FAHİM BEY'İN DELİLİĞİ BİZE NE ANLATIR? BABA-OĞUL İLİŞKİSİ ETRAFINDA KİMLİK KRİZİ

Kendisinden başlamak üzere insanın dünyayı, varlığı; bilme, tanıma ve adlandırma çabası felsefeden edebiyata bütün beşeri bilimlerin temel uğraş alanıdır. Modernist bilinç ve roman konuya 'kimlik' kavramsallaştırmasıyla yaklaşır. Kimlik kurgusu tekil olarak bireye ve benlik algısına bağlı yanıyla psikolojik, bireyler arası konumlanma ve tanınma ilişkileriyle sosyal yönü olan uzun bir yolculuktur. Roman bu arayışın kayda geçirilmesi olarak hayat bulur. Seyir, sancılı ve karmaşıktır. Bireyin/kahramanın benlik inşası toplumla, yasayla karşılaşma ve diyalog kurma süreci boyunca devam eder. 'Kendilik' arzusunun eşiğinde baba, sembolleri ve düzeniyle oğulun/yolcunun aşması gereken bir merhale, yüzleşmesi gereken bir sorun olarak belirir. Bu bakımdan baba metaforu, kimlik sorgulamasının önemli bir aynası ve anlam kılavuzudur. Abdülhak Şinasi Hisar'ın Fahim Bey ve Biz'i, kendisinden sonraki yazarlar tarafından zenginleştirilerek devam edecek yeni bir kahraman tipolojisi sunması, modernist roman özelliklerini biçim ve içeriğinde yansıtmasıyla Türk edebiyatında öncü bir metindir. Fahim Bey’in somut olarak babası sembolik biçimde ise ait olduğu geleneksel kültürü karşısında ‘kendi olma’ çabası metindeki çatışmanın odak noktasıdır. Romana hüviyetini veren –anlatıcı figürünün mesafesi, kronoloji yitimi gibi- anlatım teknikleri ile delilik, yabancılaşma, yalnızlık gibi temalar Fahim Bey'in benlik arayışıyla şekillenir. Bu çalışmada Fahim Bey şahsında, kurmacaya özgünlük kazandıran unsurlar baba sembolüyle ilişkilendirilerek kimlik kaygısı etrafında değerlendirilecektir. Kimlik krizinin benlik arayışıyla ilişkisi romandaki görünümüyle sorgulanacaktır. Baba metaforunun sosyo-psikanalitik açılımlarından faydalanılarak metin incelenecektir.

WHAT DOES MR FAHIM’S MADNESS NARRATES US THE IDENDITY CRISIS IN THE CONTEX OF FATHER-SON RELATIONSHIP

Problem of ontology is a basic studying field all of the social sciences from philosophy to literature. Modernist thought and novel approach this matter with ‘idendity’ conceptualization. Idendity concept is a long journey which comprises from two main fields including individual- psychological and social parts. The novel implies to be recording this pursuit. Chase is always hard and complex. Person's/hero's ego constructing goes on all of the life encountering to society. In this problem, personality desire occurs ‘father issue’. Father metaphor is an important mirror, meanful key and guide for ıdendity inquiring. Fahim Bey ve Biz, written by Abdülhak Şinasi Hisar, is a significant and pioneer novel in Turkish literature because of various features like; offering a new hero typology, reflecting modernist fiction's characteristics with form and content. Shape and thematic structure of Fahim Bey ve Biz (Mr. Fahim and Us) is shaped by identity issue. Loss and blurring of chronological time, flashbacks, time warps, narrator’s self-heard voice and viewpoint losing its absoluteness erodes the classical shape of the novel, issues such as alienation, craziness, introversion leaks into the themes with ‘disengagement’ related to identity crisis. Case introduction gives its place to spiritual portrait’s standing out. In this study, facts of fiction which makes it special will be analyzed with symbol of father related to idendity anxiety. The novel will be assessed with a social- psychoanalytic approach.

PDF

___

Alıcı, Y. (2017), "Baskın Babanın Kaostaki Oğlu: Yahya Kemal ve Tanpınar İlişkisine Oidipus Kompleksi ve Psikanalizm Ekseninde Bir Yorum", I. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı (13-14-15 Ekim 2016 Elazığ), ss. 243-257.
Althusser, L. (1991), Özeleştirinin Ögeleri, Çev: Levent Targu, İstanbul: Belge Yay.
Ayhan, E. (2014), "Mor Külhani", Şiirimiz Mor Külhanidir Abiler Seçme Şiirler, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Bachelard, G. (2013), Mekânın Poetikası, Çev: A. Tümertekin, İstanbul: Kesit Yay.
Bilgin, N. (2007), Kimlik İnşası, Ankara: Aşina Yay.
Bloom, H. (2008), Etkilenme Endişesi, Çev: F. B. Aydar, İstanbul: Metis Yay.
Bulut, Y. (2011), "İdeolojinin Tarihçesi", Sosyoloji Dergisi, S: 23, ss. 183-206.
Butler, J. (2016), Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, Çev: B. Ertür, İstanbul: Metis Yay.
Cebeci, O. (2004), Psikanalitik Edebiyat Kuramı, İstanbul: İthaki Yay.
Ceylan, T. M. (2013), Nesne Benliği /Psikofelsefi Bütünleştirme, İstanbul: Ayrıntı Yay.
Demir, F. (2009), "Orhan Pamuk'un Masumiyet Müzesi Romanında Baba-Oğul İlişkisi", Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C: 18, S: 2, ss. 145-155.
Direk, Z. (2015), "Judith Butler: Toplumsal Cinsiyet ve Bedenin Maddeleşmesi", Cinsiyetli Olmak, Derleyen: Z. Direk, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Dolar, M. (2013), Sahibinin Sesi Psikanaliz ve Ses, Çev: Barış Engin Aksoy, İstanbul: Metis Yay.
Durudoğan, H. (2015), "Unes Femmes: Kristeva, Psikanaliz ve Kadın", Cinsiyetli Olmak, Derleyen: Z. Direk, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Erhat, A. (1989), Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Freud, S. (2016), Totem ve Tabu, Çev: A. Çalışkanlar, İstanbul: Mavi Çatı Yay.
Geçtan, E. (2014), Psikanaliz ve Sonrası, İstanbul: Metis Yay.
Göçgün, Ö. (2016), "Abdülhak Şinasi Hisar'da 'Panteist' Yaklaşımlar", Geçmiş Zaman Medeniyeti ve Daüssıla Anlatıcı Abdülhak Şinasi Hisar'ı (1888-1963) Doğumunun 125. Ölümünün 50. Yılında Anma Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Haz: N. Karaca, B. Gökter, Başkent Üniv., Yay., ss. 13-23.
Güçbilmez, B. (2012), "Bilmeden Babasını Öldürmüş Oğullar: Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Benzetmelerden Yapılma Dünyası", Mersin Üniversitesi Dil ve Edebiyat Dergisi, C: 9, S:2, ss 1-12.
Gürbilek, N. (2014), "Ophelia Su ve Rüyalar", Kör Ayna Kayıp Şark, İstanbul:Metis Yay.
Hisar, A. Ş. (2011), Fahim Bey ve Biz, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Jusdanis, G. (2015), Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür, Çev: Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yay.
Işın, E. (2003), A'dan Z'ye Tanpınar, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Kazancı, M. (2002), "Althusser, İdeoloji ve İletişimin Dayanılmaz Ağırlığı", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C: 57, S.1, ss. 55-87.
Kurt, M. (2009), “Geleneksel ile Modern Arasında: ‘Fahim Bey ve Biz’”, Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, C: 1, S: 5, ss. 457-467.
Mendel, G. (2000), Babaya İsyan, Çev: Hüseyin Portakal, İstanbul: Cem Yay.
Özcan, R. (2014), "Yalnızlık” ve “Yalan” Bağlamında Kurgulanan Üç Roman Kahramanı: Fahim Bey, Samim ve Hayri İrdal, TURKISH STUDIES International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or TurkicISSN:, Volume 9/9 Summer, www.turkishstudies.net, DOI Number: http:// dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7274, pg. 813-826.
Parekh, B. (2014), "Kimliğin Mantığı", Kimlik Politikaları, Çev/Ed: Ö. Mollaer, İstanbul: Doğu Batı Yay., ss. 53-79.
Parla, J. (2009), Babalar ve Oğullar: Tanzimat Romanının Epistemelojik Temelleri, İstanbul: İletişim Yay.
Sazyek, H. (2008), Abdülhak Şinasi Hisar'ın Romanlarında Özel Yabancılaşma, Ankara: Akçağ Yay.
Sezgin, A. (2012), "Abdülhak Şinasi Hisar'dan Oğuz Atay'a Şizofren Tipler (1941-1975)", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Ün. Sosyal Bilimler Ens., Kayseri.
Smith, A. (2007), Milli Kimlik, Çev: B. S. Şener, İstanbul: İletişim Yay.
Taburoğlu, Ö. (2017), Nazar: Başkası Nasıl Görür?, İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
Tanpınar, A.H. (2006), 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Tanpınar, A.H. (1996), Yaşadığım Gibi, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Uz, F. (2014), "Mekân-Politik Bir Söylem Olarak Nostalji", Dosya Dergisi, S. 33, ss. 79-85.