Koronavirüs Salgınının Uluslararası Örgütlerin Meşruiyeti ve Etkinliğine Yönelik Yansımaları: NATO Örneği

Birleşmiş Milletler ve koronavirüs salgınıyla mücadelede küresel yönlendirici bir rol oynaması beklenen Dünya Sağlık Örgütü gibi uluslararası ve Avrupa Birliği gibi ulus üstü örgütlerin özellikle salgının yayılması ve salgınla mücadele hususlarında, arzu edilen uluslararası dayanışmayı gösterememiş olması, uluslararası örgütlerin fonksiyonlarına, etkinliklerine ve meşruiyetlerine yönelik inancın sorgulandığı tartışmaları beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada, koronavirüs salgının genel olarak uluslararası örgütlere ve uluslararası dayanışmaya özel olarak ise NATO’ya yönelik etkileri uluslararası toplum, uluslararası sistem ve çok taraflılık kavramları aracılığıyla ele alınacaktır. Çalışmanın iki temel tespiti vardır. Birincisi uluslararası toplumun bir unsuru olan uluslararası örgütlerin küresel sorunların çözümünde ancak belirli şartların oluştuğunda etkili olabildiğidir. İkinci tespit ise, salgının uluslararası sistemi tam olarak değiştirmekten ziyade salgın öncesinde zaten başlamış olan süreçlere etkilerinin olacağıdır. 3-4 Aralık 2019 tarihinde Londra’da gerçekleştirilen NATO Zirvesi’nde ilk defa, resmi olarak, Çin’in küresel nitelikli politikalarının İttifak için zorlayıcı etkisinin Zirve Bildirgesi’nde vurgulanması ve salgının küresel nitelik kazanması sonrasında Çin ile salgının yayılması arasındaki ilişki üzerine Trump Yönetimi tarafından geliştirilen söylem, NATO'nun Çin’i Asya Pasifik Bölgesi’nde dengelemeye yönelik olarak daha fazla faaliyet içerisinde olacağının bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Koronavirüs salgını sonrasında ABD’nin Çin’e yönelik politikalarında NATO’nun Avrupalı müttefiklerini istediği ölçüde yanına çekebilmesi ya da bütün üyeler tarafından benimsenen NATO politikalarının başarısını etkileyebilecek en önemli zorlayıcı unsur ise, salgının küresel ekonomiye olan etkileri olacaktır. Bu bağlamda, NATO içerisinde uzun bir tarihi olan yük paylaşımı sorunu İttifak’ın gündemini daha fazla işgal edebilir.

The Implications of Coronavirus Pandemic on the Legitimacy and Effectiveness of International Organizations: The Case of NATO

The fact that international organizations such as the United Nations and the World Health Organization and supranational organizations such as the European Union, which are expected to play a guiding role globally in the fight against the Coronavirus pandemic, have not beean able to demonstrate the desired international solidarity, especially in the spread of the outbreak and the fight against the pandemic, brought about discussions that questioned the belief in the functions, activities, and legitimacy of international organizations. In this study, the effects of the Coronavirus pandemic on international organizations and international solidarity in general and on NATO in particular will be discussed through the concepts of the international society, international system, and multilateralism. The study has two key findings. The first finding is that international organizations, which are an element of the international society, can be effective in solving global problems only when certain conditions occur. The second finding is that the pandemic will have effects on processes that have already begun before the outbreak, rather than changing the international system. Emphasizing the challenging impact of China's global policies on the Alliance officially for the first time at the NATO Summit held in London on 3-4 December 2019 and the discourse of Trump Administration on the relationship between China and the spread of the pandemic after the outbreak became global can be considered as an indication that NATO will be more involved in balancing China in the Asia Pacific Region. After the Coronavirus pandemic, the most important challenging factor that may affect the success of NATO policies adopted by all members and the US's influence on NATO's European allies in its policies towards China will be the effects of the pandemic on the global economy. In this context, the problem of burdensharing, which has a long history within NATO, may occupy the Alliance's agenda further.

PDF

___

Acharya, A. (2001). Human Security: East Versus West. International Journal, 56(3): 442-460.
Andersen-Rodgers, D., Crawford, Kerry F. (2018). Human Security: Theory and Action, Rowman & Littlefield.
Ateş, D. (2014). “Uluslararası Sistem”, Uluslararası İlişkilere Giriş, Der. Ali Balcı ve Şaban Kardaş, Küre Yayınları, 419-430.
Aydın, M. (2020). “Koronavirüs Sonrası Dünya”, Panoroma, 28.04.2020, https://www.uikpanorama.com/blog/2020/04/28/koronavirus-sonrasi-dunya/ Erişim tarihi 15.08.2020.
Bağbaşlıoğlu, A. (2016). Güncelliğini Yitirmeyen Bir Sorun Olan Yük Paylaşımına Yeni Bir Çözüm Arayışı: Akıllı Savunma ve NATO. Gazi Akademik Bakış, 10(19), 209-227.
Balta, E. (2019). Tedirginlik Çağı: Şiddet, Aidiyet ve Siyaset Üzerine, İletişim Yayınları.
Bull, H. (1977). Anarchical Society: A Study of Order in International Politics. Macmillian Press.
Daalder, I. ve Goldgeier, J. (2006). Global NATO. Foreign Affairs, 85(5), 105-113.
Davis, J. S. (1976). The World Between the Wars 1919-39: An Economist’s View. Johns Hopkins University Press.
Demirtaş, B. (2019). “Yeni küresel siyasette Almanya: Tarihin prangası mı, değişimin ayak sesleri mi?”, Anadolu Ajansı Analiz, 17.09.2019, https://www.aa.com.tr/tr/analiz/yeni-kureselsiyasette-almanya-tarihin-prangasi-mi-degisimin-ayak-sesleri-mi/1586219 Erişim tarihi 15.08.2020.
Devlen, B. ve Özdamar, Ö. (2010). Uluslararası İlişkilerde İngiliz Okulu Kuramı: Kökenleri, Kavramları ve Tartışmaları. Uluslararası İlişkiler, 7(25), 43-68.
Dobbins, J. (2019). “Is NATO Brain Dead?”, The RAND Blog. https://www.rand.org/blog/2019/12/is-nato-brain-dead.html Erişim tarihi 15.08.2020.
Eralp, A. (2011). “Sistem”, Devlet ve Ötesi:Uluslararası İlişkilerde Temel Kavramlar, Der. Atilla Eralp, İletişim Yayınları.
Erdağ, R. (2020). Koronavirüs Sonrası NATO’nun Geleceği. SETA Yayınları.
Ergocun, G. (2020). “Pandemic to hit 170 countries' GDP in 2020: IMF head”, 21.04.2020, https://www.aa.com.tr/en/economy/pandemic-to-hit-170-countries-gdp-in-2020-imfhead/1812511 Erişim tarihi 15.08.2020.
European Council. (2020). “Conclusions of the President of the European Council following the video conference of the members of the European Council”. 23 April 2020, https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2020/04/23/conclusions-bypresident-charles-michel-following-the-video-conference-with-members-of-the-europeancouncil-on-23-april-2020/ Erişim tarihi 15.08.2020.
Gvosdev, N.K. (2020). “The Effect of COVID-19 on the NATO Alliance” Foreign Policy Research Institute, https://www.fpri.org/article/2020/03/the-effect-of-covid-19-on-the-nato-alliance/.
Heisbourg, F. (2006). “Why NATO Needs To Be Less Ambitious”. Financial Times, 22.11.2006.
Keay, D. (1987). “Interview for Woman's Own ("no such thing as society")”, 23.09.1987, https://www.margaretthatcher.org/document/106689 Erişim tarihi 15.08.2020.
Jones, K. (2020). “From Smart Defence to Strategic Defence: Pooling and Sharing From The Start”,
NATO Parliamentary Assembly, Scince and Technology Committee, 08.06.2020. NATO (2014). “Wales Summit Declaration”, 05.09.2014, http://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_112964.htm?selectedLocale=en Erişim tarihi 15.08.2020.
NATO (2016). “Warsaw Summit Communiqué”, 09.07.2016, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_133169.htm Erişim tarihi 15.08.2020.
NATO (2019a). “London Declaration”. 04.12.2019, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_171584.htm Erişim tarihi 15.08.2020.
NATO (2019b). Defence Expenditure of NATO Countries (2013-2019), 29.11.2019, https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2019_11/20191129_pr-2019-123- en.pdf Erişim tarihi 15.08.2020.
NATO (2020a). “Readiness Action Plan”, 23.03.2020, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_119353.htm Erişim tarihi 15.08.2020.
NATO (2020b). “Coronavirus Response to Top NATO Ministerial Agenda”, 02.04.2020, https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_174785.htm Erişim tarihi 15.08.2020.
NATO (2020c). “Coronavirus response: NATO Defence Ministers plan for possible second wave of COVID-19”,18.06.2020, https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_176558.htm Erişim tarihi 15.08.2020.
Okur, M. A. (2020). Covid-19 Salgını, Dünya Düzeni ve Türkiye. Akademik Hassasiyetler, 7(13), 311-335.
Owen, T. (2004). Human Security - Conflict, Critique and Consensus: Colloquium Remarks and a Proposal for a Threshold-Based Definition. Security Dialogue, 35(3): 373-387.
Page, R. (2015). Defence Expenditure–NATO 2% Target, House of Commons Library Briefing Paper, 21.10.2015, https://researchbriefings.parliament.uk/ResearchBriefing/Summary/CBP-7340#fullreport Erişim tarihi 15.08.2020.
Palabıyık, M. S. (2014). “İngiliz Okulu”. Uluslararası İlişkiler Teorileri, Der. Ramazan Gözen, İletişim Yayınları, 217-257.
Rodihan, C. ve Mcpartland C. (2020). “NATO in the Fight Against Coronavirus: Coordinating, Contributing, Controlling and Communicating”, The Atlantic Council, 15.04.2020, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/nato-in-the-fight-against-coronaviruscoordinating-contributing-controlling-and-communicating/ Erişim tarihi 15.08.2020.
Sadık, G. (2020). “COVID-19 Sonrası Küresel Güvenlik Trendleri”. COVID-19 Sonrası Küresel Sistem: Eski Sorunlar, Yeni Trendler, Der. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı SAM, MATSA Basımevi, 97-102.
Seren, M. (2020). “Kovid-19 Krizi ve İstihbarat Kurumları”, Anadolu Ajansı Analiz, 13.05.2020, https://www.aa.com.tr/tr/analiz/kovid-19-krizi-ve-istihbarat-kurumlari/1839309 Erişim tarihi 15.08.2020.
“UN Security Council (1993a). “Security Council Resolution 816”, 31.03.1993, https://undocs.org/S/RES/816(1993) Erişim tarihi 15.08.2020.
UN Security Council (1993b). “Security Council Resolution 836”, 04.06.1993, https://undocs.org/S/RES/836(1993) Erişim tarihi 15.08.2020.
UN Security Council (1999). “Security Council Resolution 1244”, 10.06.1999, https://undocs.org/S/RES/1244(1999) Erişim tarihi 15.08.2020.
Wintour, P. (2019). “NATO to consider expert panel after Macron brain-dead claim”, The Guardian, 26.11.2019, https://www.theguardian.com/world/2019/nov/26/nato-to-consider-expertpanel-after-macron-brain-dead-claim Erişim tarihi 15.08.2020.