ELAZIĞ DERGİ YAYINCILIĞINA BİR ÖRNEK: YENİ FIRATDERGİSİ

Adını yayımlandığı bölgede bulunan ve bölgenin hayat kaynağı olarak görülen Fırat Nehri'nden alan Yeni Fırat Dergisi bir kültür ve sanat dergisidir. Yayınlandığı dönemde Elazığ kültür ve sanat hayatında önemli bir yer edinmiştir. Edebiyat ve sanatseverler tarafından büyük ilgiyle karşılanan Yeni Fırat Dergisi, Elazığ kültürünü yaşatmak, geliştirmek ve Elazığ'ın, sosyal, siyasi, ekonomik ve coğrafi yapısı hakkındaki bilgileri daha sağlıklı bir şekilde aktarmak amacıyla Elazığ Kültür Derneği üyelerinden Fikret Memişoğlu ve arkadaşları tarafından büyük bir fedakârlıkla yayımlanmıştır. 1962 - 1967 yılları arasında 36 sayı yayımlanan dergi başta Türk Kültürü olmak üzere Elazığ ve çevresinin tarihi, coğrafyası, edebiyatı, kültürü, folklorü, sosyo-ekonomik yapısı hakkında zengin bilgiler içermektedir. Bunun yanında dergi yayınlandığı dönem itibarıyla Elazığ ve çevresiyle ilgili siyasi, sosyal, ekonomik gelişmelere de duyarsız kalmamış hatta idarecilere yönlendirici mesajlar da vermiştir. Bu anlamda Yeni Fırat Dergisi Elazığ Basın Tarihi'nde önemli bir yere sahip olmasının yanında içerdiği sosyo-kültürel bilgiler bakımından da önemli bir kaynaktır. Bu çalışmamızda, Türkiye'de bölgesel anlamda yayımlanan kültürel dergi yayıncılığının tarihsel gelişimi başta olmak üzere Elazığ ve çevresinin tarihi, coğrafyası, edebiyatı, folkloru, kültürü, sosyoekonomik yapısı hakkında yapılacak çalışmalara kaynak teşkil edeceğini düşündüğümüz Yeni Fırat Dergisi'nin tanıtımı yapılarak, derginin amacı, yayın politikası, muhtevası, yazar kadrosu, yayın periyodu gibi v.s özellikleri incelenmiştir. Yine sosyal bilimler alanında yapılacak çalışmalara kaynaklık etmek bakımından derginin tüm sayılarının bir bibliyografyası da hazırlanmıştır

AN EXAMPLE TO ELAZIĞ MAGAZINE PUBLISHING: NEW FIRAT MAGAZINE

New Fırat Magazine is a culture and art magazine that takes its name from Fırat river, which locates in the related region and seen as the source of life. The magazine gained a significant place in cultur and art life of Elazığ in the period that it was published. New Fırat Magazine that was greeted with interest by the litterateurs and art-lovers, was published with great abnegation by Fikret Memişoğlu, a member of Elazığ Culture Association, and his friends for improving and keeping the culture of Elazığ alive, and relaying the information about social, political, economical and geographical structure of Elazığ. The magazine, which was published 36 volumes between the years 1962-1967, contains rich information about Turkish Culture mostly and history, geography, literature, culture and socio-economic structure of Elazığ and its region. Besides, the magazine gave directive messages to the governors. In addition to having significant place in Elazığ Press History, New Fırat Magazine is an important source of socio-cultural information. In this study, the historical development of cultural magazines that was published in Turkey, and the features like its aim, publication policy, content, writer staff, period of publication of New Fırat Magazine were examined by promoting the mentioned magazine, which is thought that will be a source for the hsitorical, geographical, literary, folkloric, cultural and socio-economical structure of Elazığ and its region. Besides the bibliography of the whole volumes of the magazine were prepared with the aim of being source for the studies of social sciences

___

Elazığ Gazetesi, 5 Haziran 1929, Y.47, S. 2135, s.1.
Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Dergisi, S.28, Y.19, Temmuz 2007.
Ma’mûratü’l-azîz Gazetesi, 31 Teşrin-i Evvel 1928, S. 2129, s.1.
Satvet-i Milliye Gazetesi, Y.1, N.29, s.1.Yeni Fırat Dergisi, S. 1- 36 (1962-1967).
Yeni Mefkûre Gazetesi, 17 Mart 1341, S.1.AÇIKSES, Erdal- Zafer Çakmak(Yay. haz.), Satvet-i Milliye Gazetesi (Transkripsiyon ve Asıl Metin), Elazığ, 2003.
BAŞAK, Feti; “Yokuşun Ortasındaki Bakkal”, Yeni Fırat, S.1, s. 16-17.
COŞAR, Ömer Sami; Milli Mücadele Basını, İstanbul, 1963.
ÇAKMAK, Zafer; "Elazığ Basın Tarihi Hakkında Kısa Bir Değerlendirme", Dünü ve Bugünüyle Harput Sempozyumu (24-27 Eylül 1998 -Elazığ), C.1,Elazığ 1999, s.263-276.
DEVRİM, Ali; Ma’mûratü’l-aziz Vilâyet Gazetesi (1883 – 1886), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1988.
DÖKMECİ, Cenani; “Bizim Dilden Bizim Köy”, Yeni Fırat, S.34, s. 15-17.
DÖKMECİ, Cenani; “Harput Çevresinde Gezinti”, Yeni Fırat, S.18, Aralık 1963, s. 20-21.
GÜRDOĞAN, Burhan; “Kardeş Mektubu”, Yeni Fırat, S.28, Haziran1966, s.41-42.
HAYKIR, Handan; Ma’mûratü’l-azîz Gazetesi Açıklamalı Fihristi (1925 - 1926), Fırat üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, 2011.
HAYKIR, Yavuz; "Cumhuriyet Dönemi Taşra Basınından Bir Örnek: Midyat Gazetesi", Uluslararası Midyat Sempozyumu,7-9 Ekim 2011, Sempozyum Bildirileri, Mardin 2012, s.197-214.
HAYKIR, Yavuz; "Elazığ (Elaziz) Halkevi Yayınları ve Altan Dergisi", Türk Dünyası Araştırmaları, S.171, Kasım - Aralık 2007, s.121-170.
HAYKIR, Yavuz; "Elazığ (Elaziz) Halkevi Altan Dergisi Bibliyografyası", Türk Dünyası Araştırmaları, S.166, Ocak - Şubat 2007, s.211-237.
HÜNALP, Ayhan; “Atatürk”, Yeni Fırat, S.17, Kasım 1963, s. 9.
İNCEOĞLU, Orhan; “Elazığ Civarındaki Erozyon Çalışmaları”, Yeni Fırat, S.20, s. 25-26.
KIRZIOĞLU, M. Fahrettin; “Salnameler ve 1871 Salnamesinde Harput Sancağı”, Yeni Fırat, S.20, Şubat 1964, s.7-9.
KIZILTAN, Ahmet; “Yeni Fırat'ı Çıkaranlara”, Yeni Fırat, S. 3, 23 Ağustos 1962, s. 2.
KOÇ, Cahit; “Fikret Memişoğlu’nu Anarken”, Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Dergisi, S.28, Y.19, Temmuz 2007, s.22-24.
MEMİŞOĞLU, Fikret; "Elazığ'da Basın Hayatı, Yeni Fırat, S.22, Nisan 1964, s.21.
MEMİŞOĞLU, Fikret; “Ali Şefik Efendi”, Yeni Fırat, S.9, Mart 1963, s.16-18.
MEMİŞOĞLU, Fikret; “Yakup Şevki Paşa”, Yeni Fırat, S.11, Mayıs 1962, s.11.
OSMANOĞLU, Cenap; “Tunceli’nde Tarih”, Yeni Fırat, S. 29, Temmuz 1964, s. 16-17.
ÖZAL, Korkut; “Keban Barajı Hakkında”, Yeni Fırat, S.35, Ocak 1967, s. 17-20.
ÖZMEN, Cahide; “Yunusun Ümmiliği”, Yeni Fırat, S.11, Mayıs 1963, s. 7,31.SUNGUROĞLU, İshak; Harput Yollarında, C.2, İstanbul, 1959, s.538.
VARLIK, Bülent; "Yerel Basının Öncüsü: Vilayet Gazeteleri", Tanzimat'tan Günümüze Türkiye Ansiklopedisi, C.1, İletişim Yayınları, İstanbul, s.99-102.
YILDIRIM, Yaşar; Elazığ Basınının Öncüsü Ma'mûratü'l-azîz Vilayet Gazetesi (1883-1886), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1997.