Sarban Ahmed Divanı'nda Melimilik

Sarban Ahmed 16. yüzyıl şair Melami şeyhlerindendir. Şeyhi, İsmail Maşukî’nin tarikat inançları yüzünden öldürülmüş olması, Sarban Ahmed’in devlet otoritesi tarafından takip ediliyor olması, tarikatın yer altına çekilerek faaliyetlerini yavaşlatması sonucunu doğurmuştur. Sarban Ahmed, müritlerinin tarikat inançlarını devam ettirmek için şiirlerini kullanmıştır. Divan şiiri nazım biçimiyle yazdığı şiirlerinde melamet temasını işlemiştir. Bu çalışmada, Divan şiirinin anlam sınırları çerçevesinde Sarban Ahmed şiirlerindeki Melamilik anlayışını tespit etmeye çalıştık.

Melamet in the Divan of Sarban Ahmed

Sarban Ahmed is one of poet melami sheik in the 16th century. Since his sheik İsmail Masuki died and his follow up by state, cause to slow up activity of tariqat. Sarban Ahmed use to poems that contiued to faith tariqat of disciples. He process to theme of melamet, when write to form of ottoman poetry. We look for concept of melamet to Ahmed Sarban’s poems that inside to meaning borders of ottoman poetry.

PDF

___

ARIKOĞLU, İ. (2006). Ferişteoğlu’nun Cavidan-name Tercümesi: Işkname (inceleme-metin), Y.Ü. SBE. Basılmamış Doktora Tezi.
AŞLAN, M. H. (2007). Hamzavi Melamiler Melamet Hırkası, Karakutu Yayınları.
AYAN, H. (1990). Nesimi Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.
AZAMAT, N. (2004). Melamet, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
BARKAN, Ö. L. , (2003) İstila Devirlerinde Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeleri, Tasavvuf Kitabı, hzl. Cemil Çiftçi, Kitabevi
BOLAT, A., (2003). Bir Tasavvuf Okulu Olarak Melametilik, İnsan Yayınları, İstanbul.
Bursalı Mehmet Tahir Efendi, Osmanlı Müellifleri (1299-1915).
Sadeleştiren A. Fkri Yavuz, İsmail Özen, C.I. İstanbul (tarihsiz).
GÖLPINARLI, A.(1992). Melamilik ve Melamiler. Gri Yayın, İstanbul.
HALAÇOĞLU, Y. (1991). Anadolu’nun Osmanlı Hakimiyetine Geçişi, DİA.
KANIK, M. (çev). (1998). İbn Arabi, İlahi Aşk, İnsan Yayınları.
KÖPRÜLÜ, F. (2004). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.
Lali-zade Abdulbaki b. Mehmed b. Ali, Silsile-i Bayramiy-i Melamiye, Milli Kütüphane
MASSİGNEN L. (1990). Hallaç. Çev. M. M. Şerif, İslam Düşüncesi Tarihi, C.I. İnsan Yay. İstanbul,
Mehmet Süreyya (1996). Sicill-i Osmanî, hzl. Nuri Akbayar, Tarih Vakfı Yurt Yay. C.I. İstanbul,
OCAK, A. Y. (1996). Babailer İsyanı, Aleviliğin Tarihsel Alt Yapısı Yahut Anadolu’da İslam Türk Heterodoksçösinin Teşekkülü, Dergah Yayınları.
OCAK, A. Y., (1998). Osmanlı Tolumunda Zındıklar ve Mülhitler(15.- 17. Yüzyıllar), Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
OCAK, A. Y., (2003). XVI- XVII Yüzyıllarda Bayramî (Hamzavi) Melamileri ve Osmanlı Yönetimi, Tasavvuf Kitabı, hzl. Cemil Çiftçi Kitabevi, İstanbul.
ÖZKAN, K. S. (2003). Abdurrahim bin Ali El-Melami ve Tercüme-i Beyan-ı Hakikat-ı Melamiyye Adlı Eseri, Marmara Üniversitesi Sos. Bil. Ens., Basılmamış Yüksek Lisans Tezi . İstanbul.
ÖZKÖSE, K. (2002). Zühd ve Sufilerin Zühde Yükledikleri Anlam Tasavvufta Dünyevileşmeye Tepkisel Yaklaşım,
PAKİŞ, Y., Selvi, D. (Mütercimler) (1988). Şihabüddin suhreverdi, Avārifü’l-Ma’arif (Marifet İhsanları), Umran Yayınları, İstanbul.
Sarban Ahmed Divanı, Haşim Paşa (Selim Ağa Ktb.) Kayıt No:74
Sarban Ahmed Divanı, Haşim Paşa (Selim Ağa Ktb.) Kayıt No: 82
ULUDAĞ, S. (1991). Aşk. DİA, İstanbul.
VİCDANİ, E.R.S. (1338). Tomar-ı Turūk-ı Aliye, Kısm-ı Sani, Devre-i Vusta Melamiliği, İstanbul.
www.hbektas.gazi.edu.tr
YILDIZ, H. D. (1992). Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, İstanbul
YILMAZ, N. (2001). Osmanlı Toplumunda Tasavvuf Sufiler Devlet ve Ulema, OSAV.