COVID-19`a Karşı OECD Ülkelerinin Etkinliğinin VZA ile Değerlendirilmesi

Bu araştırmanın amacı, Aralık 2019`da Çin`in Wuhan şehrinde ortaya çıkan, kısa sürede dünyayı saran COVID-19 salgını ile mücadelede OECD ülkelerinin etkinlik düzeyinin Veri Zarflama Analizi ile araştırılmasıdır. Çalışmada çıktı yönelimli Charnes, Cooper ve Rhodes (CCR) ve Banker, Charnes ve Cooper (BCC) yöntemleri kullanılmış, ölçek etkinlik skorları tespit edilmiş, etkin olan ülkelerin Süper etkinlik skorları tahmin edilmiş, etkin olmayan ülkeler için potansiyel iyileştirme önerileri geliştirilmiştir. Analizde girdi değişkenleri olarak; onbin kişi başına doktor, hemşire ve hastane yatak sayıları ve sağlık harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki oranı, çıktı olarak; ülkelerin 24 Nisan 2020 tarihine ait COVID-19 pandemisi verileri, Milyon kişi başına Test sayısı, Vaka sayısı ve Ölüm sayısı ele alınmıştır. CCR yöntemi ile yapılan analiz sonucunda 8, BCC yöntemi ile yapılan analiz sonucunda 11 ülke etkin olmuştur. En yüksek Süper etkinlik skorunu Slovakya (CCR) ve İzlanda (BCC) almıştır. Beklendiği gibi İtalya, İspanya, ABD, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ve Fransa etkinlik skorlarında son sıralarda yer almıştır. Çalışma sonucunda, gelişmişlik düzeyi ve sağlık çalışan sayısı yüksek olan ülkelerde daha az vaka ve ölüm sayısının gerçekleşmesinin gerektiği, yapılan test sayılarının etkinliğin artmasında etkili olduğu tespit edilmiştir.

Evaluation of The Efficiency of OECD Countries Against Covid-19 By DEA

The purpose of this research is to investigate the efficiency level of OECD countries in the fight against the COVID-19 pandemic, which emerged in Wuhan, China in December 2019, and surrounded the world in a short time. In the study, output oriented Charnes, Cooper and Rhodes (CCR) and Banker, Charnes and Cooper (BCC) methods were used, scale efficacy scores were determined, Super Efficiency scores of active countries were estimated, and potential improvement suggestions were developed for ineffective countries. As input variables in the analysis; The number of doctors, nurses and hospital beds per ten thousand people and the ratio of health expenditures in the Gross Domestic Product (GDP) as output; COVID-19 pandemic data of countries from April 24, 2020, Number of Tests, Number of Cases and Number of Deaths per million population were used. As a result of the analysis made with the CCR method, 8 countries, as a result of the analysis made with the BCC method, 11 countries were effective. Slovakia (CCR) and Iceland (BCC) received the highest Super Efficiency score. As expected, Italy, Spain, the USA, the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and France ranked top in the event scores. As a result of the study, it was determined that fewer cases and deaths should occur in countries with high level of development and number of healthcare workers, and the number of tests performed was effective in increasing efficiency.

PDF

___

Alptekin, N. & Yeşilaydın, G. (2015), OECD Ülkelerinin Sağlık Göstergelerine Göre Bulanık Kümeleme Analizi İle Sınıflandırılması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 137-155.
Banker, R.D., Charnes, A. & Cooper, W.W.(1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management science, 30(9), 1078-1092.
Bayraktutan, Y. & Pehlivanoğlu, F. (2012). Sağlık İşletmelerinde Etkinlik Analizi: Kocaeli Örneği, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 23, 127 - 162.
Charnes, A., Cooper, W.W., & Rhodes, E (1978). MeasuringTheEfficiency of Decision Making Units, European Journal of Operation Research, 2, 429-444.
Coelli, T. J. et al., (1998). An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis. Second Ed. Springer: New York.
Cooper, W. W., Seiford, L. M. &Tone, K. (2010). Data Envelopment Analysis, Kluwer Academic Publishers: New York.
Cooper, W. W., Seiford, L. M. &Zhu, J. (2011). Handbook on Data Envelopment Analysis, Second Edition, Springer: New York.
Demir, A., & Bakırcı F. (2014), “OECD Üyesi Ülkelerin Ekonomik Etkinliklerinin Veri Zarflama Analiziyle Ölçümü”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(2), 109-132.
Farrell, M. J. (1957). The Measurement of Productive Efficiency, Journal of Royal Statistical Society, 120 (3): 253-281.
Hadad, S., Hadad Y. & Simon-Tuval, T. (2013), “Determinants of Healthcare System’s Efficiency in OECD Countries”, Eur J Health Econ, 14: 253–265, doi: 10.1007/s10198-011-0366-3.
Jouzdani, J. & Shirouyehzad, H. (2020). Fight Against COVID-19: What Can be Done in the Case of Iran? Journal of Applied Research on Industrial Engineering, 7(1), 1-12.
Kaya Samut, P., & Cafrı, R. (2016), Analysis of the Efficiency Determinants of Health Systems in OECD Countries by DEA and Panel Tobit. Soc Indic Res 129, 113–132. doi:10.1007/s11205-015-1094-3
Konca, M., Gözlü, M., & Çakmak, C. (2019), G-20 Ülkelerinin Sağlık Harcamaları Yönünden Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Verimlilik Dergisi. 2019/2, 119-141.
Kutlar, A , Babacan, A . (2008). Türkiye’deki Kamu Üniversitelerinde CCR Etkinliği-Ölçek Etkinliği Analizi: DEA Tekniği Uygulaması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 148- 172.
OECD (2008). OECD Sağlık Sistemi İncelemeleri -Türkiye, OECD Yayınları. http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/OECDKITAP.pdf (Erişim tarihi: 28.04.2020).
Özden, Ü. H. (2008). Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 37(2), 167-185.
Riou J. & Althaus C. L. (2020). Pattern of Early Human-To-Human Transmission of Wuhan 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV), December 2019 to January 2020. Euro Surveill. 2020;25(4):pii=2000058. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.4.2000058.
Sherpa, D. (2020), Estimating Impact of Austerity policies in COVID-19 fatality rates: Examining the dynamics of Economic policy and Case Fatality Rates (CFR) of COVID-19 in OECD countries”, January 2020, SSRN Electronic Journal, doi:10.2139/ssrn.3581274
Shirouyehzad, H., Jouzdani, J., & Karimvand, M. (2020), Fight Against COVID-19: A Global Efficiency Evaluation based on Contagion Control and Medical Treatment, J. Appl. Res. Ind. Eng. 7(1), 13-24.
Şahinbaş, F., Konca, M. & Yetim, B. (2019). OECD Ülkelerinde Sağlık Hizmetleri Etkinliğinin Değerlendirilmesi, 3. Uluslararası 13.Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi. 366-372.
Tetik, S. (2003). İşletme Performansını Belirlemede Veri Zarflama Analizi, Yönetim ve Ekonomi: Celal BayarÜniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 221-229.
WHO, World Health Organization, (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report104. 03/05/2020
Yılmaz, F. & Şenel, İ.K. (2019), OECD Ülkelerinin Sağlık Sistemi Etkinliklerinin Değerlendirilmesi, 3. Uluslararası 13. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi. 1052-1062.
Zu ZY, Jiang MD, Xu PP et al. (2020). Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Perspective from China. Radiology, 21:200490, doi: 10.1148/radiol.2020200490.