Gülşah KÖPRÜLÜ

AVRUPA’DA KORKUNUN DEĞİŞEN RENGİ

İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile uluslararası sistemde iki süper güç ABD ve SSCB, güç mücadelesine girerek Soğuk Savaş olarak adlandırılan yaklaşık yarım asırlık bir sürece damga vurdular. Batı Bloğu ABD’nin önderliğinde NATO şemsiyesi altında birleşirken, Doğu Bloğu ise SSCB’nin önderliğinde Varşova Paktı’na bağlı ülkeler olarak bir araya geldi. İki süper güç arasındaki ideolojik karşıtlık, Batı ülkelerinde komünizmin kızıl tehdit olarak algılanmasına neden oldu. Birinci Dünya Savaşı’nda zirveye ulaşan milliyetçi hareketler ve kendinden olmayanı ötekileştirme İkinci Dünya Savaşı ve sonrasında Soğuk Savaş’ta da devam etti. Soğuk Savaş döneminde Batı dünyası için “öteki” komünizmdi. Soğuk Savaş’ın beklenmedik bir biçimde sona ermesi ile kızıl tehdit ortadan kalkmış oldu. Ancak Batı için yeni bir tehdit yaratılmıştı: İslam. Bu bağlamda çalışmada Soğuk Savaş sonrası değişen “öteki” algısı ve tehdidin “kızıl”dan “yeşil”e dönüşü ele alınacaktır. Çalışmanın amacı islamofobi olarak adlandırılan yeşil tehdidin özellikle Avrupa’da kaybolmaya başlayan birlik duygusunu yeniden canlandırmak için önyargılar ve mitlerle beslenen bir senaryo olup olmadığını analiz etmektir. Avrupa ve İslam arasına bir duvar örmek isteyen ve İslamofobi kavramını ortaya atan siyasi erklerin asıl endişesi gerçekten İslam dininin kendisi midir, yoksa Batılılarca öne çıkarılan köktendinci saldırgan İslam imajı mıdır? İslam, Batı için gerçekten bir tehdit midir, yoksa bu Batı’nın komünizmden kalan boşluğu doldurmak için takındığı bir tavır mıdır soruları cevaplanmaya çalışılmıştır.

THE TINCTUMUTATION OF FEAR IN EUROPE

By the end of Second World War, two Super Powers, USA and USSR marked to a period called Cold War having a power struggle in the international system. The Western Bloc united under the umbrella of NATO in the leadership of USA and the Eastern Bloc united as the countries of Warsaw pact in the leadership of USSR. The ideological controversy between two powers, caused a perception among Western countries that the threat is communism. The nationalist movements and marginalization that reached its peak during First World War continued till Second World War and during the cold war period. All along the cold war period, the “other” for West was communism. With the unexpected ending of Cold War, the “red threat” disappeared but a new threat was created for the west: Islam. In this context, the changing perception of “other” in post cold war period is going to be dealt. The aim of this study is to analyze whether its is a scenario nourished with prejudices and myths to regenarate the nearly lost common spirit of comradeship in the European Union. Is Islam itself or the religious fundamentalist and violent Islam image that was put forward by the West, the real anxiety for political powers who want to put up a wall between Islam and Europe and who created the Islamophobia concept? The questions, is Islam a real threat for the West or is it just an attitude of West to fill the gap of communism, are tried to be answered.

PDF

___

Ader, Emile B. (1963). “Soviet Imperialism or Communist Ideology-The Real Threat”, Social Science, Vol. 38, No:2, ss, 75-82.
Aydın, Suavi (1993). Modernleşme ve Milliyetçilik, Gündoğan Yayınları, Ankara.
Aydıngün, Ayşegül (2008). “Türkiye’de Bağımsızlık ve Milliyetçilik Anlayışı”, Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi, Rapor No: 8.
Bauer, Otto (1999). “Faşizm”, August Thalheimer, Otto Bauer, Angelo TA-asca (ed), Faşizm ve Kapitalizm (çev.) Rona Seozan, Sarmal Yayınları, İstanbul.
Belli, A. S. (2014). “Milliyetçilik ve Sosyal Psikolojik Zemini”, Turkish Studies- International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume9/5 Spring 2014, p. 419-426, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY.
Bleich, Erik (2012). “Defining and Researching Islamophobia” Review of Middle East Studies, Vol. 46, No.2.
Breuılly, J. (1985). Nationalism and the State, Manchester University Press, Manchester.
Calhoun, C. (2009). Milliyetçilik, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
Çalış, Ş. ve Ş. Bağcı ve Ö. Kutlu (2006). “Avrupa Birliği: Tarihi, Kurumları, Niteliği” (ed.) Çalış, Ş., Akgün, B., Kutlu, Ö., Uluslararası Örgütler ve Türkiye, Çizgi Kitabevi.
Dinç, Sait (2004). Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi, Nobel Kitabevi Yayınları, Adana.
Erdenir, F. ve H. Burak (2006). Avrupa Kimliği, Pan-Milliyetçilikten Post Milliyetçiliğe, Ümit Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
Fuller, Graham E. (2010), İslamsız Dünya, Profil Yayıncılık, İstanbul.
Fukuyama, Francis (2011). Tarihin Sonu ve Son İnsan, Profil, İstanbul.
Gellner, Ernest (1997). Nationalism, Weidenfeld & Nicolson, London.
Gottschalk, Peter ve Gabriel Greenberg (2008). Islamophobia: Making Muslims the Enemy, Lanham: Rowman &Littlefield.
Göle, Nilüfer (2012). “Decentering Europe, Recentring Islam”, New Literary History, Vol. 43, No. 4, ss. 665-685.
Gözen, Ramazan (2006). “NATO: ABD Patentli Savunma Örgütü”,(ed.) Çalış, Ş., Akgün, B., Kutlu, Ö., Uluslararası Örgütler ve Türkiye”, Çizgi Kitabevi.
Halliday, Fred (1999). “ ‘Islamophobia’ Reconsidered” Ethnic and Racial Studies, 22(5).
Hitler, Adolf, (1933). “Mein Kampf” 40. Baskı, Münih.
Horne, John, (2005). “The Origins and Nature of Fascism and Nazism in Europe”, History Ireland, Vol.13, No. 1.
Huntington, S. (1993). “The Clash of Civilisations”, Foreign Affairs, Volume 72, Number 3, Summer.
Kaymak G. ve N. Öztürk Aykaç (2014). “Milliyetçi Kimliğin Dinsel Dönüşümü”, Turkish Studies- International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/11 Fall 2014, p. 334-344, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net. DOI Numberhttp://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, ANKARA-TURKEY.
Kedourie, Elie, (1994) Nationalism, Oxford: Blackwell.
Lagendijk, J. ve Wiersma, J. M. (2009). “Avrupa’nın Müslüman Komşuları”, İletişim Yayınları, İstanbul.
Leca, Jean (1996). Uluslar ve Milliyetçilikler, Metis yayınları, İstanbul.
Lewis, Bernard (1990), “The Roots of Muslım Rage”, The Atlantic Monthly, September.
Mazari, Shireen M. (2010). “Multiculturalism and Islam in Europe”, Policy Perspectives, Vol. 7, No.1.
Neumann, I. (1999). Uses of the Other: ‘The East’ in European Identity Formation, Manchester University Press.
Örs, Hatice Birsen (2008). 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Özkırımlı, Umut (1999). Milliyetçilik Kuramaları, Eleştirel Bir Bakış, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
Özlem, Kader (2007). “Avrupa’nın İçinde Yükselen İslamafobia Gerçekliği”, (ed.) Türköne, Mümtaz’er, Siyasi, Tarihi, Dini ve Kültürel Boyutlarıyla İslam ve Şiddet, Ufuk Kitap, İstanbul.
Özyürek, Esra (2005). “The Politics of Cultural Unification, Secularism and the Place of Islam in the New Europe”, American Ethnologist, Vol. 32, No. 4.
Prowe, Diethelm (1994). “Classic Fascism and the New Radical Right in Western Europe: Comparisons and Contrasts”, Contemporary European History, Vol. 3, No. 3.
“Racism and Xenophobia in Europe” (1997). Eurobarometer Opinion Poll no:47.1, Luxembourg, 18- 19 December.
Sherman, Lee A. ve Jeffrey A. Gibbons ve John M. Thompson ve Hussam S. Timani (2009). “The Islamophobia Scale: Instrument Development and Initial Validation”, International Journal for the Osychology of Religion, 19 (2).
Smith, Anthony D. (1999). Milli Kimlik, İletişim, İstanbul.
Stolz, Jörg (2005). “Explaining Islamophobia, A test of Four Theories Based on the Case of a Swiss City”, Swiss Journal of Sociology, 31 (3).
Taş, Mehmet, (1999). Avrupa’da Irkçılık, İmge Kitabevi, Ankara.
Roy, Olivier (2009). The Mediterranean and its Metaphors, Robert Schuman Center for Advanced Studies.
Taras, Raymond (2012). Xenophobia and Islamophobia in Europe, Edinburgh University Press. Todonov, Tzvetan ve John Anzalone (2009). “The Rise of Fear”, Salmagundi, No. 160-161.
Togliatti, Palmiro (2000). “Faşizm Üzerine Dersler”, Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara, 2000.
Wirsching, Andreas (1999). Vom Weltkrieg zum Bürgerkrieg? Politischer Extremismus in Deutschland und Frankreich 1918-1933/39, Berlin und Paris im Vergleich, Münih, s.133.
Breuer, Stefan (2010). Milliyetçilikler ve Faşizmler, İletişim Yayınları, İstanbul, s.52.
Yılmaz, Fatma (2008). Avrupa’da Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı, Uluslararası Staratejik Araştırmalar Kurumu, Ankara.
Zenginoğlu S. ve S. Kanat (2016). “Avrupa’nın Başkalaşma Korkusu: Kimlik Tartışmaları Bağlamında İslamlaşma ve Amerikanlaşma Tehditleri”, Turkish Studies- International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/13, Summer 2016, p. 259-278, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net. DOI Numberhttp://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9934, ANKARA-TURKEY.
Zick, A. ve B. Küpper (2009). Meinungen zum Islam und Muslimen in Deutschland und Europa, Universitaete Bielefeld. O. Gökçe. (2011). Avrupa’da İslam ve Türk İmajı, Birleşik Yayınevi, Ankara.
Zuquete, Jose Pedro (2008). “ The European Extreme-Right and Islam: New Directions?”, Journal of Political Ideologies, 13 (3).