Celilî’nin bilinmeyen bir Eseri: Bahâr-nâme

Klasik Türk edebiyatında divan tertip etmek neredeyse bütün şairler için en önemli amaçlardan biridir. Şairlerin sanat hayatının bir meyvesi olan divanların elimizdeki nüshalarının büyük çoğunluğunun özel bir adı ve bir dibacesi -önsözü- yoktur. Bundan dolayı özel bir adı olan ve şairin bir anlamda poetikasını ortaya koyduğu bir dibaceye sahip divanlar ayrı bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, Celilî’nin şu ana kadar ortaya çıkmamış manzum-mensur bir dibacesi ve 210 gazel içeren Bahâr-nâme’si incelenecek, klasik Türk edebiyatındaki önemine değinilerek dibacenin transkripsiyonlu metni verilecektir.

Bahâr-nâme: an unknown work by Celilî

To compose a divan appears nearly as an important goal for the poets of classical Turkish literature. Despite the fact that each divan is the indicative of artistic production of a poet, many of the copies known to us have no specific titles and introductory parts. Hence the divans with unique titles as well as with introductory parts in which poets speak of their own poetics are extremely important. This paper focuses on Bahâr-nâme by Celili, a work of 210 ghazals that has never been examined before, and that includes both a distinctive title and an introductory part in prose and verse. The paper also highlights its significance in classical Turkish literature, presenting a transcribed version as well.

PDF

___

AHDÎ. Gülşenü‟ş-Şu‟arâ(İnceleme-Metin), Haz. Süleyman Solmaz, Atatürk Kültür Merkezi, İstanbul 2005.
AKÜN Ömer Faruk. “Divan Edebiyatı” DİA IX (1994) .
ÂŞIK ÇELEBİ. Meşairü‟ş-Şu‟arâ, Facsimile ed. G. M. Meredith-Owens, Luzac and Co., London 1971.
ATİK Arzu. Celilî‟nin Leylâ ve Mecnûn‟u ve Nizamî‟nin Leylâ ve Mecnûn‟u ile Karşılaştırma, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2009.
ATİK Arzu. Celili Divanı (3b-46a): İnceleme-Metin, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul 2003.
AYAN Hüseyin. “Celilî‟nin Mehek-nâme‟si”, Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Harun Tolasa Özel Sayısı, II (1983).
AYAN Hüseyin. “Celilî‟nin Hecr-nâme‟si”, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, XIV, (1986).
BEYANÎ. Tezkiretü‟ş-Şu‟arâ, Haz. İbrahim Kutluk, TTK, Ankara 1997.
CELİLÎ. Bahar-nâme. Süleymaniye Kütüphanesi Galata Mevlevihanesi 137.
CELİLÎ. Külliyât-ı Celilî, Paris Bibliotheque Nationale Ancien Fonds 364.
CELİLÎ. Şehnâme-i Celilî. Millî Kütüphane A3825/2.
ERGUN, Sadettin Nuzhet. Türk Şairleri, 1936.
ERTAYLAN, İsmail Hikmet. Külliyat-ı Divan-ı Mevlana Hamidî, İ. Ü. Edebiyat Fakültesi, İstanbul 1948.
GELİBOLULU ÂLÎ. Künhü‟l-Ahbar‟ın Tezkire Kısmı, Haz. Mustafa İsen, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara 1994.
KAZAN, ŞEVKİYE. “Hamidî-zâde Celilî: Hayatı, Edebî Kisiliği ve Hüsrev u Şirin Mesnevisi, İnceleme ve Tenkitli Metin” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 1997.
KINALI-ZADE HASAN ÇELEBİ. Tezkiretü‟ş-Şuarâ. Haz. İbrahim Kutluk, TTK, Ankara 1989.
KURTULUŞ, Rıza. “Emîr Hüsrev-i Dihlevî”. DİA XI (1995).
KUT, Günay. “Ali Şîr Nevâî”. DİA II (1989). LATÎFÎ. Tezkiretü‟ş-Şu‟arâ ve Tabsıratü‟n-Nuzamâ (İnceleme-Metin), Haz. Rıdvan Canım, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara 2000.
MEHMED SÜREYYA. Sicill-i Osmanî-Osmanlı Ünlüleri, Haz. Nuri Akbayır, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1996.
OKUMUŞ, Ömer. “Câmî”. DİA VII (1993).
TUMAN, Mehmet Nâil. Tuhfe-i Nâilî, Bizim Büro Yayınları, Ankara 2001.
ÜNVER, İsmail. „Hâmidî‟nin Türkçe Şiirleri‟, VI, Türkoloji Dergisi, (1974).
ÜZGÖR, Tahir. Türkçe Divan Dîbâceleri, Kültür Bakanlığı, Ankara 1990.