ankara 1963.
ERCİLASUN Ahmet Bican, Başlangıçtan XIII. yy. a Kadar Türk Nazım ve Nesri, Büyük Türk Klasikleri, 1, İstanbul
GABAİN A. Von, Çaştani Bey Hikâyesi, Uigurica IV, Çev.: S. Himran, İstanbul 1945
GÖRKEM İsmail, Halk Hikâyeleri Araştırmalan Çukurovalı Aşık Mustafa Köse ve Hikâye Repertuvarı, Ankara 2000.
HANÇERLİOĞLU Orhan, İnanç Sözlüğü, İstanbul 1975.
KAVRUK Hasan, Eski Türk Edebiyatında Mensur Hikâyeler, İstanbul 1998.
KAYA Doğan, Sivasta Aşıklık Geleneği ve Aşık Ruhsati, Sivas 1994.
LEVEND Agah Sırrı, Türk Edebiyatı Tarihi, I, Ankara 1984.
MAZIOĞLU Hasibe, “Divan Edebiyatında Hikâye”, Doğumunun Yüzüncü Yılında Ömer Seyfettin, Ankara 1985.
ORKUN Hüseyin Namık, Prens Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesinin Uygurcası, İstanbul 1940
ÖZARSLAN Metin, Erzurum Aşıklık Geleneği, Ankara 2001.
ÖZTÜRK Ali, Türk Anonim Edebiyatı, İstanbul 1986.
SAKAOĞLU Necdet, Halkın Okuduğu Cenk Kitapları – Aşk Masalları, Tarih ve Toplum, III/XVIII
SAKAOĞLU Saim, Gümüşhane Masalları, Ankara 1973.
ŞİMŞEK Esma, Arzu ile Kamber Hikâyesi Üzerine Mukayeseli Bir Araştırma, F.Ü. Sos. Bil. Ens. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Elazığ 1987.
TEKİN Şinasi, Uygurca Metinler II, Maytrısimit, Ankara 1976