İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA BALKANLARIN İŞGALİNİN TÜRKİYE’YE ETKİSİ: YAHUDİ MÜLTECİLER MESELESİ

Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalanmış olan antlaşmalar ile 1929 Dünya Ekonomik Buhrânı'nın neden olduğu sıkıntılardan dolayı birçok Avrupa ülkesinde faşist partiler/rejimler iktidara gelmiştir. Bunların saldırgan dış politikaları ise dünyayı yeni bir savaşa sürüklemiştir. Bu ülkelerden birisi olan Almanya'da ise Adolf Hitler önderliğindeki Nasyonal Sosyalist Parti/Nazi Partisi yönetime gelmiştir. Adolf Hitler, İkinci Dünya Savaşı'nı resmen başlatan kişi olmasının yanı sıra savaş esnasında Yahudilere yönelik tutumu ile de adından söz ettirmiştir. Bu nedenle Alman işgaline marûz kalan ya da kalması muhtemel olan ülkelerde yaşayan Yahudiler canlarını kurtarabilmek için dünyanın farklı yerlerine göç etmişlerdir. Bu yerlerden birisi de İngilizlerin idâresindeki Filistin'dir. Bu göçlerden Filistin'e giden yol güzergâhı üzerinde olmasından dolayı Türkiye de etkilenmiştir. Bu süreçte Türkiye, İngiliz baskısından dolayı Filistin'e giriş iznine sahip olan Yahudi mültecilerin transit geçişine izin verirken giriş iznine sahip olmayanlara ise vermemiştir. Bu esnada istenmeyen bazı hadiseler de meydana gelmiş ve Yahudi mültecileri taşıyan bazı gemilerin batması/batırılması sonucu yüzlerce Yahudi hayatını kaybetmiştir. Bu gemilerden birisi de Salvador'dur. Salvador'un batışı, Türkiye'nin Yahudi mültecilere yönelik politikasını değiştirmesine neden olması bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu değişiklikle birlikte göç trafiği de hızlanmıştır. Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı döneminde Türkiye'nin izlediği dış politika ile bu politikanın Filistin'e giden Yahudi mültecilere olan etkisi ele alınmıştır

THE IMPACT OF TURKEY IN THE INVASION OF THE BALKANS DURING THE SECOND WORLD WAR: THE ISSUE OF JEWISH REFUGEES

Fascist parties came into power in many European countries, because of the peace treaties signed at the end of World War First and the hardships caused by The Great Depression of 1929. Agressive foreign policies of those fascist states lead the world into a new war. One of those states was Germany, where the National Socialist Party/Nazi Party led by Adolf Hitler came into power. Adolf Hitler, who officially started the Second World War, was notorious for his treatment of the Jewish people during the war. This is why many Jews, who used to live in the countries invaded by Germany, fled those countries and emigrated to different parts of the world in order to save their own lives. Palestine, which was under British mandate, was one of those places where the Jewish people immigrated. Turkey was also affected by that immigration because of its location on the route to Palestine. In this process Turkey, British pressure due to Jewish refugees who have permission to enter Palestine was not allowed to transit entry permit is to not have a while. During this time has occurred of the undesirable events and Jewish refugees in the Some vessels carrying sinking/immersed the result is hundreds of Jews lost their lives. One of these ships is Salvador. The sinking of these ships Salvador changing the terms of Turkey's policy towards Jewish refugees is of paramount importance. With this change has also accelerated migration traffic. This paper will examine the Turkish foreign policy during the Second World War and the influence of this policy on Jewish refugees on their way to Palestine

___

  • BCA, 030.10/99.641.13;
  • BCA, 030.10/99.641.17;
  • BCA, 030.10/110.736.18;
  • BCA, 030.10/117.814.3;
  • BCA, 030.10/124.881.6;
  • BCA, 030.10/171.185.21;
  • BCA, 030.10/206.407.31;
  • BCA, 030.18.01.02/91.57.4;
  • BCA, 030.18.01.02/91.66.8;
  • BCA, 030.18.01.02/91.70.9;
  • BCA, 030.18.01.02/92.74.18;
  • BCA, 030.18.01.02/92.76.14;
  • BCA, 030.18.01.02/92.82.18;
  • BCA, 030.18.01.02/92.85.5;
  • BCA, 030.18.01.02/92.85.19;
  • BCA, 030.18.01.02/92.87.14;
  • BCA, 030.18.01.02/92.88.4;
  • BCA, 030.18.01.02/92.94.15;
  • BCA, 030.18.01.02/92.94.19;
  • BCA, 030.18.01.02/93.117.7;
  • BCA, 030.18.01.02/93.120.20;
  • BCA, 030.18.01.02/93.126.4;
  • BCA, 030.18.01.02/106.75.13;
  • ARMAOĞLU, Fahir (bty.), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Yayınevi, İstanbul.
  • BALİ, Rıfat N., Cumhuriyet Yıllarında Türkiye Yahudileri Bir Türkleştirme Serüveni (1923-1945), İletişim Yayınları, İstanbul 2001a.
  • BALİ, Rıfat N., Musa’nın Evlatları Cumhuriyet’in Yurttaşları, İletişim Yayınları, İstanbul 2001b.
  • BALİ, Rıfat N., Devlet’in Yahudileri ve “Öteki” Yahudi, İletişim Yayınları, İstanbul 2004.
  • BENBASSA, Esther-RODRİGUE, Aron, Türkiye ve Balkan Yahudileri Tarihi, (Çev. Ayşe Atasoy), İletişim Yayınları, İstanbul 2001.
  • ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1839-1950, İmge Kitapevi, Ankara 2004.
  • DANACIOĞLU, Esra, “Silivri Faciası Üzerine”, Toplumsal Tarih, S.24 (Aralık 1995), s.11-15.
  • DANACIOĞLU, Esra, “Unutulmuş Bir Trajedi: Karadeniz’de Batırılan Mefkûre I”, Toplumsal Tarih, S.44 (Ağustos 1997a), s.6-15.
  • DANACIOĞLU, Esra, “Unutulmuş Bir Trajedi: Karadeniz’de Batırılan Mefkûre II”, Toplumsal Tarih, S.45 (Eylül 1997b), s.10-17.
  • DANACIOĞLU, Esra, “Yahudilere Mezar Olan Gemiler”, Popüler Tarih, S.2 (Temmuz 2000a), s.58-63.
  • DANACIOĞLU, Esra, “Struma: Diplomatik Pazarlıktan Trajik Sona”, Toplumsal Tarih, S.81 (Eylül 2000b), s.4-11.
  • DERİNGİL, Selim, Denge Oyunu İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Dış Politikası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1994.
  • EKİNCİ, Necdet, “İnönü ve II. Dünya Savaşı Yılları”, Türkler, C.16, Ankara 2000, s.703-745.
  • GÖKAY, Bülent, “Belgelerle Struma Faciası (25 Şubat 1942)”, Tarih ve Toplum, S.116 (Ağustos 1993), s.42-45.
  • KIVIRCIK, Emin, Büyükelçi, GOA Yayınları, İstanbul 2007.
  • KOÇ, Vehbi, Hayat Hikâyem, İstanbul 1973.
  • KOÇAK, Cemil, Türk-Alman İlişkileri (1923-1939), Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1991.
  • KOÇAK, Cemil, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), C.I., İletişim Yayınları, İstanbul 2003.
  • KOZANOĞLU, Cem, “II. Dünya Savaşı’nda Bir Yahudi Gemisinin Silivri’de Karaya Vurup Parçalanışının Acıklı Öyküsü”, Toplumsal Tarih, S.20 (Ağustos 1995), s.38-40.
  • SANDER, Oral, Siyasi Tarih 1918-1994, İmge Kitabevi, Ankara 2000.
  • SOYSAL, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları, C.I (1920-1945), Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 2000.
  • UYAR, Hakkı, Tek Parti Döneminde Cumhuriyet Halk Partisi, Boyut Yayınları, İstanbul 2012.
  • ÜLKÜMEN, Selahattin, Bilinmeyen Yönleriyle Bir Dönemin Dışişleri, Gözlem Yayınları, İstanbul 1993.