Afganistan Türkmencesi metinlerindeki eksiz ad tamlamaları

Afganistan Türkmencesi genel itibariyle Türkmenistan Türkmencesine uygundur. Ancak yazılı geleneğe ve standartlaşmaya henüz geçememiş olması, onun kendisine has bazı sıra dışı özellikleri eselere yansıtmasını sağlamıştır. Bu özelliklerden birisini eksiz ad tamlamaları oluşturmaktadır. Eksiz ad tamlamaları, Türkmence dil bilgisi kaynaklarında “goşma ad” (birleşik ad, birleşik kelime) başlığı altında kalıcı adlar oluşturmaları yönü ile incelenmiştir. İyelik üçüncü şahıs ekinin düşürülmesi ile oluşturulan ve kalıcı ad konumuna geçmemiş ad tamlamalarına ise temas edilmemiştir. Bu yazıda, Afganistan Türkmencesi ile yayımlanmış eserlerden tespit ettiğimiz eksiz ad tamlamaları incelenmiştir.

Possesive constructions in afghanistan Turkmen texts

Generally, Afghanistan Turkmen is compatible with Turkmenistan Turkmen. It hasn’t been standardization in literary yet, so it reflects some features its own unique. One of these features is possesive constructions without suffixes. Possesive constructions without suffixes were researched in terms of constituted permanent nouns entitle “goşma noun” (combined noun, compound word) in Turkmen language resources. It wasn’t dealed with possesive constructions which did not constitute permanent nouns and was constututed by removing of third person possesive suffix. In this article, it was researched into possesive constructions without suffix determined in Turkmen puplished works in Afghanistan.

PDF

___

Behmen, Abdülkerim (2001), Bagbostan, Pakistan.
Devlet Muhammed Bal Kızılıng Divanı(2000), (Haz. Abdülmecid Turan), Peşaver.
İşçi, Abdülmecid (1999), Ceyhunname, Gorgan.
Behmen, Abdülkerim (2002), Ene Mehri, Kabil.
Behmen, Abdülkerim (2002), İyl Dostı Dostım, Kabil.
Behmen, Abdülkerim (2003), Kurban Serdar.
Müsaid, Hoca Nefes (2003), Şiirler Toplamı, Peşaver.
Mevlevi Abdurrahman Baymırad Tagan (2004), Mecmua-i Türkmeni, Horasan.
Behmen, Abdülkerim (2001), Şiir Türkmen Dilinde, Pakistan.
Turan 2001: Turan, Abdülmecid (2001), Köngüller Sedası, c. II, Peşaver.
Yaver, Xudaykul (2003), Yürek Derdi, Eşar, Peşaver
Biray, Himmet (1999), Batı Grubu Türk Yazı Dillerinde İsim, Ankara.
Azımov P. vd., Hezirki Zaman Türkmen Dili (1960), Aşgabat.
Borjakow A. vd, Türkmen Dilining Grammatikasy, Morfologiya, Aşgabat1999 (Ankara 2000).
Kara, Mehmet (2005), Türkmen Türkçesi Grameri, Ankara.
Mayzel, S.S. (1958), “Türk Dilinde İzafet”, (Çev. A. İnan), TDAY-Belleten 1957, Ankara, s. 279-313.
Hanser, Oskar (2003), Türkmence Elkitabı (Çev. Z. Kargı Ölmez), İstanbul.