En azından beş-altı milyon yıllık bir tarihe sahip olan insan soyu için iki bin yıllık bir sure uzun sayılamaz. Tarihe zaman ve mekân üstü bir gözle bakıldığı zaman, insanlığın saymaya başladığı ve 2000'lere kadar saya geldiği zaman dilimi, insanlığın milyonlar süren uzun serüveni göz önüne alındığında, bizim takvimimizdeki geçmiş zamanın en önemli dönem sayılması için hiçbir geçerli neden ileri sürülemez. Bu bildiride beş milyon yıllık insanlık tarihi göz önünde bulundurularak, Antik Yunan tarihinin batı düşünce ve edebiyat tarihi üzerindeki etkisi konu alındı. Klasik söylemlerden farklı olarak batı düşünce ve edebiyat tarihini Eski Yunan düşüncesinin bir uzantısı olarak ele aldık. Yaptığımız araştırmalardan edindiğimiz düşüncelere dayanarak, böyle bir teori geliştirme cesaretinde bulunduk. Bize göre, batı kültür dünyası, Eski Yunan kültürünün farklı alanlarından yapılan alıntılarından ibarettir. Aydınlanma, insanoğlunun en uzun düşünün adıdır. Bu adlandırma, yüzyıllar boyunca ruhani bir varlığa verilen bir isim gibi kullanılmıştır. Aydınlanmayla ilgili diğer bütün hususlar, bir problemler yumağından çekilmiş iplerin yorumlanması gibidir. Aydınlanma gün gelmiş 'kutsal bir bilinçlenme projesi' olarak algılanmış, gün gelmiş, 'bir karanlığı ışıkla kaplama planı' olarak kabul edilmiştir. Başarı ve başarısızlıklarıyla Aydınlanma, tarihi ve coğrafi olarak bir bilinmeyenin adı olmuştur. Bu makalede Aydınlanma'nın istisnai kaderine ve talihsiz serüvenine farklı bir bakış açısı getirmeye ve onu kendi tarihselliği içerisinde ele almaya çalıştık

The two thousand years isn’t a long time for the mankind having a five to six milion years history at least. In this article, we discussed the influence of the antique greek history on the european intellectual and literary history by taking the human history lasting five milion years into consideration. As distinct from classic expressions we handled the european intellectual and literary history as a prolongation of the antique greek philosophy. By being based on the researches we realised, we made bold to imrove a such a theory: the european intellectual culture is a follow-up of the antique greek culture. The Enlightement, is the name of the longest dream of the humankind. This designation has been used as a name given to a spritual creature for centuries. All the matters concerning the Enlightement are interpretations of the ropes withdrawn from the ball of problems. Sometimes the Enlightement has been perceived as “a holy awakening project”, sometimes, it has been considered as “a dark field illumination.” By its success’ and its failures, the Enlightement is historically and geographically the name of a unknown. In this article we tried to bring a different point of view to the exceptional destiny and the unfortunate adventure of the Enlightement