Garib-name'de insan ve bazı insani değerler

Garib-nâme, Anadolu’da dinî-tasavvufî Türk edebiyatının en eski ve etki alanı çok geniş eserlerinden biridir. İnsanların rehbere ihtiyaç duyduğu bir çağda, her kesimden insanın rahatlıkla anlayabileceği halk Türkçesi ile kaleme alınan eser, gerçek anlamda bir nasihatler kitabıdır. Eserde, parça parça olmuş; bozguna uğramış bir coğrafyada birliğin ve birlikten doğabilecek kuvvetin önemi, bilginin erdemi vurgulanmış; insanî ilişkilerin nasıl olması gerektiği anlatılmış; hoşgörünün ve kanaatin gerekliliği ifade edilmiş; nefsanî duygulara hâkim olmanın önemi dile getirilmiştir. Ayrıca, kinin ve nefretin soğuk yüzü, ikiyüzlülüğün çirkinliği, kendini bilmenin, öfkeye hâkim olmanın insana kazandırdıkları, devletin ve devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği tahkiye metodundan da yararlanılarak ve akıl ön plana çıkarılarak anlatılmıştır.

Human at garib-name and virtue of humanity

Garib-name is one of the oldest and the most impressive works of religious-mystical Turkish literature in Anatolia. The work which was written in understandable folk Turkish in the period of people needed a translater is an advice book in the literal sense. In this work the importance of the unity and its power in a divided and routed geography, and virtue of knowledge are highlighted, it is explained that how human relations should be, toleration and opinion are necessary and significance of gratifying a fleshly craving expressed. Chilly manner of deep seated enmity, ugliness of hypocrisy, advantages of self discipline and not being indignant, how the state and state government should be are explained being supported by some tales in patches and wisdom is highlighted.

PDF

___

ARAT, Reşit Rahmeti (1991). Kutadgu Bilig, Ankara: TDK Yayınları
ÇELEBİOĞLU, Amil (1984). “Türk Edebiyatında Yaşnâmeler”, Marmara Üniversitesi Türklük Araştırmaları Dergisi, Sayı 1
ÇELEBİOĞLU, Amil (1998). Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul: Meb Yayınları
DEMİR, Fahir (1999). İslam Ahlakı, Ankara
GÜZEL, Abdurrahman (1999). Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı, Ankara: Akçağ Yayınları
GÜZEL, Abdurrahman (2002). Hacı Bektaş Veli ve Makalat, Ankara: Akçağ Yayınları
İSLAMOĞLU, Ahmet Emin (2006). Hadis Bahçesinden 40 Hadis, Konya: Esra Yayınları
KAPLAN, Mehmet (2002). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 1, İstanbul, Dergah Yayınları
KAYA, Doğan (2004). Yaşnameler, Ankara: Akçağ Yayınları
MENGİ, Mine (1995). Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları
NOYAN, Bedri (1998). Âşık Paşa-yı Velî-Garibnâme, Ankara: Ardıç Yayınları
PALA, İskender (1998). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul: Ötüken Yayınları
SEVG,İ Ahmet (2000). Molla Câmî‟nin Erba‟in‟i ve Manzum Türkçe Tercümeleri, Konya: Alp Ofset Baskısı
TATÇI, Mustafa (2005). Yunus Emre Külliyatı II Yunus Emre Divanı-Tenkitli Metin, İstanbul: MEB Yayınları
TAVUKÇU, Orhan Kemal (1995). “Âşık Paşa‟nın Bilinmeyen Bazı Gazelleri ve Bir Mesnevisi”, Yedi İklim: Cilt 9, S. 2.
TÜRKDOĞAN, Orhan (2004). Günümüz Türk Aile Sistemi, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi: Sayı:152
TÜRK, Hatem (2007). Dede Korkut Hikâyeleri, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları http://www.sorularlaislamiyet.com/subpage.php?s=show_qna&id=452