ÇALIŞANLARIN DÖNÜŞÜMCÜ LİDERE YÖNELİK SADAKATLERİ İLE ÇALIŞANLARDAKİ EMPATİ DAVRANIŞININ BU SADAKAT ÜZERİNDEKİ OLASI ETKİLERİNİ BELİRLEMEYEYÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Hızlı gelişmekte olan bilgi ve teknoloji üretimi tüm dünyada hızlı bir değişim yaşanmasına da yol açmaktadır. Yeni bir bilginin adeta en değerli ürün haline geldiği bu dönem, işletmeleri kendilerini sürekli yenilemeye mecbur bırakmaktadır. Bu noktada işletmeler için gerekli değişimleri gerçekleştirmede geleneksel liderlik anlayışının yeterli olmadığı anlaşılmış olup, değişim temelli bir liderlik anlayışının işletmelerde yürütülmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle dünyadaki değişimler karşısında fırsatları ve tehditleri sezebilen ve işletmenin gerek duyacağı değişimleri çalışanlarının da desteğiyle gerçekleştirebilecek dönüşümcü liderlere ve bunun yanı sıra empati yeteneği olan ve yöneticisine sadık çalışanlara şiddetle ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırma, yöneticilerin dönüşümcü liderlik davranışlarının çalışanların onlara gösterdikleri sadakatlerine olan etkisinin ve çalışanların empati davranışlarının bu durum üzerindeki olası katkısının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu öngörüyü test etmek üzere geliştirilen kavramsal model yapısal eşitlik modeli (YEM) kullanılarak test edilmiştir. Araştırmacının imkânları ve kısıtları çerçevesinde araştırmada kullanılan veriler, Trabzon ili sınırları içerisinde faaliyet sürdüren ve yaklaşık 500 kişinin üzerinde bir insan kaynağı istihdam eden büyük ölçekli bir işletme olan Hekimoğlu Döküm Sanayi İşletmesi çalışanlarından elde edilmiştir. Deneklerin seçiminde rastgele örnekleme yöntemi kullanılmış olup ankete 205 çalışan katılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, çalışanların yöneticileriyle empati kurmaları, yöneticilerin dönüşümcü liderlik davranışları, çalışanların yöneticilerine olan sadakatlerini doğrudan olumlu yönde etkilemektedir

A STUDY TO DETERMINE THE POSSIBLE EFFECTS OF EMPLOYEES’ EMPATHY BEHAVIOUR ON THEIR LOYALTY TO THE TRANSFORMATIONAL LEADER

Fast developing knowledge and technology has led to a rapid change in all over the World. New information that has become almost the most valuable product of this period has compelled enterprises to improve themselves continuously. At this point, it is understood that traditional leadership approach is not sufficient to make the necessary changes for businesses so of this, necessity of carrying out the change based leadership approach in the businesses has emerged. Thus, as well as the sorely need to transformational leaders that able to recognize opportunities and threats and realize the changes that the business need with the support of employees in the face of changes in the World, there is also need to loyal employees who have the empathizing ability. The purpose of this study to determine the effect of transformational leadership behaviors of managers on the loyalty of employees and the possible contribution of the empathy behavior of the employees on this situation. Structural Equation Model (SEM) was used to test the developed conceptual model in order to test our foresight. In the context of the opportunities and constraints of the researchers, the data that used in this study was obtained from the employees of Hekimoglu Casting Industry which is a large-scale business operating in Trabzon city and has a human resource approximately over 500 employees. Random Sampling Method was used for selecting the respondents and 205 employees participated in the survey.According to research results, it is understood that empathizing of the employees with their managers and transformational leadership behaviours of the managers have a directly positive impact on the loyalty of employees to their managers

___

  • ACUNER, Taner ve Gökhan YILMAZ (2000), “Günümüzün Etkin Liderlik Anlayışı Değişimci Liderlik”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 6, 1-12.
  • AYDOĞMUŞ, Ceren (2011), “Kişilik Özellikleri ile İş Tatmini İlişkisi Üzerinde Psikolojik Güçlendirme ve Dönüşümcü Liderlik Algısının Etkileri”, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1-337.
  • AYYILDIZ, Hasan; Ekrem CENGİZ ve TALHA Ustasüleyman (2006), “Üretim ve Pazarlama Bölüm Çalışanları Arası Davranışsal Değişkenlerin Firma Performansı Üzerine Etkisine İlişkin Yapısal Bir Model Önerisi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 28.
  • BARUTÇU, Esin ve Ayten AKATAY (2000), “Bilgi Toplumu ve Transformasyonel Liderlik”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, (4), 195-196.
  • BASS, Bernard M. (1991), “From Transactional to Transformational Leadership: Leaderning to Share The Vision”, Organizational Dynamics, 18(3), 19-31.
  • BASS, Bernard M. ve BRUCE J. Avolio (1993), “Leadership Theory and Research Perspectives and Directions, Transformational Leadership: A Response to Eritiques”, in. MM Chemers (Ed). San Diego, CA: Academic Pres.
  • BASS, Bernard M. (1997), The Ethics of Transformational Leadership, Working Papers, Academy of Leadership Press.
  • BASS, Bernard M. (2000), “On The Taming of Charisma: A Reply to Janice Beyer”, The Leadership Quarterly, 10(4), 541-553.
  • BOLAT, Tamer (2008), Dönüşümcü Liderlik, Personeli Güçlendirme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi, 1.Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
  • BLOEMER, Josée and Gaby ODEKERKEN-SCHRÖDER (2006), “The Role of Employee Relationship Proneness in Creating Employee Loyalty”, International Journal of Bank Marketing, 24(4), 252-264.
  • BROTHERS, Leslie (1989), “A Biological Perspective on Empathy”, The American Journal of Psyschiatry, (146), 10-19.
  • CAFOĞLU, Zuhal (1997), “Liderlik, Bilgi-Karizma-Değişim”, 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, (1), İstanbul, Deniz Harp Okulu Basımevi.
  • CAN, Halil (1991), Organizasyon ve Yönetim, 1. Baskı, Ankara, Adim Yayıncılık.
  • CEYLAN, Adnan ve Hasan YILMAZ (2007), “Yöneticiye Sadakat ve İşgören Performansı Arasındaki İlişkilere Yönelik Bir Araştırma”, Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü, 56, 31-38.
  • CEYLAN, Adnan; Halit KESKİN ve Şule EREN (2005), “Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilere Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim, Yıl: 16, Sayı: 51, 32-42.
  • COLLINS, James C. (2004), “İyi’den, Mükemmel Şirkete: Kalıcı Başarıya Ulaşmanın Yolları”, (Çev. Levent Cinemre), İstanbul: Boyner Yayınları.
  • CHANG, Chih C.; C. M. CHIU ve C. A. CHEN (2010), “The Effect of TQM Practices on Employee Satisfaction and Loyalty in Goverment”, Total Quality Management, 21(12), 1299-1314.
  • CHEN, Zhen X. Anne S. TSUI ve Jiing-Lih FARH (2002), “Loyalty to Supervisor vs. Organizational Commitment Relationship to Employee Performance in China”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75(3), 339-356.
  • COAD, Alan F. ve Anthony J. BERRY (1998), “Transformational Leadership and Learning Orientation”, Leadership & Organization Development Journal, 19(3), 164-172.
  • ÇAKAR, Ulaş ve Yasemin ARBAK (2003), “Dönüşümcü Liderlik Duygusal Zekâ Gerektirir mi? Yöneticiler Üzerine Bir Çalışma”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 83-98.
  • DÖKMEN, Üstün (2012), İletişim Çatışmaları ve Empati, 48. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • EEDEN, Van; Frans CİLLİERS ve Vasi Van DEVENTER (2008), “Leadership Styles and Associated Personality Traits: Support for the Conceptualisation of Transactional and Transformational Leadership”, South African Journal of Psyhology, 38(2), 253-267.
  • ERASLAN, Levent (2004),“Liderlikte Post-Modern Bir Paradigma: Dönüşümcü Liderlik”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Sayı: 1, No: 1, 1-32.
  • ERTURGUT, Ramazan (2007), Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları İle Dönüştürücü Liderlik Arasındaki İlişki: Ulusal Kalite Ödülü Almış Olan Kamu Örgütlerinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi.
  • ERTURGUT, Ramazan ve Serhat SOYŞEKERCİ (2010), “Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim'in Dönüştürücü Liderlik Davranışlarının İncelenmesi”, Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, Volume 5/2, Spring 2010, Doi Number :http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1307, 964-985.
  • FARH, Jiing-Lih Larry; Z. CHEN ve A.S. TSUI (1998), “Loyalty to Supervisor, Organizational Commitment, and Employee Performance: The Chinese Case”, Academy of Management Best Paper Proceedings, (98), 1-9.
  • GÜL, Hasan ve Kübra ŞAHİN (2011), “Bilgi Toplumunda Yeni Bir Liderlik Yaklaşımı Olarak Transformasyonel Liderlik ve Kamu Çalışanlarının Transformasyonel Algısı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 237-249.
  • GÜNEY, Salih (2001), Yönetim ve Organizasyon, 1. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • GOLEMAN, Daniel (1995), Emotional Intelligence New York, Bantam Books, Akt: Aynur Pala (2008), “Öğretmen Adaylarının Empati Kurma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 13-23.
  • GREENBERG, Jerald ve Robert A. BARRON (2000), “Behaviour in Organizations”, New Jersey: Prentice Hall, Englewood Cliffs.
  • GRIFFIN, Mark A.; Malcolm G. PATTERSON, ve Michael A. WEST (2001), “Job Satisfaction and Teamwork: The Role of Supervisor Support”, Journal of Organizational Behavior, 22(5), 537-550.
  • HODGETS, M. Richard (1999), Yönetim, Teori, Süreç ve Uygulama, İstanbul: Beta Yayın Dağıtım.
  • HOOPER, Daire; Joseph COUGHLAN ve Michael MULLEN (2008), “Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit”, The Electronic Journal of Business Research Methods, 6 (1).
  • JUNG, Dongil; Francis J. YAMMARINO ve Jin K. LEE (2009), “Moderating Role of Subordinates Attitudes on Transformational Leadership and Effectiveness: A MultiCultural and Multi Cultural and Multi-Level Perspective”, The Leadership Quarterly, 20(4), 586-603.
  • JIANG, Ding‐Yu, ve Bor‐Shiuan CHENG (2008), “Affect‐And Role‐Based Loyalty to Supervisors in Chinese Organizations”, Asian Journal of Social Psychology, 11(3), 214-221.
  • KARAKAYA, Tuncel (2005), “Örgütlerde Dönüşümcü Liderliğin Astların, Motivasyonu Üzerine Etkileri ile İlgili Bir Uygulama”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KARCIOĞLU, Fatih ve Erdoğan KAYGIN (2013), “Dönüştürücü Liderlik Anlayışının Yaratıcılığa ve Yeniliğe etkisi”, Kafkas Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 4(5), 99-111.
  • KARİP, Emin (1998), “Dönüşümcü Liderlik”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16, 443- 465.
  • KAYGIN, Erdoğan ve YERDELEN Ceyda Kaygın (2012), “Çalışanların Dönüştürücü Liderlik Algılarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 29-38.
  • KEÇECİOĞLU, Tamer (2003), Lider, Liderlik, 1.Baskı, İstanbul: Okumuş Adam Yayıncılık.
  • KIRKBİR, Fazıl (2007), “Türkiye’de Termal Turizm Pazarlamasında Müşteri Sadakatine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • KOÇEL, Tamer (2001), İşletme Yöneticiliği, 8. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık.
  • KIRILMAZ, Selma ve Harun KIRILMAZ (2010), “Transformasyonel Liderliğin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri: Sağlık Bakanlığı Merkez Teşkilatında Bir Araştırma”, İdari Dergisi, (469), 119-138.
  • MİRZE, S. Kadri (2013), İşletme, 3. Basım, İstanbul: Literatür Yayınları.
  • ODOM, Lamar ve Mark T. GREEN (2003), “Law and The Ethics of Transformational Leadership”, Leadership & Organization Development Journal, 24(2), 62-69.
  • ÖZALP, İnan ve Hülya ÖCAL (2000), “Örgütlerde Dönüştürücü (Transformational) Liderlik Yaklaşımı”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 207-227.
  • PAKSOY, Mahmut (2008), “Küreselleşme; Liderlik ve Liderlik Teorileri”, Celalettin Serinkan (Ed.), “Liderlik ve Motivasyon”, Ankara: Nobel Yayıncılık, 1-32.
  • ROGERS, Carl (1983), “Empatik Olmak Değeri Anlaşılmamış Bir Varoluş Şeklidir”, Çev: Füsun Akkoyun, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(1), 1983, 103- 124.
  • SABUNCUOĞLU, Zeyyat ve VERGİLEL Melek TÜZ (2005), Örgütsel Psikoloji, 1. Baskı, Bursa: Alfa Basım Yayın.
  • SALTÜRK, Metin (2008), Yönetim Başarısı ve Kişilik, İstanbul: Kardak Yayınları.
  • SASHKIN, Marshall ve William E. ROSENBACH (1993), “A New Leadership Paradigm”, Contemporary Issues in Leadership, 3, 87-108.
  • SIMIC, Ivana Z. (1998), “Transformational Leadership: The Key to Successful Management of Transformational Organizational Changes”, Facta Universitatis-Series: Economics and Organization, 1(6), 49-55.
  • SIMOLA, Sheldene K.; Julian BARLING ve Nick TURNER (2010), “Transformational Leadership and Leader Moral Orientation: Contrasting an Ethic of Justice and an Ethic of Care”, The Leadership Quarterly, 21(1), 179-188.
  • SHAREEF, Reginald (1991), “Ecovision: A Leadership Theory for Innovative Organizations”, Organizational Dynamics, 20(1), 50-62.
  • ŞENCAN, Hüner (2005), Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • ŞİMŞEK, Şerif; Tahir AKGEMCİ ve Adnan ÇELİK (2008), Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış 6. Baskı, Ankara: Gazi Kitapevi.
  • TABAK, Arif (2001), “Tarihsel Gelişimi İçerisinde Liderlik Tanımları ve Liderlik Kavramının Günümüzdeki Yeri”, Kara Harp Okulları Bilim Dergisi, 2.
  • TATLILIOĞLU, Kasım ve Emin Okan OKYAY (2012), “Özel Eğitim Okul Müdürlerinin ve Öğretmenlerin Öğretim Liderliği Rolleri (Gaziantep Örneği)”, Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, Volume 7/2, Spring 2012, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3271, 1045-1061.
  • THOMPSON, G. ve Robert P. VECCHIO (2009), “Situational Leadership Theory: A Test of Three Versions”, The Leadership Quarterly, 20(5), 837-848.
  • TİTREK, Osman (2007), IQ’dan EQ’ya: Duyguları Zekice Yönetme, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • TÖREMEN, Fatih ve Yasan TEZCAN (2010), “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Dönüşümcü Liderlik Özellikleri” (Malatya İli Örneği), Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 27-39.
  • TUTAR, Hasan; Ferruh TUZCUOĞLU; Çiğdem ARGUN ve Elvettin AKMAN (2009), “Dönüştürücü-Etkileşimci Liderliğin Örgütsel Adanmışlık Üzerine Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, 1. Uluslararası Davraz Kongresi Bildiri Kitabı, Isparta, 1-13.
  • WALUMBA, Fred O.; Bani ORWA; Peng WANG ve John J. LAWLER (2005), “Transformational Leadership, Organizational Commitment and Job Satisfaction: A Comparative Study of Kenyan and U.S. Financial Firms”, Human Resource Development Quarterly, 16(2), 235-236.
  • WONG, Yui-Tim; Chi-Sum WONG ve Hang-Yue NGO (2002), “Loyalty to Supervisor and Trust in Supervisor of Workers in Chinese Joint Yentures: A Test of Two Competing Models”, International Journal of Human Resource Management, 13(6), 883-900.
  • WU, Min ve Jia WANG (2012), “Devoloping a Charismatic Leadership Model for Chinese Organizations: The Mediating Role of Loyalty to Supervisors”, The International Journal of Human Resource Management, 23(19), 4069-4084.
  • WU, Tsung‐Yu; Changya HU ve Ding‐Yu JIANG (2012), “Is Subordinate's Loyalty a Precondition of Supervisor's Benevolent Leadership? The Moderating Effects of Supervisor's Altruistic Personality and Perceived Organizational Support”, Asian Journal of Social Psychology, 15(3), 145-155.
  • YILDIRIM, Nail (2011), “Eğitim Gönüllüsü Kanaat Önderlerinin (Doğal Liderlerin) Okul Yönetimine Katkıları”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 880-894.
  • YAYLALI, Muammer ve Dilek ÖNDER (2009), “Erzurum’da Yolcuların Havayolu Ulaşım Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Tespiti”, Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi.
  • YAVUZ, Ercan (2009), “İşgörenlerin Dönüşümcü Liderlik ve Örgütsel Bağlılık ile İlgili Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(2), 51-69.
  • YILDIRIM, Hümeyra (2003), “Empati ile Beş Faktör Kişilik Modeli Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • YILMAZ Abdullah ve SUNDA Akdemir (2005), Örgütlerde Vizyon ve Yönetimi, 2.Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
  • ZEINABADI, Hassanreza ve Hassan RASTEGARPOUR (2010), “Factors Affecting Teacher Trust in Principal: Testing The Effect of Transformational Leadership and Procedural Justice”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, (5), 1004-1008.