AFGANİSTAN BAŞBAKANI SERDAR MUHAMMED DAVUD HAN’IN TÜRKİYE ZİYARETİNDE BAŞBAKAN ADNAN MENDERES İLE GÖRÜŞMESİ (18-21 NİSAN 1957)

Türkiye Cumhuriyeti'nin başbakanlarından Bülent Ecevit, "Afganistan'la ilgilenmek Türkiye için bir zorunluluktur çünkü bu Atatürk'ün vasiyetidir." der. Nitekim Afganistan kuruluşundan itibaren Türkler ve Türkiye Cumhuriyeti ile yakın ilişkiler içerisinde olmuştur. Bu durum iki ülke ve iki toplumun ortak kaderi ile alakalı bir zorunluluktan kaynaklanmıştır. Çünkü Afgan Bağımsızlık Mücadelesi de Türk İstiklal Mücadelesi de İngiliz Emperyalizmi ile mücadele şeklinde gelişmiştir. İki ülkenin de bu bağımsızlık mücadelelerinden galip çıkması sonrasında başlayan değişim ve modernleşme mücadelesinde Afganistan, Atatürk Türkiye'sini kendisine model ülke olarak görmüştür. Ancak Afganistan içinde bulunduğu sosyo-ekonomik yapı ve farklı toplumsal dinamikler nedeni ile arzu ettiği bu değişimi gerçekleştirmekte başarılı olamamıştır. Bu süreçte Türkiye Cumhuriyeti dönem dönem Afganistan'la arzu edilen iletişime sahip olamasa da 1919'dan günümüze kadar Afganistan'ı asla göz ardı etmemiştir. İkinci Dünya Savaşının sonrasında da Türkiye ve Afganistan yine birbirlerinin desteğine ihtiyaç duymuşlardır. Soğuk savaş dönemi olarak adlandırılan bu dönemde Sovyet Rusya'nın yarattığı tehlike bu iki dost ve kardeş ülkeyi birbirlerine yaklaştırmıştır. Bu süreçte Afganistan, Adnan Menderes başbakanlığındaki Demokrat Parti iktidarında Türkiye Cumhuriyeti'nin iki konuda desteğine ihtiyaç duymuştur: Bunun ilki bu dönemde Türkiye'nin yakın ve iyi ilişkiler içinde olduğu Pakistan'la yaşadığı Peştunistan meselesidir. Diğer konu ise Amerika Birleşik Devletleri'nin bu dönemde Afganistan'a yönelik politikalarıdır. Türkiye'yi ziyaret eden Afgan Başbakanı Davut Han, bu iki konuda Başbakan Adnan Menderes'ten destek talebinde bulunmuştur

AFGHAN PRIME MINISTER SERDAR MOHAMMED DAVUD HAN’S MEETING WITH TURKISH PRIME MINISTER ADNAN MENDERES DURING TURKEY VISIT

Bülent Ecevit, one of the former Prime Ministers of Turkey, says “ It is a must to show great interest in Afghanistan because it is the will of Atatürk”. Afghanistan has had a very close relationship with Turks and the Turkish Republic since it was established. This has resulted from the obligation related to the common destiny of these two communities and countries because The National Indepedendence War of Afghanistan and Türkiye came out as a result of the fight given against the British Imperialism. In the process of the transformation and modernisation following the victory of the the National Indepedence War for both countries, Afghanistan has taken Türkiye as a great model for itself. However, Afghanistan failed to realise this change due to its different socio-economic structure and its different social dynamics. The Turkish Republic has never ignored Afghanistan eventhough it has not had a satisfactory communication with it from 1919 up to now. After the Second World War II was over, both countries urgently needed each other’s support. During the period called “Cold War”, the threat posed by Russia has forced the two countries to come closer. Afghanistan needed the support of Türkiye for the two issues when Adnan Menderes was in power. One of these issues is the “ Pestunistan” issue, which Afghanistan had with Pakistan, which Türkiye has had a warm and close relationship. The other one is the policies followed by America towards Afghanistan. The Prime Minister Davut has requested Adnan Mendered to give support to Afghanistan for these two issues during his visit to Türkiye

___