Fen ve Teknoloji dersinde kullanılan ölçme-değerlendirme yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler

Nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılan bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin Fen ve Teknoloji dersinde öğrencilerin akademik başarısını ölçme ve değerlendirmede kullandıkları yöntemleri ve bu yöntemleri kullanırken karşılaştıkları güçlükleri belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2009-2010 akademik yılında Diyarbakır, Elazığ, Hakkâri, Kahramanmaraş, Malatya, Şanlıurfa il merkezinde görev yapan 54 Fen ve Teknoloji öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler, araştırmacının hazırladığı yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiş, NVivo 8 nitel veri analizi programıyla çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda öğretmenlerin en fazla geleneksel yöntemlerden yazılı sınav, tamamlama-boşluk doldurma, çoktan seçmeli, doğru-yanlış türü ve eşleştirme sorularını; tamamlayıcı yöntemlerden ise performansa dayalı işlemler, projeler ve ürün seçki dosyasını kullandıkları belirlenmiştir. Yazılı sınav türünde öğrencilerin bildiklerini ifade edememeleri, tamamlama sorularında öğrencinin akıllarına geleni yazmaları, çoktan seçmeli, doğru yanlış ve eşleştirme sorularında ise öğrencilerin şansla doğru cevabı bulmaları gibi sorunların olduğu tespit edilmiştir. Performansa dayalı işlemler ve proje yöntemindeyse öğretmenler öğrencilerin ödevleri internetten hazır alma, ailelerden fazla yardım görme ve özgün bir ürün ortaya koyamama sorunuyla karşılaştıklarını belirtmişlerdir.

PDF

___

ACAR, M. ve ANIL, D. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Performans Değerlendirme Sürecindeki Değerlendirme Yöntemlerin Kullanabilme Yeterlikleri, Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Tubav Bilim Dergisi, 2(3), 354-363.

ACAT, B. ve DEMİR, E. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin İlköğretim Programlarındaki Değerlendirme Süreçlerine İlişkin Görüşleri, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül 2007.

ACAT, M. B. ve UZUNKOL, E. D. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin İlköğretim Programlarındaki Değerlendirme Sürecine İlişkin Görüşleri, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(31), 1- 27.

ALAZ, A. ve YARAR, S. (2009). Ölçme Değerlendirme Sürecinde Sınıf Öğretmenlerinin Tercihleri ve Sebepleri, I. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kong. 1-3 Mayıs 2009.

ANDERSON, R. S. (1998). Why Talk About Different Ways to Grade? The Shift from Traditional Assessment to Alternative Assessment. New Directions for Teaching and Learning, (74), 5-16.

ARDA, D. (2009). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin 2005 Öğretim Programı Ekseninde Ölçme ve Değerlendirme Alanındaki Yeterlilik ve Görüşlerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

ARSLAN, S. ve ÖZPINAR, İ. (2008). Öğretmen Nitelikleri: İlköğretim Programlarının Beklentileri ve Eğitim Fakültelerinin Kazandırdıkları, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Dergisi, 2(1), 38–63.

AYDIN, F. (2005). Öğretmenlerin Alternatif Ölçme Değerlendirme Konusundaki Düşünceleri ve Uyguladıkları, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli, 28-30 Eylül 2005.

BAHAR, M., NARTGÜN, Z., DURMUŞ, S. ve BIÇAK, B. (2006), Geleneksel Alternatif Ölçme ve Değerlendirme, Ankara, PegemA Yayıncılık.

BAYKUL, Y. (1999). Eğitim ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test Teorisi ve Uygulaması, Ankara, ÖSYM Yayınları.

BEGTAŞ DOĞAN, A. (2005). Fen Öğretiminde Değerlendirme Etkinlikleri Üzerine Öğretmen Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.

BEKCİ, B. (2007). İlköğretim Birinci Kademe 4. ve 5. Sınıfta Değerlendirme Araçlarının Çoklu Kullanımı ve Öğretmenlerin Bu Araçların Kullanımına İlişkin Yeterlik Düzeyleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

BİRGİN, O. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ölçme-Değerlendirme Konusundaki Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi, XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, 5-7 Eylül 2007.

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara, Pegem A Yayıncılık.

CANDUR, F. (2007). Öğretmenlerin Fen ve Teknoloji Öğretimi, Kullanılan Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Bu Yöntemlerin Öğretim Sürecindeki Önemi Hakkındaki Düşüncelerinin Belirlenmesi, GÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

CHEN, Y. ve MARTİN, M. A. (2000). Using Performance Assessment and Portfolio Assessment Together in Elementary Classroom. Reading Improvement, 37(1).32-38.

CUBERTSON, L. D. ve LAONGO, M. R.(1999). But What’s With Letter Grades?. Childhood Education, 75(3), 130-135.

CURTIS, M .J., HUNLEY, S.A. ve CHESNO G. J .E. (2002). Relationships Among the Professional Practices and Demographic Characteristics of School Psychologists, School Psychology Review. 31(1), 30-42.

ÇAKAN, M. (2004). Öğretmenlerin Ölçme-Değerlendirme Uygulamaları ve Yeterlik Düzeyleri, İlk ve Ortaöğretim. AÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 99-114.

ÇALIK, S. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Yenilenen İlköğretim Programlarının Ölçme ve Değerlendirme Süreci Hakkındaki Düşünceleri Üzerine Bir Araştırma, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül 2007.

ÇELİKKAYA, T., KARAKUŞ, U. ve DEMİRBAŞ, Ç. Ö. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Ölçme-Değerlendirme Araçlarını Kullanma Düzeyleri ve Karşılaştıkları Sorunlar, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 57–76.

ÇORUHLU, T. Ş., NAS, S. E. ve ÇEPNİ, S. (2009). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme-Değerlendirme Tekniklerini Kullanmada Karşılaştıkları Problemler: Trabzon Örneği, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, V1(I), 122-141.

DEMİRELLİ, H., CANBAZOĞLU, S., KAVAK , N. ve BEKCİ , N. (2009). Science Teachers’ Competencies about Alternative Assessment Methods, European Science Education Research Association Conference Istanbul,

DOCHY, F. (2001). A New Assessment Era: Different Needs, New Challenges. Learning and Instruction, 10(1), 11-20.

DUBAN, N. ve KÜÇÜKYILMAZ, E. A. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Alternatif Ölçme- Değerlendirme Yöntem ve Tekniklerinin Uygulama Okullarında Kullanımına İlişkin Görüşleri, İlköğretim Online, 7(3), 769-784, 2008.

ERCAN, F. ve AKBABA-ALTUN, S. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi 4. ve 5. Sınıflar Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri, Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu,14-16 Kasım 2005.

ERDAL, H. (2007). 2005 İlköğretim Matematik Programı Ölçme Değerlendirme Kısmının İncelenmesi (Afyonkarahisar İli Örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

EREN YAVUZ, K. (2005). Aktif Öğrenme Yöntemleri, Ankara, Ceceli Yayınları.

GELBAL, S. ve KELECİOÐLU, H. (2007). Öğretmenlerin Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Hakkındaki Yeterlik Algıları ve Karşılaştıkları Sorunlar, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2007), 135-145.

GÖK, B. ve ERDOĞAN, T. (2009). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yeni Türkçe Öğretim Programındaki Ölçme Ve Değerlendirme Yöntemlerini Kullanma Düzeyleri, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 233–246.

GÖMLEKSİZ, M. ve BULUT, İ. (2007). Yeni Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Uygulamadaki Etkililiğinin Değerlendirilmesi, HÜ Eğitim Fak. Dergisi, (32),76-88.

GÜNEŞ, A. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Kendi Algılarına Göre Ölçme ve Değerlendirme Yeterlikleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

GÜRBÜZ, R. ve BİRGİN, O. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ölçme ve Değerlendirme Konusundaki Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi, S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 163-179.

GÜVEN, B. ve ESKİTÜRK, M. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirmede Kullandıkları Yöntem ve Teknikler, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül 2007.

ŞİMAN, A. ve ESKİCUMALİ, A. (2003). Eğitimde Planlama ve Değerlendirme, 4. Baskı, Ankara, Değişim Yayınları.

KANATLI, F. (2008). Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Konusunda Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

KARAHAN, U. (2007). Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Metodlarından Grid, Tanılayıcı Dallanmış Ağaç ve Kavram Haritaları’nın Biyoloji Öğretiminde Uygulanması, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.

KAYA, E. ve ERSOY, A. F. (2007). Sosyal Bilgiler Programının Uygulanmasında Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 27-29 Nisan 2007.

MANNING, M. ve MANNING, G. (1995). Portfolios in Reading and Writing. Teaching Pre K-8. 25(5), 94-95.

MENTİŞ-TAŞ, A. (2007). Öğretmen Adaylarının Yeni İlköğretim Programına ve İlköğretim Okullarında Uygulanmasına İlişkin Görüşleri, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül 2007.

NARTGÜN, Z. (2008). “Reflections of the Understanding of Assessment Adopted in the 4th and 5th Grade Science and Technology Curriculum in Textbooks”, Essays in Education, http:// www.usca.edu/essays/specialedition/Zekeriya%20Nartgun.pdf (Erişim Tar: 06.04.2010).

NAZLIÇİÇEK, N. ve AKARSU, F. (2008). Fizik, Kimya ve Matematik Öğretmenlerinin Değerlendirme Araçlarıyla İlgili Yaklaşımları ve Uygulamaları, Eğitim ve Bilim, 33(149) 18-29.

OKUR, M. (2008). 4. ve 5. Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Kullanılan Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerine İlişkin Görüşlerin Belirlenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.

ORBEYİ, S. ve GÜVEN, B. (2008). Yeni İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı’nın Değerlendirme Öğesine İlişkin Öğretmen Görüşleri, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(1), 133-147.

ORHAN, A. T. (2007). Fen Eğitiminde Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerinin İlköğretim Öğretmen Adayı, Öğretmen ve Öğrenci Boyutu Dikkate Alınarak İncelenmesi, GÜ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.

ÖZDAŞ, A., TANIŞLI, D., KÖSE, N. Y. ve KILIÇ, Ç. (2007). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Dersinde Kullandıkları Değerlendirme Araç ve Yöntemlerine İlişkin Görüşleri, VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 27-29 Nisan 2007.

ÖZDEMİR, S. M. (2010). İlköğretim Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Araçlarına İlişkin Yeterlikleri ve Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçları, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 787-816.

ÖZSEVGEÇ, T., ÇEPNİ, S. ve DEMİRCİOĞLU, G. (2004). Fen Bilgisi Öğretmenlerin Ölçme- Değerlendirme Okur-Yazarlık Düzeyleri. VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı, Marmara Üniversitesi, İstanbul.

PIERCE, L. V. ve O’MALLEY, J. M. (1992). Performance and Portfolio Assessment for Language Minority Students. National Clearinghouse for Bilingual Education. Washington: DC.

POYRAZ, S. (2005). İlköğretim 7. Sınıf Fen Bilgisi Dersi Öğretiminde Kullanılan Aktif Öğretim Modellerine Uygun Ölçme-Değerlendirme Tekniklerinin Belirlenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.

SAĞLAM ARSLAN, A., AVCI, N. ve İYİBİL, Ü. (2008). Fizik Öğretmen Adaylarının Alternatif Ölçme-Değerlendirme Yöntemlerini Algılama Düzeyleri, DÜ Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (11),115–128.

SEMERCİ, Ç. (2007), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, (Ed: Karip, Emin), Ölçme ve Değerlendirme, Ankara, Pegem A Yayıncılık.

SHEPARD, L. (2000). The Role of Assessment in a Learning Culture. Educational Researcher, 20(7), 2-16.

SHEPARD, L. A. (2000). The Role of Assessment in a Learning Culture. Educational Researcher, 2(7), 4-14.

STİGGİNS, R. (2007). Assessment Through the Student's Eyes, Educational Leadership, 64(8) 22-26.

ŞAHİN, Ç., ERSOY, E. ve KIRAN, I. (2008). İlköğretim I. Kademe Matematik Öğretiminde Alternatif Ölçme-Değerlendirme Araç ve Yöntemlerinin Kullanılma Düzeylerinin Değerlendirilmesi, VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 21-23 Mayıs 2009.

TAN, Ş. ve ERDOĞAN, A. (2004). Öğretimi Planlama ve Değerlendirme, Ankara, Pegem A Yayıncılık.

TEKİN, H. (2004). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, 17. Baskı, Ankara, Yargı Yayınevi.

TURGUT, M. F. (1986). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları, 4. Baskı, Ankara, Saydam Matbaası.

YAPALAK, S., COŞKUN, İ. ve SİDEKLİ, S. (2008). Fen Bilgisi Öğretmeni Adaylarının Ölçme ve Değerlendirme Bilgilerinin Sınanması, International Conference on Educational Sciences ICES’08. 3, 2033-2039.

YAPICI, M. ve DEMİRDELEN, C. (2007). İlköğretim 4. Sınıf Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri, İlköğretim Online, 6(2), 204–212.

YAPICI, M. ve LEBLEBİCİER, N. H. (2007). Öğretmenlerin Yeni İlköğretim Programına İlişkin Görüşleri, İlköğretim Online, 6(3), 480-490.

YAŞAR, Ş., GÜLTEKİN, M., TÜRKAN, B., YILDIZ. N. ve GİRMEN, P. (2005). Yeni İlköğretim Programlarının Uygulanmasına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Hazırbulunuşluk Düzeylerinin ve Eğitim Gereksinimlerinin Belirlenmesi (Eskişehir İli Örneği). Eğitimde Yansımalar: VIII. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, 14-16 Kasım 2005.

YAYLA, R. G. (2011). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Tecrübeleriyle Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımlarına Yönelik Öz Yeterlilikleri Arasındaki İlişki, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, 27-29 April 2011.

YILDIRIM, A. ve SEMERCİ, Ç. (2006). İlköğretimde (1., 7., 8. Sınıflar) Öğretmen ve Öğrencilerin Ölçme ve Değerlendirmeye İlişkin Görüşleri (Diyarbakır ve Elazığ İli Örneği), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,16(2) 83-95.

YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık.

YILDIRIM, C. (1999). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Ankara, ÖSYM Yayınları.

YILDIRIM, F. ve ÖZTÜRK, B. K. (2009). Türkçe Dersi Öğretim Programının Ölçme Değerlendirme Ögesi Hakkında Öğretmen Görüşleri, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 92-108.