GÜLİSTAN VE BOSTAN ADLI ESERLERİN DEĞERLER EĞİTİMİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ

İnsanların iyi ile kötü davranışlar arasında ayrım yapmasına olanak sağlayan kabuller ve inançlar olarak tanımlanan değerler, toplum içerisinde yaşayan bireyler vasıtasıyla benimsenerek sonraki kuşaklara aktarılır; bu sayede de değerlerin devamlılığı sağlanmış olur. Değerlerle ilgili yapılan tanımlamalara bakıldığında hepsinin ortak özelliği, değerlerin bireylerin inançlarını, duygu ve düşüncelerini etkileyerek tercih ve davranışlarını belirlemesinde önemli bir rol oynuyor olmasıdır. Nitelikli toplumların oluşması, bu değerlerin toplumca benimsenmesi ve sonraki kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktarılabilmesi ile mümkündür. Geçmişte kişilik eğitimi, ahlâk eğitimi gibi farklı isimler altında değerlendirilen değerler eğitimi, Avrupa, Amerika ve dünyanın farklı bölgelerinde kendini gösteren şiddet, zorbalık, haz merkezli yaşam tercihleri nedeniyle son yıllarda daha bütüncül ve daha nitelikli bir alan hâline getirilmeye çalışılmıştır. Değerler eğitiminde temel amaç, değerlerin öğretilmesidir. Değerlerin bireylerce benimsenmesinde farklı yöntemler kullanılır. Bu yöntemlerden biri de yazınsal metinlerin kullanılması durumudur. Hazırlanan yazınsal metinler aracılığıyla insanlar, iyiye ve doğruya yönlendirilir. Bu çalışmada amaç, içerisinde barındığı değerler, ahlâki öğütler nedeniyle İngilizce, Almanca ve Türkçeye çevrilen, Türk eğitim tarihinde de önemli bir yer tutan Gülistan ve Bostan adlı eserleri değerler eğitimi bakımından incelemektir. Çalışmada "Bostan" ve "Gülistan" adlı eserler araştırmacı tarafından önerilen değerler sınıflandırmasına göre betimsel analiz yöntemiyle incelenmiş, tespit edilen değerler örneklendirilerek yorumlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, hoşgörü Gülistan ve Bostan'da en sık rastlanan değerdir. Buna karşın ulusal değerler ise neredeyse hiç yoktur.

EXAMINATION OF THE WORKS "GULISTAN AND BOSTAN" IN TERMS OF VALUES EDUCATION

The values that are defined as acceptance and beliefs, enable people to distinguish between the good and bad things, are embraced by individuals and transferred to next generations thus continuity of values is ensured. When looked at definitions of values, the common property of all is that they play an important role in determining preferences and behavior by influencing beliefs, thoughts and feelings of individuals. Formation of qualified societies depends on the fact that the values are embraced by the society and transferred to next generations. Values education was examined under headings such as personality education, moral education in the past. However, an effective and holistic approach has been adopted to values education due to hedonistic, violent and aggressive life style emerged in Europe, America and different regions of the world. The main purpose of values education is to teach values. Various methods are used in adoptation of the values by individuals. One of the methods is the use of literary texts. People are guided to good and bad things by means of the literary texts. The purpose of the study is to examine the works Gulistan and Bostan that are of great importance to Turkish Education history and rich in values and moral advice on account of which translated to English, German and Turkish Language. In study, the works Gulistan and Bostan were examined through descriptive analysis method according to recommended clasification of values by the researcher and identified values were exemplified and interpreted. According to the results of the survey, tolerance seems to be the most frequently used value in Gulistan and Bostan. Whereas, there are almost never national values.

PDF

___

AKYÜZ, Y. (1969). Sadi'nin Eğitimsel Görüşleri. Eğitim Fakültesi Dergisi, C.2, Sayı 1-4, 73-82.
AKYÜZ, Y. (2012). Türk Eğitim Tarihi. Ankara. Pegem Akademi Yayınları.
BİLGİN, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul. Sistem Yayıncılık.
BYBEE, R. W. and SUND R. B. (1990). Piaget for Educators. Illinois. Waveland Press.
CEYHAN, A. (2007). Eğitim Bakımından Gülistan, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 2/4, Fall, 228-247.
KAĞITÇIBAŞI, Ç. ve KUŞDİL, M.E. (2000). Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi. 15(45) 59-76.
KARAİSMAİLOĞLU, A. (1992). Bostan. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde.(C.6, 307-308). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Vakıf Yayınları İşletmesi.
MİLES, M. B.,; HUBERMAN, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage Publication.
ROKEACH, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.
Sadi-i Şirazi (2002). Gülistan (7. Baskı). (S. Yalsızuçanlar, Çev.). İstanbul. Timaş Yayınları.
Sadi-i Şirazi (2013). Bostan. (S.Yalsızuçanlar, Çev.). İstanbul. Lacivert Yayıncılık.
SCHWARTZ, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theory and empirical tests in 20 countries, M. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (25, 1-65), New York: Academic Press.
ŞENER, H. (2007). Hayriyye-i Nâbî'de Aktarılan Değerler, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/1, Winter, 2501-2524.
Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe sözlük, (6. Baskı), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
YAZICI, T. (1996). Gülistan. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde.(C.14, 240-241). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Vakıf Yayınları İşletmesi.
YILDIRIM, A.; ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. basım), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
ZAVOTÇU, G. (2009). Sa'di, Düşüncesi ve Etkileri, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 40, Erzurum, s.47-58.