HERSEK DELTASINDAKİ KIYI ALANI KULLANIMI DEĞİŞİMİNİN COĞRAFİ ANALİZİ

Kıyılar, barındırdığı özellikler, potansiyeller ve çekicilikler sayesinde daima beşeri faaliyetlerin baskısı altında bulunan, aynı zamanda yenilenemeyen kaynaklar olan hassas bir ekolojik dengenin olduğu alanlardır. Delta kıyıları da, kıyı unsurlarının yanında kendi coğrafi unsurlarıyla önemli kullanım alanları durumundadır. Belirtilen kıyı alanlarında son yıllarda yoğun beşeri baskılar nedeniyle kıyı alanı kullanımında değişimler yaşanmıştır. Meydana gelen bu değişimler ise delta kıyılarının bütün unsurlarını etkilemeye başlamıştır. Belirtilen durumların yaşandığı alanlardan biri de Hersek deltasıdır (Altınova/Yalova). Çalışmada, Hersek deltası kıyılarında kısa zamanlı olarak meydana gelen büyük değişimler incelenmiştir. Bu kapsamda 2004, 2009 ve 2014 yıllarına ait Landsat uydu görüntülerinden faydalanarak CBS ve coğrafi analiz yöntemleriyle Hersek deltası kıyılarında meydana gelen kıyı kullanımı değişimi tespit edilmiştir. Hersek deltasındaki kıyı kullanımı değişimi 3 ayrı dönemde karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş ve coğrafi analizi yapılmıştır. Hersek deltası kıyılarında 2004 yılında altı farklı kıyı kullanım türü tespit edilmişken, 2009 yılında yedi, 2014 yılında ise sekiz kıyı kullanım türü tespit edilmiştir. Bu dönemde çalışma alanına eklenen kıyı kullanım türleri ise sanayi ve kamulaştırma alanıdır. Hersek deltasında meydana gelen kıyı kullanımı değişiminin başlıca nedenini yerleşme, sanayi alanı ve İzmit Körfezi köprüsü geçişi (kamulaştırma alanı) gibi alanların artması, bunun sonucunda tarım alanlarının azalması oluşturmaktadır. Kıyı alanında meydana gelen dolgu çalışmaları da diğer değişim unsurunu meydana getirmektedir. Hersek deltasında meydana gelen bu değişimlerin deniz ve kara ortamına etkileri olacaktır. Bunun sonucunda çalışmada, kıyı kullanımı değişiminin yaratacağı etkiler ve alınması gereken önlemlerde belirtilmiştir.

THE ANALYSIS OF GEOGRAPHIC TO CHANGE OF USAGE OF THE COASTAL LAND IN DELTA OF HERSEK

Coasts, the specifications, potentials and always under pressure from human activities, thanks to the attractive surroundings which, at the same time a delicate ecological balance which are not refreshed is the source fields. Next to the coast of the Delta, the coastal elements of their geographical area of usage with is important. The specified coastal areas in recent years due to intense human pressures on coastal area has experienced changes in use. If these changes are occurring in all aspects of the coast began to affect delta. One of the areas experiencing the specified conditions and Herseka is delta (Altınova/Yalova). In Study the Hersek Delta coast short-stroke occurred as major changes have been studied. In this context, 2004, 2009 and 2014 years Landsat image of GIS and geographical analysis methods with the use of exchange that occurred off the coast of the Hersek delta coast have been identified. The use of 3 different period as compared to the exchange banks evaluated and geographical analysis has been made in delta of Hersek. While six different coastal usage type have been identified in 2004, seven is in 2009, has been found in eight coastal usage type in 2014 in coasts of Hersek delta. In this period, is added coast of usage types area of expropriation and industry to study area. Hersek delta occurred in the coastal settlement of the main causes of the change of use, industrial area and Gulf of Izmit Bridge crossing (expropriation area), resulting in an increase in areas such as the reduction of farmland is cumulative. Other changes that occurred in the area of coast fill studies made the elements. This changes will have impacts to the environment and land and sea in Hersek delta. The result of this study, the effects of the use of the coast and are indicated in the measures to be taken

PDF

___

AKAY, A., (2003), Kıyı Kenti Belediyelerinin Planlama ve Yönetim Sorunları: Yalova Örneği, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 12, Sayı 4, S. 65-94, İstanbul.
AKYARLI, A., YÜKSEL, Y., ÇEVİK, E., YALÇINER, A., GÜLER, I., (2003), Kıyı Bölgesi Yönetimi ve Sorunları, Türkiye Mühendislik Haberleri, Sayı 420, İstanbul.
AKYOL, N., SESLİ, F. A., (2006), Kıyı Alanlarında Kamu Yararı ve Kullanım İlişkileri, Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları VI. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 06 Bildiriler Kitabı, Cilt 1, s. 13-22, 7-11 Kasım 2006, Muğla.
ALESKEIKH, A., GHORBANALİ, A., NOURI, N., (2007), Coastline Change Detection Using Remote Sensing, Int. J. Environ. Sci. Tech., Vol. 4 (1) Pp. 61-66,
ALPAR, B., GÜNEYSU, C., (1999), Evolution of The Hersek Delta (Izmit Bay), Turkish Journal Marine Sciences Vol. 5(2) S. 57-74.
ALPAR, B., (2005), Tersane Bölgesi Olması İstenen Yalova-Altınova Sahillerinin Sismik Değerlendirilmesi, Kocaeli Deprem Sempozyumu, 23-25 Mart 2005, S. 327-337, Kocaeli.
ARDEL, A., (1959), “İzmit Körfezi’nden İznik Gölüne Morfolojik Müşahadeler”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı 10, S. 145-151, İstanbul.
AŞAN, N. (2004), Kıyı Yapıları, Kıyıların Kullanılması ve Planlaması, Türkiye Kıyı ve Deniz Alanları V. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 04 Bildiriler Kitabı, 4-7 Mayıs 2004, 268- 274, Adana.
ALTINKAYMAK, M., ÖZBEK, T., (1995), Hersek Burunu-Kaba Burun Hattı Sondajları, İzmit Körfezi’nin Kuvaterner İstifi, Ed., Engin MERİÇ, S. 22-26, Kocaeli.
BAHADIR, M. (2012), Eber ve Akşehir Göllerinin Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi, Ankara Üniversitesi Coğrafi Bilimler Dergisi, Cilt 10, Sayı 1,
BAKİ, O., G., ERGUN, O., N., (2012), Orta Karadeniz (Sinop-Türkiye) Örneğinde Kıyısal Alan Kullanımı ve Yönetim Planlaması Açısından Genel Değerlendirme, Türkiye´nin Kıyı ve Deniz Alanları IX. Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı, Editörler L., Barlas, A., N., Genç 14- 17 Kasım 2012, Cilt I, , s.177-187, Hatay.
BARGU, S., SAKINÇ M., (1990), İzmit Körfezi İle İznik Gölü Arasında Kalan Bölgenin Jeolojisi ve Yapısal Özellikleri, İstanbul Üniversitesi Yer Bilimleri Dergisi, Cilt 6, Sayı 1-2, S. 45- 76, İstanbul.
BARGU, S., (1997), İzmit Körfezindeki Pleistosen Taraçaları ve Tektonik Özellikler, İstanbul. Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, Sayı 10, S. 1-33, İstanbul.
BAYRAM, B., ACAR, U., ŞEKER, D., ARI, A., (2008), A Novel Algorithm for Coast Line Fitting Through a Case Study over Bosporus, Journal of Coastal Research, Vol: 4(24), S 983–991.
CENGİZ, C., YAZGAN, M., E., (2010), Artmutlu (Yalova) Örneğinde Kıyı Alanlarının Kullanımı ve Planlaması, Türkiye´nin Kıyı ve Deniz Alanları VIII. Ulusal Konferansı Bildiriler Kitabı, Editörler L., Barlas, 14-17 Kasım 2012, Cilt II, , s.1612-1619-11, Trabzon.
CİCİN-SAİNA, B.; BELFİORE, S. (2005), Linking marine protected areas to integrated Coastal and ocean management: A review of theory and Practice, Ocean & Coastal Management 48, 847–868. 2050 Murat UZUN Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014
DAL, N., BAYSAL, S., (2007), Kuşadası’nda Kıyı Kullanımı ve Turizmin Mekansal Etkileri Konusunda Yerel Halkın Tutumları, Ege Coğrafya Dergisi, Sayı 16, S. 69-85, İzmit.
DOYGUN, H., BERBEROĞLU, S., ALPHAN, H., (2003), Hatay, Burnaz Kıyı Kumulları Alan Kullanım Değişimlerinin Uzaktan Algılama Yöntemi ile Belirlenmesi, Ekoloj, Çevre Dergisi Cilt 12, S. 48, s.4-9.
DOYGUN, H., OĞUZ, H., ATAK, B. K., NURLU, E., (2011), Alan Kullanım Değişimlerinin Doğal Karakterli Kıyı Alanları Üzerindeki Etkilerinin Uzaktan Algılama ve CBS Yardımıyla İncelenmesi: Çiğli/İzmir Örneği, I. Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, Kahramanmaraş.
ERİNÇ, S., (1955), Yalova Civarında Bahri Pleistosen Depoları ve Taraçaları, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 15-16, S. 188-190, İstanbul.
EROL, O., (1997), Türkiye’deki Kıyı Kullanımı Sorunlarına Jeomorfolojik Yaklaşım, Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Türkiye Coğrafya Dergisi, Sayı 6, S. 93-122, Ankara.
GAZİOĞLU, C., YÜCEL, Z., Y., DOĞAN, E., KURTER, A., (1997), Kilyos-Karaburun Arasında Kıyının Kötü Kullanımı ve Kıyı Çizgisinin Değişimi, Türkiye´nin Kıyı ve Deniz Alanları I. Ulusal Konferansı Bildiriler Kitab, s.566-568, Ankara.
GARİPAĞAOĞLU, N. ÖZCAN, S., UZUN, M., (2014), Moda-Caddebostan (Kadıköy) Arası Kıyı Alanındaki Değişimin İncelenmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, S. 29, s. 60-80.
GÖKALP, D., D., KARAFAKI, F., REZAFAR, A., (2012), Türkiye’de Kentsel Kıyı Peyzajının Kullanımı ve Sorunları, Türkiye´nin Kıyı ve Deniz Alanları IX. Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı, Editörler L., Barlas, A., N., Genç 14-17 Kasım 2012, Cilt I, , s.95-102, Hatay.
GÖNEY, S., (1964), Karamürsel Civarında Pleistosen’e Ait Bazı Eski Kıyı İzleri, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı 14, S. 200-2008, İstanbul.
HOŞGÖREN, M., Y., (1995), İzmit Körfezi Havzasının Jeomorfolojisi, İzmit Körfezi Kuvaterner İstifi” Editör, Engin MERİÇ, S. 343-348, Kocaeli.
İNANDIK, H., (1971), Deniz ve Kıyı Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları No 47, İstanbul.
KARSLI, F., SESLİ, F. A., ÇÖLKESEN, İ., (2007), Kıyı Çizgisi ve Kullanımındaki Değişimlerin Uzaktan Algılama Yöntemiyle Belirlenmesi, TUFUAB Türkiye Ulusal Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Birliği IV. Teknik Sempozyumu, 5-7 Haziran 2007, İTÜ, İstanbul.
KAY, R., ALDER , J., (1999), Coastal Planning And Management, First Published, Pp.4-419 London And New York: E-Fn Spon.
KENCHİNGTON, R.; CRAWFORD, D. (1993). On the Meaning of Integration in Coastal Zone Management, Ocean & Coastal Management 21,109-127.
KOZACI, Ö., ALTUNEL, E., LINDWALL, S., BRAKMAN, C., LETTIS, W., (2011), The North Anatolian Fault on the Hersek Peninsula, Turkey: Its Geometry and Implications for the 1999 İzmit Earthquake Rupture Propagation, Turkish Journal of Earth Sciences (Turkish J. Earth Sci.), TÜBİTAK, Sayı 20, S. 359-378, İstanbul.
KÖKSAL, G., (2008), Bir Kıyı Kenti Olan İzmit’in Kıyı Kullanımı ve Kıyı Kullanım Sürdürebilirliği, Türkiye'nin Kıyı ve Deniz Alanları VII. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 08, Bildiriler Kitabı; Editör Lale Barlas, 27-30 Mayıs, 2008, Ankara Hersek Deltasındaki Kıyı Alanı Kullanımı Değişiminin Coğrafi Analizi 2051 Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014
KURT, S., DEMİRCİ, A., KARABURUN, A., (2010), İstanbul Kıyılarında 1987 ve 2007 Yılları Arasında Arazi Kullanımında Meydana Gelen Değişimler, Doğu Coğrafya Dergisi Sayı 26, S. 115-128
LAVOİ, T. (2007). National Coastal Zone Management Community Observation, Conferance of Coastal Zone, Posrtland,Oregon.
LI, F., CHEN, X., (2003), Shorelıne Changes Of The Yellow Rıver Delta And Its Sub-Delta Area Forecast, International Conference on Estuaries and Coasts, Hangzhou, China.
MATER, B., TUROĞLU, H., (1997), Karasu (Sakarya Deltası) Kıyılarının Arazi Kullanımı ve Uygulama Sorunları, Türkiye´nin Kıyı ve Deniz Alanları I. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 97 Bildiriler Kitabı, s.233-1241, Ankara.
MEULEN, F. D., HAES, H. A. U. (1996), Nature conservation and integrated coastal zone management in Europe: present and Future, Landscape and Urban Planning 34, Pp. 40-410.
ÖZAKSOY, V., EMRE, Ö., YILDIRIM, C., DOĞAN, A., ÖZALP S., TOKAY F., (2010), Sedimentary record of late Holocene seismicity and uplift of Hersek restraining bend along the North Anatolian Fault in the Gulf of İzmit, Department of Geological Research, General Directorate of Mineral Research and Exploration (MTA), 06800 Ankara, Turkey.
ÖZDEMİR, M. A., BAHADIR, M., (2008), Yalova İlinde Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi (1992-2007), İstanbul Üniversitesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, Sayı 17, S. 1-15, İstanbul.
ÖZHAN, E. (2008), Türkiye’de Bütünleşik Kıyı Yönetimi; Son Gelişmeler, Türkiye'nin Kıyı ve Deniz Alanları VII. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 08, Bildiriler Kitabı, 27-30 Mayıs, 2008, Ankara.
ÖZŞAHİN, E., (2012), Bir Kıyı Nasıl Kullanılmaz? Coğrafi Bir Bakış Açısı İle Hatay Örneği, Türkiye´nin Kıyı ve Deniz Alanları IX. Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı, Editörler L., Barlas, A., N., Genç 14-17 Kasım 2012, Cilt II, s.1223-1230, Hatay.
ÖZŞAHİN, E., EKİNCİ, D., (2012), Marmara Denizi Deltaları ve İnsan, Türkiye´nin Kıyı ve Deniz Alanları IX. Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı, Editörler L., Barlas, A., N., Genç 14-17 Kasım 2012, Cilt I, , s.325-335, Hatay.
ÖZŞAHİN, E., EKİNCİ, D., (2012a), Marmara Denizi Deltaları, III. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu (UJES) Bildiriler Kitabı, s.26-37, Hatay.
SANTHİYA, G., LAKSHUMANAN, C., MUTHUKUMAR, S., (2010), Mapping of Landuse/Landcover Changes of Chennai Coast and Issues related to Coastal Environment Using Remote Sensing and GIS, International of Geomatics and Geosciences, Vol. 1, Pp.563-576.
SESLİ, F. A., AKYOL, N., İNAN, H. İ., (2002), Kıyı Alanlarında CBS ile Arazi Kullanım Vasfındaki Değişikliklerin Belirlenmesi, Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları IV. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 02 Bildiriler Kitabı, Cilt 2, s. 1033-1042, 5-8 Kasım 2002, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
SESLİ, F. A., AYDINOĞLU, A. Ç., AKYOL, N., (2003), Kıyı Alanlarının Yönetimi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 9. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Bildiriler Kitabı, s.757-768, 31 Mart - 4 Nisan 2003, Ankara. 2052 Murat UZUN Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/5 Spring 2014
TAGLİANİA, P. (2003), Integrated coastal zone management in the Patos Lagoon estuary: perspectives in context of developing country, Ocean & Coastal Management, 46 (2003) 807–822.
TOLUN, L., DÖNERTAŞ, A., ERGENEKON, Ş., HOCAOĞLU, S., HÜSREVOĞLU, S.,
ÇOACAR, T., BEKEN, Ç., BABAN, A., (2012), Kıyı Alanlarının Sistem Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi: AB SPICOSA Projesi Uygulama Alanlarından Biri Olarak İzmit Körfezi, Türkiye´nin Kıyı ve Deniz Alanları IX. Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı, Editörler L., Barlas, A., N., Genç 14-17 Kasım 2012, Cilt I, , s.1-11, Hatay.
TUROĞLU, H., (2009), 3621 Sayılı Kıyı Kanunu ve Onun Uygulama Problemleri, Türk Coğrafya Dergisi, S. 53, s. 31-40.
UYSAL, H., YANMAZ S. (2009), Bütünleşik Kıyı Alanları Planları, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü İmar Planlama, Ankara.
UZUN, M., GARİPAĞAOĞLU, N., (2014), Kıyı Çizgisi Değişimin Yaratacağı Riskler Açısından İzmit Körfezi Kıyılarının Değerlendirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 7, Sayı 31, S. 469-480.
VALLEGA, A., (2001), Focus on İntegrated Coastal management comparing perspectives, Ocean ve Coastal Management, Pp. 119-134, Elsevier.
YAGOUP, M., M., REDY KOLAN, G., (2006), Monitorıng Coastal Zone Land Use And Land Cover Changes of Abu Dhabi Using Remote Sensing, Journal of The Indian Society of Remote Sensing, Vol. 34, Pp. 58-68.