20474

“MADAME BOVARY” ADLI ESERİN TÜRKÇEYE ÇEVİRİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Bu çalışma, ünlü Fransız yazarı Gustave Flaubert'in 1856 yılında yayımladığı "Madame Bovary" adlı Fransızca özgün roman ile farklı çevirmenler tarafından Türkçe'ye çevrilen beş ayrı çevirisinin ele alınarak yapıldığı karşılaştırmalı çeviri eleştirisinden oluşmaktadır. Çalışmanın amacı, kaynak metin ile çeviriler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya koyarak çeviri eserlerden özgün metne en yakın olan (yeterli) çeviri ile en uzak olan (kabul edilebilir) çeviriyi belirleyebilmektir. Bu doğrultuda kaynak metne en yakın olan çalışma yeterli iken, en uzak çalışma kabul edilebilir olarak nitelendirilecektir. Diğer bir amaçta yapılan çalışmanın kendisinden sonraki çeviri ve çeviri eleştirisi çalışmalarına bir örnek teşkil etmesini sağlamak olacaktır. Söz konusu çeviri eserlerin yeterli mi yoksa kabul edilebilir mi olduğunu öğrenebilmek adına öncelikle dış kapakları, sayfa ve bölüm sayıları irdelenmiştir. Ardından kaynak metin içerisinden örnek olarak alınan cümlelerin, çeviri metinlerdeki karşılıkları saptanarak çevirmenler tarafından nasıl çevrildikleri ortaya konmuş ve özgün metne ne derece sadık kaldıkları belirlenmiştir. Çalışma sonucunda çevirmenlerin özgün metinde yer alan bazı cümleleri, bölerek, kısaltarak, içlerinden bazı kelimeleri çıkararak ya da o cümleyi hiç çevirmeden atlayarak, bazen de tam tersine olmayan kelime ve cümleler ekleyerek çevirisini gerçekleştirdikleri anlaşılmıştır. Bu bilgiler doğrultusunda özgün metine sadık kalınarak yapılan ve kendisine en yakın olduğunu düşündüğümüz çeviri yeterli bir çeviri olarak belirlenirken, özgün metin ile arasında en fazla mesafeye sahip olan çeviri kabul edilebilir ölçüde bir çeviri olarak tanımlanmıştır

A STUDY OF THE TRANSLATIONS TO THE TURKISH OF THE NOVEL ENTITLED “MADAME BOVARY”

This study consists of famous French writer Gustave Flaubert’s novel entitled Madam Bovary, printed in 1856, its five different translations and their critic comparisons with the original text. The purpose of the study is to determine the differences between the original text and the translations, and to determine the translations the closest and the least close to the original text. Therefore, the translation which is closest to the original copy will be labeled as satisfactory, and the translation which is least close to the text will be labeled as acceptable. Another purpose of the study is to set this study as example for further related studies. In the process of determination whether the level of translation is satisfactory of acceptable, firstly the cover pages, total number of pages and the sections were examined. Secondly, the sentences selected from the source text were compared to the ones in the translated copies in order to determine their closeness and loyalty to the main text. The results of the study shows that the translators divide and shorten some of the sentences. They also omit words from the original sentence. In some cases, they skip some words without translating, and add some words to the sentences translated. In light of this study, the translation which we thought to be closest and loyal to the main text is labeled as satisfactory, and the translation which we thought to be the least close and loyal to the main text was labeled as acceptable

___

AKSOY, N. B. (2001). Çeviride Çevirmen Seçimleri IĢığında Çeviri EleĢtirisi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 1-16.
BAYKAN, A. (2005). Sosyal-Kültürel Faktörlerin Çevirideki Rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 177-197.
BENGĠ-ÖNER, I. (2001). Çeviribilim Terimleri Sözlüğü. Ġstanbul: Sel Yayıncılık.
BERK, Ö. (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi. Ġstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
ERTEN, A. (1993). Çeviri Ediminde Kayıplar Sorunu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(1), 315-330.
FLAUBERT, G. (1999). Madame Bovary (C. Öner, Çev.). Ġstanbul: Oda Yayınları.
FLAUBERT, G. (2000). Madame Bovary (N. Ataç ve S. E. SiyavuĢgil, Çev.). Ġstanbul: Remzi Kitabevi.
FLAUBERT, G. (2001). Madame Bovary. Paris: Petits Classiques Larousse Texte Intégral.
FLAUBERT, G. (2001). Madame Bovary (T. Yücel, Çev.). Ġstanbul: Can Yayınları.
FLAUBERT, G. (2002). Madame Bovary (S. Kapsız, Çev.). Ġstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
FLAUBERT, G. (t.y). Madame Bovary (Ç. Büyükataman, Çev.). Ġlya Yayınları
GÖKTÜRK, A. (2004). Çeviri: Dillerin Dili. Ġstanbul: Yapı kredi Yayınları.
KÖKSAL, D. (2005). Çeviri Eğitimi: Kuram ve Uygulama. Ankara: Nobel Basımevi.
RĠFAT, M. (2004). Çeviri Seçkisi II, Çeviri(Bilim) Nedir?, Başkasının Bakışı. Ġstanbul: Dünya Yayıncılık.
RĠFAT, M. (2008). Çeviri Seçkisi I, Çeviriyi Düşünenler (2. bs.). Ġstanbul: Sel Yayıncılık.
SUÇĠN, M. H. (2007). Öteki Dilde Var Olmak. Ġstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
TAHĠR-GÜRÇAĞLAR, ġ. (2011). Çevirinin Abc’ si. Ġstanbul: Say yayınları.
YALÇIN, P. (2002). “Le Rouge et Le Noir” ’ın Bir Çevirisi Üzerine. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, 17, 67-75.
YALÇIN, P. (2003). Vedat GülĢen Üretürk’ün Kırmızı ve Siyah Çevirisindeki Dil Kullanımı. Dil Dergisi, 118, 34-42.
YALÇIN, P. (2008). “Le Petit Prince” ’in Türkçe’ye Çevirileri Üzerine. Ekev Akademi Dergisi, 12(35), 383-390.
YAZICI, M. (2010). Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları (2. bs.). Ġstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
YÜCEL, F. (2007). Tarihsel ve Kuramsal Açıdan Çeviri Edimi. Ankara: Dost Kitabevi.