Koronavirüs (Covid-19) Farkındalık Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Koronavirüsün yeni türü olan Covid-19 tüm dünyayı etkisi altına almış olan küresel bir salgın halinegelmiştir. Bu virüsle baş edebilmek için bireylerin farkındalığını arttırmaya yönelik yapılacak çalışmalarönem kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı Koronavirüs (Covid-19) farkındalığını ölçmeye yarayan geçerli vegüvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Çalışma, yaşları 18 ile 30 arasında değişen toplam 403 kişi ileyapılmıştır. Bu çalışmaya Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İnsan Araştırmaları ve Etik kurulunun 31.08.2020 tarihli toplantısında ‘849’ protokol no ile etik kurul onayı verilmiştir. Açımlayıcı faktör analiziiçin 191 kişi, doğrulayıcı faktör analizi için ise 212 kişi ile çalışılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda17 madde ve 3 faktörden oluşan yapı elde edilmiştir. Üç faktörlü yapının ölçeğe ilişkin toplam varyansın%62’sini açıkladığı görülmüştür. Ölçek maddelerin ortak varyans değerlerinin .33 ile .74 arasında, maddefaktör yük değerlerinin .55 ile .80 arasında değiştiği görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyumindekslerinin kabul edilebilir sınırlar içinde yer aldığı tespit edilmiştir ($x^2$ /df =231,179, SRMR=.05, GFI=.90,AGFI=.85, CFI=.95, TLI=.94, IFI=.95, NFI=.91 RMSEA=.07). Ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısıbirinci faktör için .93, ikinci faktör için .87 ve üçüncü faktör için ise .82 olarak bulunmuştur. 5’li likerttipinde hazırlanan ölçeğin “Bulaşma Tedbiri Farkındalığı” (BTF) olarak adlandırılan birinci faktörü 9maddeden, “Güncel Gelişmeleri Takip Farkındalığı” (GGTF) olarak adlandırılan ikinci faktörü 4 maddedenve “Hijyen Tedbiri Farkındalığı” (HTF) olarak adlandırılan üçüncü faktörü ise 4 maddeden oluşmuştur.Sonuç olarak geliştirilen Koronavirüs (Covid-19) Farkındalık Ölçeği’nin (KFÖ) ileriki çalışmalardakullanabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu tespit edilmiştir.

Development of Coronavirus (Covid-19) Awareness Scale: Validity and Reliability Study

Covid-19, the new type of coronavirus, has become a global epidemic that has influenced thewhole world. In order to cope with this virus, studies to increase the awareness of individuals have gainedimportance. The aim of this study is to develop a valid and reliable measurement tool for measuringCoronavirus (Covid-19) awareness. The study was conducted with a total of 403 people aged between 18 and30. Ethics committee approval was given at the meeting of Zonguldak Bülent Ecevit University HumanResearches and Publication Ethics Committee on 31.08.2020/no:849. For exploratory factor analysis with atotal of 191 people and for confirmatory factor analysis with a total 212 people were studied. As a result ofexploratory factor analysis, a structure consisting of 17 items and 3 factors was obtained. It was seen that thethree-factor structure explained 62% of the total variance related to the scale. It was observed that thecommon variance values of the scale items ranged between .33 and .74, and the item factor load valuesranged between .55 and .80. A result of confirmatory factor analysis, it was found that fit indices were withinacceptable limits ($x^2$ /df =231,179, SRMR=.05, GFI=.90, AGFI=.85, CFI=.95, TLI=.94, IFI=.95, NFI=.91 RMSEA=.07). Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the scale was found .93 for the first factor,.87 for the second factor and .82 for the third factor. The first factor of the scale, called "ContagionPrecaution Awareness" (CPA), consisted of 9 items, the second factor called "Awareness of FollowingCurrent Developments" (AFCD) and 4 items, and the third factor called "Hygiene Precaution Awareness"(HPA). As a result, it was determined that the Coronavirus (Covid-19) Awareness Scale (CAS) is a valid andreliable scale that can be used in future studies.

PDF

___

Centers for Disease Control and Prevention (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19): Reducing stigma.
Chen, H., Xu, W., Paris, C., Reeson, A., & Li, X. (2020). Social distance and SARS memory: impact on the public awareness of 2019 novel coronavirus (COVID-19) outbreak. medRxiv.
Erdem, İ. (2020). Koronavirüse (Covid-19) karşı Türkiye’nin karantina ve tedbir politikaları. Turkish Studies, 15(4), 377-388. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43703
Gorsuch, R. L. (1990). Common factor analysis versus component analysis: Some well known and little known facts. Multivariate Behavioral Research, 25, 33-39.
Haleem A., Javaid M., Vaishya R., et al. (2020). Areas of academic research with the impact of Covid-19. American Journal of Emergency Medicine.
Hatun, O., Dicle, A. N. & Demirci, İ. (2020). Koronavirüs salgınının psikolojik yansımaları ve salgınla başa çıkma. Turkish Studies, 15(4), 531-554. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44364
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
Kalaycı, Ş. (2014). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (6. Baskı). Asil.
Karataş, Z. (2020). COVID-19 pandemisinin toplumsal etkileri, değişim ve güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-15.
Karcıoğlu Ö. (2020). What is Coronaviruses, and how can we protect ourselves? Phnx Med J. 2(1) 66-71.
Memiş Doğan, M., Düzel, B. (2020). Covid-19 özelinde korku-kaygı düzeyleri. Turkish Studies, 15(4), 739-752. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44678
Modi P. D, Nair G., Uppe A., et al. (2020). COVID-19 Awareness among healthcare students and professionals in Mumbai Metropolitan Region: A questionnaire-based survey. Cureus 12(4): e7514. doi:10.7759/cureus.7514.
Qazi A, Qazi J, Naseer K, et al. (2020). Analyzing situational awareness through public opinion to predict adoption of social distancing amid pandemic COVID‐19. J Med Virol. 92:849–855.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston, MA: Pearson.
Taylor, S. (2019). The Psychology of Pandemics: Preparing for the next global outbreak of infectious disease. Cambridge Scholars Publishing.
Tezbaşaran. A. A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Tinsley, H. A., & Tinsley, D. J. (1987). Uses of factor analysis in counselling psychology research. Journal of Counselling Psychology, 34(4), 414-424.
Zhou, S. J., Zhang, L. G., Wang, L. L., Guo, Z. C., Wang, J. Q., Chen, J. C., ... & Chen, J. X. (2020). Prevalence and socio-demographic correlates of psychological health problems in Chinese adolescents during the outbreak of COVID-19. European Child & Adolescent Psychiatry, 1-10.