Basîrî’nin Bengînâme adlı eseri

Basîrî (d. 1466 - ö. 1534-35), latifeleri olan nüktedan bir şairdir. Onun bu vasfını bazı Türkçe şiirlerinde görmek mümkün olduğu gibi tezkirelerde de ona ait birtakım nüktelerden bahsedilmektedir. Basîrî’nin bu güne değin henüz elde bulunmayan ve onun bu yönünü çok iyi gösteren eseri Bengînâme, şairin yemek ve yiyecek adlarını kullandığı ve muhayyel tasvirlerle bezeli küçük bir eserdir. Bu makalede Bengînâme’nin metni çeşitli notlarla birlikte transkripsiyonlu olarak Latin harflerine aktarılmıştır.

Basıri’s joke Named “Benginame”

Basiri (b. 1466 - d. 1534-35) was a witty poet who had various jokes. This could be seen in a few Turkish poems of him and in some of biographical books. Benginame shows Basiri’s humour and contains a lot of food names. In this work as a recently found tractate named Benginame has been transcribed to Latin alphapet, and it has been added some different notes about food names in Benginame.

PDF

___

ARGUNŞAH Mustafa, ÇAKIR Müjgân (2005). Muhammed bin Mahmûd Şirvânî: 15. Yüzyıl Osmanlı Mutfağı, İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
ÂŞIK ÇELEBİ (2010). Âşık Çelebi Meşâ‘irü’ş-Şu‘arâ İnceleme-Metin (hzl., Filiz Kılıç), İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.
CANIM Rıdvan (2000), Tezkiretü’ş-Şuarâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-metin), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
ÇAVUŞOĞLU Mehmet (1992). “Basîrî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 5, s.105-106.
DİLÇİN Cem (1983). Tarama Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
ERASLAN Kemal (2001). Mecâlisü’n-Nefâyis, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
EREN Kutlukhan (1999). Basîrî ve Divanının Tenkitli Metni, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bilim Dalı. (Basılmamış yüksek lisans tezi. Danışman: Prof. Dr. Mehmet Kanar)
GIBB E. J. Wilkinson (1999). Osmanlı Şiir Tarihi (trc., Ali Çavuşoğlu), Ankara: Akçağ Yayınları.
HASAN ÇELEBİ (1989). Tezkiretü’ş-Şuarâ (hzl., İbrahim Kutluk), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
IŞIN Priscilla Mary (2010). Osmanlı Mutfak Sözlüğü, İstanbul: Kitap Yayınevi.
İSEN Mustafa (1994), Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
KAHRAMAN Seyit Ali, IŞIN Priscilla Mary (2006). Ahmed Cavid: Tercüme-i Kenzü’l-İştihâ, İstanbul: Kitap Yayınevi.
Kânûnnâme-i İhtisâb-ı Bursa (1998). Ankara: TSE yayını. KARTAL Ahmet (2000). “Basîrî ve Türkçe Şiirleri”, İlmî Araştırmalar, S:10, s. 77-96.
KARTAL Ahmet (2006). Basîrî ve Türkçe Şiirleri, Ankara: Akçağ Yayınları.
KÂŞGARLI MAHMUD (2005). Dîvânü Lugâti’t-Türk (hzl., Seçkin Erdi, Serap Tuğba Yurteser), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
SARISOY Fikret (2001). Basîrî’nin Farsça Divanı, Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doğu Dilleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı, (Basılmamış yüksek lisans tezi. Danışman: Prof. Dr. Adnan Karaismailoğlu).
SEZEN Tahir (2006). Osmanlı Yer Adları, Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
SOLMAZ Süleyman (2005), Ahdî ve Gülşen-i Şuarâsı (İnceleme-Metin), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları