Homeros destanları ile Dede Korkut hikâyeleri arasındaki kurgu, yapı, tip ve tema benzerlikleri

Bu çalışmada Homeros destanları ile Dede Korkut hikâyeleri karşılaştırılmaktadır. Her iki metin arasında kurgu, yapı, konu, tema, tip ve motiflerle ilgili önemli benzerlikler mevcuttur. Bu benzer unsurlardan bazılarının doğu kaynaklı efsane ve masallardan alındığı görülmektedir. Eserler arasındaki etkileşim, mitoslar vasıtasıyla gerçekleşmiştir. Dede Korkut’un antik Yunan kültürüne ait Homeros destanlarını en az motif ve mitoslar seviyesinde bildiği anlaşılmaktadır. Bu iki eserde görüldüğü üzere kültürler arası etkileşim, millî edebiyatları zenginleştiren girift ve dinamik bir süreçtir.

The similaritis of fiction and structure and type and theme in between the epics of Homer and the stories of Dede Qorqut

In this study the stories of Dede Qorqut are compared with the epics of Homer. In the between these texts there are the considerable similaritis those are concerned with fiction, structure, topic, theme, type, manner and motif. It has been understood that the some of these similaritis had come from legends and talis belonging to The East. The influence between Homer and Dede Qorqut has come true thanks to myths. It is understood that Dede Qorput knew the Homer’s epics at level of motif and mythology. In these two work it is seen that the influence between cultures is a dynamic and intricate process and it is able to make national literatures to get rich.

PDF

___

BAYDUR, Suat Y. (1951). “Evripides‟in Alkestis‟i – Dede Korkut‟un Deli Dumrul‟u”, Türk Dili, S: 1, s. 27 – 28.
BORATAV, Pertev Naili (1958). “Dede Korkut Hikâyelerindeki Tarihî Olaylar ve Kitabın Telif Tarihi”, Türkiyat Mecmuası, S: XIII, s. 31 – 61.
CEMŞİDOV, Şamil A. (1990). Kitab-ı Dede Korkud, Çev.: O. Üçler Bulduk, Ankara: Kültür Bakanlığı.
CUNBUR, Müjgân (1999). “Dede Korkut Oğuz-nameleri‟nde İslâmî Unsurlar”. Uluslar Arası Dede Korkut Bilgi Şöleni, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi, s. 77 – 95.
ÇOBANOĞLU, Özkul (2008). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Ankara: Akçağ.
DİEZ, F. von (1815). Denkwürdigkeiten von Asien II, Berlin und Halle.
EMRE, Ahmet Cevat (1941). “Homeros Eposları ve Dede Korkut Oğuzlamaları”. Odysseia – II, Ankara: TDK, s. 271 – 295.
GENÇ, Reşat (1999). “Kültür Tarihimizde Destanların Yeri ve Dede Korkut‟taki Olayların Zamanı Üzerine”, Uluslar Arası Dede Korkut Bilgi Şöleni, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi, s. 169 – 174.
GÖKYAY, Orhan Şaik (1973). Dedem Korkutun Kitabı, İstanbul: MEB.
Homeros (1941). Odysseia I-II, Çev.: Ahmet Cevat Emre, Ankara: TDK.
Homeros (1957). İlyada I-II, Çev.: A. Erhat – A. Kadir, İstanbul: İş Bankası Kültür.
KAPLAN, Mehmet (1996). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar – 3: Tip Tahlilleri, İstanbul: Dergâh. Kaşgarlı Mahmud (1939). Divanü Lûgat-it-Türk – I, II, III, Çev.: Besim Atalay, Ankara: TDK.
KONIRATBAYEV, Avelbek (2000). “Korkut Ata Hakkında”. Kazakistan’da Dede Korkut, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
KORKMAZ, Ramazan (1999). “Fenomenolojik Açıdın Tepegöz Yorumu”. Uluslar Arası Dede Korktu Bilgi Şöleni, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi, s. 259 – 269.
KÖPRÜLÜ, M. Fuat (1966). Edebiyat Araştırmaları – I, İstanbul: Türk Tarih Kurumu.
OSTROGORSKY, Georg (1986). Bizans Devleti Tarihi, Çev.: Fikret Işıltan, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
ÖZSAİT, Mehmet (1982). “Anadolu‟da Roma Egemenliği”, Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, C. 2, Görsel, s. 326 – 361.
ÖZTUNA, Yılmaz (1983). Büyük Türkiye Tarihi – I, İstanbul: Ötüken.
SULTANLI, E. A. (1959). “Dede Korkud Destanı Hakkında Kayıtlar”, Azerbaycan Devlet Üniversitesi ‘Eserleri’, İçtimaî İlimler Serisi, s. 4 – 14.
SÜMER, Faruk (1952). “Dede Korkut Kitabına Dair Bazı Mülâhazalar”, Türk Folklor Araştırmaları, C. II, S: 30, s. 467 – 472.
TEZCAN, Semih, HENDRİK Boeschoten (2001). Dedem Korkut Oğuznameleri, İstanbul: Yapı Kredi.
TEZCAN, Semih (2001). Dedem Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, İstanbul: Yapı Kredi.
TİEGHEM, Paul Van (1943). Mukayeseli Edebiyat, Çev.: Yusuf Şerif Kılıçel, Ankara: Maarif Vekâleti.
WELLEK, Rene, WARREN Austin (2005). Edebiyat Teorisi, Çev.: Ö. Faruk Huyugüzel, İzmir: Akademi Kitabevi.