COVID-19 Salgını Bir Gıda Güvenliği Tehlikesi Midir?

Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan ve yeni tip Koronavirüs hastalığı olarak da bilinen COVID-19 bir solunum sistemi enfeksiyonudur. Enfeksiyona şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 (SARSCoV-2) virüsü neden olmaktadır. Günümüzde tüm dünyayı etkisi altına alan küresel bir salgın haline gelmiştir. 13 Haziran 2020 tarihinde dünya genelinde 8 milyona yakın COVID-19 vakası ve 432.892 ölüm, Türkiye'de ise 175.677 vaka, 4.792 ölüm meydana gelmiştir. COVID-19'un yayılmasını durdurmak ve halk sağlığını korumak için tüm dünyada kamu güvenliği yönergeleri takip edilmektedir. COVID-19, solunum yolu organlarına invazyon gösteren bir etken olmasına rağmen, tüketiciler tarafından gıda güvenliğini de tehlikeye attığı ve gıdalar ile de bulaşabileceği ihtimalinden dolayı endişe ile takip edilmektedir. Çok bulaşıcı ve öldürücü etkisi olan COVID-19'un marketlerden alınan gıdalarla veya restoranlardan evlere sipariş edilen yiyeceklerle insanları enfekte edip etmeyeceği yönünde tüketicilerdeki büyük şüphe ve korkuya rağmen, etkenin gıda yoluyla bulaştığına ve kontamine gıdaların tüketilmesi sonucunda hastalık yaptığına dair günümüze kadar herhangi bir kanıt bulunmamaktadır. Bununla birlikte, gıda üretim zincirinde yer alan ve semptom göstermeden SARS-Cov-2 virüsünü taşıyan kişilerce etkenin gıdalara bulaşabileceği üzerinde durulmaktadır. Gıda zincirinde çalışan kişilerin düzenli olarak ellerini yıkaması, çalışanların farkındalıklarının arttırılması amacıyla sürekli eğitimlerin verilmesi, işletmelerde hijyen ve sanitasyon uygulamalarının etkin bir şekilde sürdürülmesi, çapraz kontaminasyonu önlemek için çiğ ve pişmiş gıdaların ayrılması şeklinde uygulanan önlemler, etkenin gıda zincirini kontamine etmesi ve insanlara bulaşmasının engellenmesi açısından uygulanan tedbirler arasında yer almaktadır. Ayrıca ambalajlı gıdaların, meyvesebzelerin ve tüketime hazır gıdaların satın alındıktan sonra bir süre bekletilerek tüketilmesi de uygulanan temel tedbirler arasındadır. Bu derleme ile COVID-19 enfeksiyonunun kaynağı, epidemiyolojisi, iletimi ve gıda güvenliği ile ilişkisi hakkında bilgi verilerek etkenin gıda kaynaklı enfeksiyonlar arasındaki yeri, gıda yüzeylerinden bulaşma durumu, gıda işleme ve gıda ambalajlama üzerindeki etkinliği açıklanmaktadır.

Is the COVID-19 Pandemic a Food Safety Hazard?

COVID-19, also known as the new type of coronavirus disease, is a respiratory system infection that occurs in Wuhan, China. Infection is caused by severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARSCoV-2) virus. It has become a global epidemic that affects the whole world today. June 13, 2020 at 8 million people across the world COVİD-19 cases and 432.892 deaths, in Turkey 175.677 cases, 4.792 deaths occurred. Public safety guidelines are followed all over the world to stop the spread of COVID-19 and protect public health. Despite the fact that COVID-19 is an invasive factor in the respiratory tract, it is followed with concern by consumers, as it also endangers food safety and can be transmitted through foods. Despite the great suspicion and fear of consumers whether COVID-19, which has a highly contagious and lethal effect, will infect people with food purchased from markets or restaurants, there is no evidence to date that the agent is transmitted through food and has caused the disease as a result of consuming contaminated foods. However, it is emphasized that people who are in the food production chain and carry the SARS-CoV2 virus without symptoms can infect food. Among the measures applied to prevent the agent from contaminating the food chain and preventing it from being transmitted to humans; There are measures implemented in the form of washing the hands of people working in the food chain regularly, providing continuous training to raise the awareness of the employees, maintaining the hygiene and sanitation practices effectively in the enterprises, separating raw and cooked foods to prevent cross contamination. In addition, the consumption of packaged foods, fruits and vegetables and ready-to-eat foods for a while after purchasing is among the basic measures applied. In this review, the source of the COVID-19 infection, its epidemiology, its transmission and its relationship with food safety are given, and the role of the agent among foodborne infections, contamination from food surfaces, its effectiveness on food processing and food packaging.

PDF

___

Bulut, C., & Kato, Y. (2020). Epidemiology of covid-19. Turkish Journal of Medical Sciences, 50(SI-1), 563–570. https://doi.org/10.3906/sag-2004-172
Bourouiba, L. (2020). Turbulent Gas Clouds and Respiratory Pathogen Emissions: Potential Implications for Reducing Transmission of COVID-19. In JAMA - Journal of the American Medical Association (Vol. 323, Issue 18, pp. E1–E2). American Medical Association. https://doi.org/10.1001/jama.2020.4756
CDC. (2019). How Coronavirus Spreads | CDC. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019- ncov/prevent-getting-sick/how-covidspreads.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus%2F2019-ncov%2Fprepare%2Ftransmission.html
Corman, V. M., Muth, D., Niemeyer, D., & Drosten, C. (2018). Hosts and Sources of Endemic Human Coronaviruses. In Advances in Virus Research (Vol. 100, pp. 163–188). Academic Press Inc. https://doi.org/10.1016/bs.aivir.2018.01.001
Darnell, M. E. R., Subbarao, K., Feinstone, S. M., & Taylor, D. R. (2004). Inactivation of the coronavirus that induces severe acute respiratory syndrome, SARS-CoV. Journal of Virological Methods, 121(1), 85–91. https://doi.org/10.1016/j.jviromet.2004.06.006
FDA. (2020). Food Safety and the Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) | FDA. https://www.fda.gov/food/food-safety-during-emergencies/food-safety-and-coronavirusdisease-2019-covid-19
Galanakis, C. M. (2020). The Food Systems in the Era of the Coronavirus. Foods, 9(4), 1–10.
Hasöksüz, M., Kiliç, S., & Saraç, F. (2020). Coronaviruses and sars-cov-2. Turkish Journal of Medical Sciences, 50(SI-1), 549–556. https://doi.org/10.3906/sag-2004-127
Huff, A. G., Beyeler, W. E., Kelley, N. S., & McNitt, J. A. (2015). How resilient is the United States’ food system to pandemics? Journal of Environmental Studies and Sciences, 5(3), 337–347. https://doi.org/10.1007/s13412-015-0275-3
Kampf, G., Todt, D., Pfaender, S., & Steinmann, E. (2020). Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents. In Journal of Hospital Infection, 104(3), 246–251). https://doi.org/10.1016/j.jhin.2020.01.022
Lang, J., Yang, N., Deng, J., Liu, K., Yang, P., Zhang, G., & Jiang, C. (2011). Inhibition of SARS pseudovirus cell entry by lactoferrin binding to heparan sulfate proteoglycans. PLoS ONE, 6(8). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0023710
Lauer, S. A., Grantz, K. H., Bi, Q., Jones, F. K., Zheng, Q., Meredith, H. R., Azman, A. S., Reich, N. G., & Lessler, J. (2020). The incubation period of coronavirus disease 2019 (CoVID-19) from publicly reported confirmed cases: Estimation and application. Annals of Internal Medicine, 172(9), 577–582. https://doi.org/10.7326/M20-0504
Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y., Ren, R., Leung, K. S. M., Lau, E. H. Y., Wong, J. Y., Xing, X., Xiang, N., Wu, Y., Li, C., Chen, Q., Li, D., Liu, T., Zhao, J., Liu, M., Feng, Z. (2020). Early transmission dynamics in Wuhan, China, of novel coronavirusinfected pneumonia. New England Journal of Medicine, 382(13), 1199–1207. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001316
Mullis, L., Saif, L. J., Zhang, Y., Zhang, X., & Azevedo, M. S. P. (2011). Stability of bovine coronavirus on lettuce surfaces under household refrigeration conditions. Food Microbiology, 30, 180–186. https://doi.org/10.1016/j.fm.2011.12.009
Mycroft-West, C. J., Su, D., Elli, S., Guimond, S. E., Miller, G. J., Turnbull, J. E., Yates, E. A., Guerrini, M., Fernig, D. G., Lima, M. A. de, & Skidmore, M. A. (2020). The 2019 coronavirus (SARS-CoV-2) surface protein (Spike) S1 Receptor Binding Domain undergoes conformational change upon heparin binding. BioRxiv, 2020.02.29.971093. https://doi.org/10.1101/2020.02.29.971093
Pressman, P., Naidu, A. S., & Clemens, R. (2020). COVID-19 and Food Safety. Nutrition Today, 55(3), 125–128. https://doi.org/10.1097/NT.0000000000000415
Taylor, L. H., Latham, S. M., & Woolhouse, M. E. J. (2001). Risk factors for human disease emergence. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 356(1411), 983–989. https://doi.org/10.1098/rstb.2001.0888
Uslu, M. K. (2016). Laboratuvar çalişanlarinin karşilaştiği fı̇zı̇ksel rı̇sklerı̇n hata türü ve etkı̇lerı̇ analı̇zı̇(Htea) ı̇le değerlendı̇rı̇lmesı̇: bı̇r ünı̇versı̇te hastanesı̇ örneğı̇. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
van Doremalen, N., Bushmaker, T., Morris, D. H., Holbrook, M. G., Gamble, A., Williamson, B. N., Tamin, A., Harcourt, J. L., Thornburg, N. J., Gerber, S. I., Lloyd-Smith, J. O., De Wit, E., & Munster, V. J. (2020). Aerosol and surface stability of SARS-CoV-2 as compared with SARS-CoV-1. New England Journal of Medicine, 382(16), 1564–1567. https://doi.org/10.1056/NEJMc2004973
Wang, N., Shang, J., Jiang, S., & Du, L. (2020). Subunit Vaccines Against Emerging Pathogenic Human Coronaviruses. In Frontiers in Microbiology (Vol. 11). Frontiers Media S.A. https://doi.org/10.3389/fmicb.2020.00298
WHO. (2020a). Director-General’s Opening Remarks at the Media Briefing on COVID-19- 11 March 2020. https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-openingremarks-at-the-mediabriefing-%0Aon-covid-19-11-march-2020 WHO. (2020b). Neglected zoonotic diseases. https://www.who.int/neglected_diseases/diseases/zoonoses/en/
Wu, F., Zhao, S., Yu, B., Chen, Y. M., Wang, W., Song, Z. G., Hu, Y., Tao, Z. W., Tian, J. H., Pei, Y. Y., Yuan, M. L., Zhang, Y. L., Dai, F. H., Liu, Y., Wang, Q. M., Zheng, J. J., Xu, L., Holmes, E. C., & Zhang, Y. Z. (2020). A new coronavirus associated with human respiratory disease in China. Nature, 579(7798), 265–269. https://doi.org/10.1038/s41586- 020-2008-3
Zhou, P., Yang, X. Lou, Wang, X. G., Hu, B., Zhang, L., Zhang, W., Si, H. R., Zhu, Y., Li, B., Huang, C. L., Chen, H. D., Chen, J., Luo, Y., Guo, H., Jiang, R. Di, Liu, M. Q., Chen, Y., Shen, X. R., Wang, X., Shi, Z. L. (2020). A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin. Nature, 579(7798), 270–273. https://doi.org/10.1038/s41586-020-2012-7