ANALYSIS OF DUHA KOCA OGLU DELI DUMRUL NARRATIVE WITHIN THE FRAMEWORK OF LITERARY SEMIOTICS

Oral narrative tradition dates back centuries, and it has a great variety of rich culture and colorful motives in literature. Within this cultural wealth, one of the most significant works of art is Dede Korkut narratives accepted as the oldest epic tales belonging to Turks which are the stories that can be shown as the earlier examples of oral literature in Turkish culture. The common point of the tales is to have fantastic expressions. The heroes are Turks, and they usually fight against different actants which can be real or abstract. Moreover, the tales put forward the form of life, moral and cultural values in Turks’ life. Among the tales, one of the most outstanding tales of Dede Korkut is The Story of Delu Dumrul that is read and interpreted in the sense of semiotics. In this study, we handle the struggles and testings of Deli Dumrul as an actant within the context of Paris Semiotic School’s actantial schema. It is a fact that folk tales have some special features such as good is always rewarded while bad is punished. By adhering to the literary semiotics perspective of the school, it is the point of departure of this research to reveal if the situation is valid for this epic tale. At the end of the research, the validity of the general fact belongs to the folk tales stated above is partly actualized in Deli Dumrul narrative. The state of the result in the narrative is solved by taking the support of the supernatural forces and religious values. In this case, the positive ending of the narrative depends on fulfilling the function of both belief and religion positively in the society.

DUHA KOCA OĞLU DELİ DUMRUL ANLATISININ YAZINSAL GÖSTERGEBİLİM KURAMI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Edebiyata kültürel zenginlik ve renkli motifleriyle ayrı bir tad katan sözlü anlatı geleneği, yüzyıllar öncesine dayanmaktadır. Bu gelenek ve kültürel zenginlik içinde yer alan en önemli sanat yapıtlarından biri de Türklere ait olan Dede Korkut Anlatılarıdır. Bu anlatılar, Türklerin özelliklerini, gelenek ve göreneklerini yansıtan ilk sözlü anlatılar olarak kabul görür. Bu hikâyelerde yer verilen olağanüstü durum ve yansımalar, bu anlatıların ortak özelliklerini oluşturur. Anlatıların kahramanları genellikle Türk’tür. Bu kahramanlar amaçları uğruna, gerçek olan ya da olmayan, somut ya da soyut, eyleyenlerle sürekli bir savaşım halindedir. Belirli amaçlar uğruna savaşım veren kahramanlarının yanısıra, Dede Korkut Anlatıları, Türk toplumunun yaşam biçimini, ahlaki ve kültürel değerlerini de ortaya koyan önemli kültürel araçlardır. Bu anlatıların arasında en göze çarpan hikâyelerden biri de, bu çalışmanın temel konusunu oluşturan, Duha Koca Oğlu Deli Dumrul anlatısıdır. Bu çalışmada, anlatının başkahramanı olan Deli Dumrul’un maruz kaldığı olgu ve olaylar, hayata tutunmak için verdiği mücadele ve sınavlar, Algirdas Julien Greimas’ın eyleyenler şeması çerçevesinde çözümlenecektir. Aslında, halk masallarının genel kabul gören gerçeği, iyilerin ödüllendirilip kötülerinse cezalandırılmasıdır. Göstergebilimsel bakış açısıyla, bu genel gerçeğin Deli Dumrul anlatısında da olup olmadığını ortaya koymak bu araştırmanın temelini oluşturmuştur. Araştırmanın sonunda bu genel gerçeğin doğruluğu, Deli Dumrul anlatısında kısmen de olsa görülmüştür. Anlatıdaki sonuç durumu, doğaüstü güçlerden ve dinsel değerlerden destek alınarak çözülmektedir. Bu durumda da anlatının olumlu sonuçlanması, dinin ve inancın toplumdaki olumlu işlevini yerine getirdiği düşüncesine bağlanmaktadır.

PDF

___

Adam, Jean M. (1987). Le Texte Narratif. Paris: Nanthan-Université, In Larivaille, Paul. “L’Analyse Morpho-Logique du Récit” Poétique 19, 368-388.

Auirre, M. (2011). An Outline of Propp’s Model for the Study of Fairy Tales, The Northanger Library Project [NLP] Tools and Frames. Retrieved from www.northangerlibrary.com/documentos/an%20outline%20of%20propp's%20model%20f or%20the%20study%20of%20fairytales.pdf.

Barthes, R. (2014). Göstergebilimsel Serüven [Semiotic Challenge]. 7th edition, translated: Mehmet Rifat, Sema Rifat, İstanbul: Yapı Kredi Publishing.

Barthold, W. and Köprülü, Mehmed F. (1984). İslam Medeniyeti Tarihi. 6th edition, Ankara: Religious Affairs Administration Publishing, Arısan Press, 1984.

Benveniste, E. (1971). Problems in General Linguistics. translated: Mary Elizabeth Meek, United States: University of Miami Press.

Bertrand, D. (2000). Précis de Sémiotique Littéraire. Paris: Nathan-Université.

Chandler, D. (2007). Semiotics: The Basics. 2nd edition, London and New York: Routledge.

De Saussure, F. (1959). Course in General Linguistics. translated: Wade Baskin, New York: Philosophical Library.

Deely, J. (1990). Basics of Semiotics. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.

Deveci, Ü. (2017). Dede Korkut Anlatılarında Doğa ve Kültür [Nature and Culture in Dede Korkut Narratives]. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Publishing.

Duvall, N. J. (1982). Using Greimas’ Narrative Semiotics: Signification in Faulkner's The Old People. College Literature 9, 192-206. Retrieved from www.jstor.org/stable/25111481.

Eliüz, Ü. (2015). İmge ve Göstergeler Uzamı: Dede Korkut Hikayeleri [Location of Image and Indicator: Stories of Dede Korkut]. Journal of Turkish World Studies, 15(2), 75-88. Retrieved from http://tdid.ege.edu.tr/files/ulku1301.pdf.

Eco, U. (1976). A Theory of Semiotics. Bloomington & London: Indiana University Press.

Ergin, M. (1998). Dede Korkut Kitabı [The Book of Dede Korkut]. 18th edition, İstanbul: Boğaziçi Publishing.

Ergin, M. (2003). Dede Korkut Kitabı. Edited: Murat Emre Şahin, Hasan Kadıköylü [The Book of Dede Korkut] Hisar Kültür Gönüllüleri, Retrieved from https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/32575094/DEDE_KORKUT.pdf?AW SAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1501927262&Signature=cZK6 29caTqydVzcs5sqZed3gBHc%3D&responsecontentdisposition=inline%3B%20filename% 3DONS_O_Z_KORKUT_KITABI.pdf.

Geoffery, L. trans. (1974). The book of Dede Korkut. U.K.: Penguin Books.

Greimas, Algirdas J. (1971). “Narrative Grammar: Units and Levels.” MLN 86, 793-806. Retrieved from www.jstor.org/stable/2907443.

Greimas, Algirdas J. and Courtes, J. (1985). Sémiotique. Dictionnaire Raisonné de la Théorie du Langage. tome: 1, Paris: Hachette-Université.

Günay, V. D. (2002). Göstergebilim Yazıları [Semiotic Essays]. İstanbul: Multilingual.

Günay, V. D. (2013). Metin Bilgisi [Text Knowledge]. 4th edition, İstanbul: Papatya Publishing.

Günay, V. D. (2017). Kültürbilime Giriş: Dil, Kültür ve Ötesi [Introduction to Culturology: Language, Culture and Beyond]. İstanbul: Papatya Publishing.

Gürçay, S. (2016). ‘Duha Kocaoğlu Deli Dumrul’ Hikâyesinin Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi [A Semiotic Analysis of The Epic Story of ‘Duha Kocaoğlu Deli Dumrul’] Aydın Türklük Bilgisi Dergisi, 2(3), 23-48 Retrieved from http://www.aydin.edu.tr/tr- tr/arastirma/universite-yayinlari/akademik-sureli yayinlar/Documents/Ayd%C4%B1n%20T%C3%BCrkl%C3%BCk%20Bilgisi%20Say%C 4%B1%203.pdf.

Halman, Talât S. (2011). A millennium of Turkish Literature: A Concise History. New York: Syracuse University Press.

Kalelioğlu, M. (2017). The Theory of Signification: Semiotic Criticism and Literature. IJLA. 5(8), 170-182. Retrieved from http://dx.doi.org/10.18033/ijla.3809.

Kara, Ç. (2012). Karşılaştırmalı Deli Dumrul Destanı Çözümlemesi [Comparative Analysis of Deli Dumrul Epic]. CIU Folklor/Edebiyat, 18(71), 9-46. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/fe/issue/26036/274218.

Karabaş, S. (1996). Dede Korkut’ta Renkler [Colors in Dede Korkut]. İstanbul: Yapı Kredi Publishing.

Köprülü, Mehmet F. (2016). Külliyat 4: Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar [Collected Works 4: Preliminary Sufis in Turkish Literature]. 2nd edition, İstanbul: Alfa Publishing.

Martin, B. and Ringham, F. (2000). Dictionary of Semiotics. London and New York: CASSELL.

Özdarıcı, Ö. (2011). Anlatı Tekniği Açısından “Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Destanı”nı Bir Çözümleme Denemesi [With Regard to Narrative Technique An Analysis About “Epope of The Duha Koca Oglu Deli Dumrul”]. The Journal of International Social Research, 4(16), 371-380. Retreived from http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt4/sayi16_pdf/ozdarici_oznur.pdf.

Propp, V. (1984). Theory and History of Folklore. edited: Anatoly Liberman, translated: Ariadna Y. Martin, Richard P. Martin. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Propp, V. (2009). Morphology of the Folktale. Edited: Louis A. Wagner. 2nd edition, Austin: University of Texas Press.

Propp, V. (2012). The Russian Folktale. edited and translated: Sibelan Forrester. Detroit: Wayne State University Press.

Reich, K. (2012). Medieval Turkish Epic and Popular Narrative. in Medieval Oral Literature. edited: Karl Reich, Germany: De Gruyter Lexikon.

Saydam, M. B. (2011). Deli Dumrul’un Bilinci: Türk-İslam Ruhu Üzerine bir Kültür Psikolojisi Denemesi [The Consciousness of Deli Dumrul: A Cultural Psychology on Turkish-Islamic Spirit]. 2nd edition, İstanbul: Metis Publishing.

Uzdu Yıldız, F. (2007). Göstergebilim Kiplikleri Açısından Anlatı Kişilerinin İncelenmesi [Analysis of Narrative Persons within the Framework of Semiotic Modalities]. İzmir: Ege University, unpublished doctoral dissertation.

Walker, S. W. (1991). Symposium Turkish Oral Tradition in Texas. The Archive of Turkish Oral Narrative, 7, 171-175. Retrieved from http://journal.oraltradition.org/issues/7i/walker.

Yazıcı, N. (2013). Deli Dumrul’da Anlatının Düzenlenişi ve Retorik Şemanın Görünümü [Organization of The Narration And The Rhetoric Schema In Deli Dumrul]. Milli Folklor, 25(98), 87-99. Retrieved from http://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=98&Sayfa=84.

Yücel, T. (2015). Yapısalcılık [Structuralism]. 3rd edition, İstanbul: Can Sanat Publishing.