ESTETİK BİR ÖĞE OLARAK SİNEMADA SES TASARIMI VE ÖRNEK BİR FİLM ÇÖZÜMLEMESİ

En basit öyküye sahip bir filmde bile sadece görüntülerin yeteri kadar ileti sağlamadığı bilinen bir gerçekliktir. Ses olgusunun kendine özgü estetik bir yükleme sahip oluşundan ötürü, sinemanın ilk anlarından itibaren filmler ses eşliğinde gösterilmeye başlanmıştır. Bir dil olarak anlamsal ifadeyi görüntü ve sesler aracılığıyla üreten sinemada ses unsuru, kendine özgü kullanım biçimlerine sahiptir. Sinemanın ses evrenini üç farklı ontolojiye sahip olan konuşmalar, efektler ve müzik oluştur. Günümüz sinemasında bu üç unsura da yer verilmektedir. Buna karşın, belirli bir estetik anlayış içinde üretilen ve sayıları oldukça az olan bazı filmlerde ise efekt ve müzik kullanımından kaçınıldığı görülmektedir. Bir filmde ses evrenini oluşturan unsurlara temel işlevler perspektifinden bakıldığında, konuşmaların bilgi sağlamaya, efektlerin uzam ve mekânın gerçeklik duygusu yaratmaya, müziğin ise anlatımın gerektirdiği ambiyansın yaratılmasına yönelik kullanıldıkları görülmektedir. Bu kullanımda seslerin, görüntüler ile uyumlu olarak eşleştirilmesi sağlanmakta ve böylece de anlatının gerçeklik yanılsamasının güçlenmesi istenmektedir. Bazı yönetmenler ise, bu tarz bir kullanıma karşı çıkıp, sesi temel işlevlerinin dışına taşırıp, görüntü ve sesleri birbirleriyle çelişik hale getirip, farklı ve yeni anlamlar yönetmenliğini Murat Saraçoğlu'nun yaptığı 'Deli Deli Olma' adlı filmin ses evreni tasarımının estetik bir öğe olarak nasıl kurgulandığı irdelenmiş; çözümlemede ses evreni, hem yapı hem de dramatik görev içindeki boyutlarıyla değerlendirilmiştir

SOUND DESIGN AS AN AESTHETICAL ELEMENT IN CINEMA AND AN EXAMPLE OF A FILM ANALYSIS

It is a well-known fact that the image itself, even in a film having the simplest story, does not provide enough message. Due to a spesific aesthetic predication of audio phonemena, the films, right from the beginning, started to be shown in accompany with sound. The sound element in cinematography which produces the semantic expression as a parlance by means of images and sounds has its own ways of use. The sound universe of cinematography is composed of dialogs, effects and music each having different ontologies. In today’s cinematography, all these three elements were given in. For all that, in some films produced for certain aesthetic considerations and in limited numbers the usage of effects and music are avoided. Looking at the elements making up the universe of sound in a film from the perspective of essential functions it is seen that the dialogs are used to provide information, effects to create a real spatial and temporal feeling, and music to conceive the ambiance required by narrative. By doing so, matching the sounds in harmony with images is achieved and so the enhancement of the narrative’s reality illusion is expected. Some directors on the other hand, by pushing the sound out of its basic functions, rendering images and sounds contrary oppose this approach go in search of producing different and new meanings. This study investigates the how the sound universe design of the film “Deli Deli Olma” directed by Murat Saracoğlu, as an aesthetic element is manipulated. In analysis, sound universe has been assesed either by structural or dramatic functional dimensions

PDF

___

BAYS, Jeffrey Michael (2011), “Sound: Hitchcock’s Third Dimension” http://borgus.com/hitch/sound.htm (Erişim Tarihi:13.07.2013).
BORDWELL, David ve THOMPSON, Kristin (2008), “Film Sanatı” , (çev.: Ertan Yılmaz, Emrah Suat Onat), De-Ki Yayınevi, Ankara.
BROPHY, Philip (2008), “Citizen Kane: The Sound of the Look of aVisual Masterpiece”, Music and The Moving Image, Vol.1 No.3, University of Illinois Press, Champaign, USA
CELESTE, Reni (2005), “The Sound of Silence: Film Music andLament”, Quarterly Review of Film and Video, No: 22, p.113-123, USA.
COX, H. ve NEUMEYER, D. ( 1998), “The Musical Function of Sound in Three Films by Alfred Hitchcock”, Indiana Theory Review, Volume:19, issue 1-2, p. 13-33, Indiana University, Bloomington, USA.
DAKIC, Vesna ( 2009), “Sound Design for Film and Television”,http://esdi.pbworks.com/f/Sound/Design/for/Film/and/Television pdf. ( Erişim Tarihi: 15.07.2013).
KAFALI, Nadi (2000), “Televizyon Yapımında Teknik ve Kurumsal Temeller”, Ümit Yayıncılık, Ankara.
KOO, Ryan (2011), “Music vs. Silence: 5 Simple Rules for a Better Film” http://nofilmschool.com/2011/03/music-silence-5-simple- rules-film ( Erişim tarihi: 15.07.2013).
Langkaer Birger (2010), “Making Fictions Sound Real:On FilmSound, Perceptual Realism and Genre”, MedieKultur - Journal ofmedia and communication research- , No:48, p. 5-17, Published by SMID, DENMARK.
MAASO, Arnt ( 2009), “Designing Sound and Silence”,designingsound.org/2009/12/the-use-ofsilence-in-sound-design ( Erişim tarihi 15.07.2013)
MONACO, James (2003), “Bir Film Nasıl Okunur- Sinema Dili, Tarihi ve Kuramı-“, (çev: Ertan Yılmaz) Oğlak Yayıncılık, İstanbul.
ÖNGÖREN, Mahmut Tali (1996), “Senaryo ve Yapım”, Alan Yayıncılık, İstanbul.
ÖZÖN, Nijat (2008), “Sinema Sanatına Giriş”, Agora Kitaplığı, İstanbul.
RABIGER, Michael (1998), “Directing the Documentary”, Focal Press, USA.
RASKIN, Richard (1992), “Varieties of Film Sound: A New Typology”, Romansk Inst. Aarhus Universitet, imv.au.dk/~pba/Homepagematerial/.../Raskin.Sound. Paper.pdf ( Erişim Tarihi 15.07.2013)
SEXTON, Timothy ( 2007), “Understanding and Using Diegetic andNon-Diegetic Sound in Filmmaking”,voices.yahoo.com/understanding-using-diegetic-non-diegetic-.html ( Erişim Tarihi 15.07.2013)
WAJDA, Andrzej (2006), “Sinema ve Ben”, (çev. Füsun Ant) Es Yayınları, İstanbul.
WINTERS, Ben ( 2010), “The Non-diegetic Fallacy: Film, Music, and Narrative Space”,Music and Letters, 91 (2), p. 224-244. U.K.