AYHAN CANKUT, Erdal AÇIKSES

KIBRIS MESELESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE ULUSLARARASI HALE GELME SEBEPLERİ

Kıbrıs meselesi kökeni, Kıbrıs'ı "Büyük Yunanistan'ın" sınırları içerisinde gösteren ilk "Megali İdea" haritasına dayanmaktadır. Enosis, Rumlar tarafından Megali İdea hedefleri arasında olan Kıbrıs'ın Yunanistan'a bağlanması amaçlarını ifade etmek maksadıyla kullanılmaktadır. Kıbrıs meselesi, Rum-Yunan ikilisinin izlediği Enosis politikası sonucu bu güne kadar süregelmiş ve giderek karmaşık bir hal almıştır. Kıbrıs'ın 4 Haziran 1878 yılında geçici olarak İngilizlere devredilmesini emellerini gerçekleştirmek için fırsat olarak değerlendiren Kıbrıslı Rumlar, İngiliz yönetiminin hoşgörüsünden de yararlanarak Enosis faaliyetlerini yoğunlaştırmışlardır. Kıbrıs'ın düşman bir ülkenin elinde bulunması, ülkemizin bütün ikmal yollarının kapanması ve güvenliğinin tehlikeye girmesi demektir. Bu yüzden Türkiye Enosis tehlikesine karşı gerekli önlemleri almak zorundadır. Kıbrıs meselesinin uluslararası hale gelmesinin başlıca sebebi, stratejik konumu nedeniyle, Akdeniz ticaretini elinde bulundurmayı ve Ortadoğu bölgesindeki zengin petrol kaynaklarını kontrol etmeyi amaçlayan büyük devletlerin ada üzerinde söz sahibi olma istekleridir. Kıbrıs Rumları, 1 Ocak 1964'te 1960 Antlaşmalarını(Zürih ve Londra), tek yanlı olarak feshederek Kıbrıs Cumhuriyeti'ni ortadan kaldırmışlardır. Barışı bozan ve cumhuriyeti yıkan Rumlardır. Böyle olmasına rağmen, bölgede emelleri olan büyük devletler Kıbrıs meselesinin çözümü yolunda Rum-Yunan ikilisinden yana tavır sergilemektedirler.

HISTORICAL DEVELOPMENT OF CYPRUS PROBLEM ON BECOMING AN INTERNATIONAL ISSUE

The origin of the Cyprus problem is based on the first “Megali Idea” map, showing the Cyprus in “Great Greece” borders. Enosis, by the Greek Cypriots, is used to refer the linkage of Cyprus to Greece as of the Megali Idea objectives. The Cyprus problem has reached today becoming increasingly complex as a result of Enosis policy followed by the Greek Cypriot-Greek coalition. In June 4, 1878, Greek Cypriots accumulated Enosis. activities after the transfer of governance to the Great Britain while taking the advantage of the tolerance for Cypriots in the British government. Cyprus, in the hands of an enemy country, puts at risk the security and closure of supply routes. Therefore Turkey has to take necessary precautions against the danger of Enosis. The main reason for Cyprus problem, having an international aspect, is the desire of dominant countries to have a word on the island, for its strategic location to control rich oil resources in the Middle East and the trade lines in Mediterranean Sea. Greek Cypriots dissolved 1960 Treaties (Zurıch and London) and eliminated the Republic of Cyprus, unilaterally in January, 1st 1964. Greeks do disturbed the peace and the destroyed the republic. Despite that fact, the great powers having ambitions on the region put fort a Greek Cypriots-Greek coalition biased attitude in solving the Cyprus problem

PDF

___

KKTC Milli Arşiv ve Araştırma Dairesi Belgeleri
Halkın Sesi,
Hürriyet Gazetesi.
ARMAOĞLU, Fahir H., Kıbrıs Meselesi 1954-1959, Ankara, 1963.
…………………. 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1980, Ankara, 1987.
ATUN, Ali Fikret, Avrupa Birliği ve Kıbrıs’ın Avrupa Birliğine Üyeliği, Lefkoşa, 2001.
BERATLI, Nazım, Kıbrıs’ta Ulusal Sorun, Lefkoşa, 1991.
FELLAHOĞLU, Esat, Baf’ta Direniş, Lefkoşa, 1995.
HALİLOĞLU Rüstem, Atina İle Lefkoşe Arasındaki Savaşın İçyüzü (1960-1974), Ankara, 1990.
İSMAİL, Sabahattin, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Doğuşu-Çöküşü ve Unutulan Yıllar (1964-1974), İstanbul, 1992.
…………………….., Kıbrıs Sorununun Kökleri, Lefkoşa, Şubat 2000.
…………………….., İngiliz Yönetiminde Türk-Rum İlişkileri ve İlk Türk-Rum Kavgaları, Lefkoşa, Eylül 1997.
……………………… Kıbrıs’ta Yunan Sorunu (1821-2000) , Lefkoşa,
KESER, Ulvi, Kıbrıs’ta Yeraltı Faaliyetleri ve Türk Mukavemet Teşkilatı, İstanbul, 2007.
KÜRŞAT, F., ALTAN, M., EGELİ, S., Belgelerle Kıbrıs’ta Yunan Emperyalizmi, 1978.
MANİSALI, Erol, Dünden Bugüne Kıbrıs, İstanbul, 2000.
OBERLİNG, Pierre, Kıbrıs Facisası, (Türkçeye Çeviren: Fahir Armaoğlu), Ankara, 1990.
SERTER, Vehbi Zeki, Kıbrıs’ta Rum-Yunan Saldırıları ve Soykırım, Ankara, 2008.
SOMUNCUOĞLU, Sadi, Sorularla Belgelerle Kıbrıs-Çözüm mü? Çözülme mi?, Ankara, 2003.
TAMÇELİK, Soyalp, Kıbrıs’ın İngiliz İdaresine Geçişi (1878-1919), Lefkoşa, 1997.
YURDAKUL, Erdal, Kıbrıs Türkleri ve Atatürk İnkılâplarının Kıbrıs’ta Uygulanması, Ankara,
2002AKÇORA, Ergünöz, “Kıbrıs Türkünün Bağımsızlık Mücadelesi ve Rumların Türklere Uyguladıkları Katliam”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı 179, İstanbul, 2009.
ALASYA, H. Fikret, “Tarihi Perspektiften Kıbrıs Meselesi (Dün-Bugün-Yarın)”, Tarihi Gelişmeler İçinde Türkiye’nin Sorunları Sempozyumu (Dün-Bugün-Yarın), Ankara, 1990.
ALÇITEPE, Ali Galip, “Meclis-i Millî’nin Kıbrıs Türk Millî Mücadele Tarihi’ndeki Yeri”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler, Cilt:1, Sayı:1, Manisa, 2003.
BİLGE, A. Suat, “Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Türkiye Sovyetler Birliği Münasebetleri”, Olaylarla Türk Dış Politikası, Cilt:1, Ankara, 1987.
BOZKURT, İsmail, “Kıbrıs’ın Tarihine Kısa Bir Bakış”, Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi (Bugünü ve Yarını), Kısım 2, Ankara, 2001.
CİCİOĞLU, Hasan, “Türkiye ve KKTC’nin Coğrafi Bölge Üzerindeki Tarihi Önemi”, Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi (Bugünü ve Yarını), Kısım 4, Ankara, 2001.
CUMALIOĞLU, Yakan, “Kıbrıs Türklerinin Bağımsızlık ve Özgürlük Mücadelesi”, Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi, Kısım 3, Ankara, 2001.
ÇAKMAK, Zafer, “Megali İdea’nın Ortaya Çıkışı ve Yunanistan’ın Genişleme Siyasetine Etkisi”, IV. Türkiye’nin Güvenliği Sempozyumu (Traihten Günümüze Dış Tehditler), Elazığ, 2004.
ÖZFATURA, M. Necati, “KKTC’de Bizans Oyunu”, Yeni Kuvayı Milliye, Sayı 7, Nisan 2003.
ŞAHİN, Güneş, Tarih Çalışmalalarına Kaynak Olarak Tercüman, Cumhuriyet, Milliyet, Hürriyet Gazetelerinde Kıbrıs Sorunu (1954-1974), (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sos. Bil. Ens. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Van, 2006.
AYABAKAN, Levent, Fatin Rüştü Zorlu’nun Hayatı ve Kıbrıs Meselesi, (Kafkas Üniversitesi Sos. Bil. Ens. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kars, 2007,
www.kibris.gen.tr., Kıbrıs'ın Türkiye İçin Önemi Nedir?, 17 Kasım 2004.