A Pioneer in Architectural Heritage and Conservation: Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc

Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc (1814-1879) mimar, mimari restorasyon uzmanı, araştırmacı, kuramcı, eğitimci ve yazar kişiliği ile 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren önce Fransa’da daha sonra da tüm dünyada en etkin ve ünlü mimarlardan biri olmuştur. Onun çalışmalarıyla Fransa’nın Ortaçağ yapıları incelenmiş, belgelenmiş, korunmuş ve restore edilmiştir. Viollet-le-Duc, sayısız mimari belgeleme çalışmaları, yerinde inceleme araştırmaları ve restorasyonları ile ortaçağ mimari mirası üzerine çok kapsamlı bir çalışma gerçekleştirmiş; Gotik mimarlığın strüktürel mantığının ve biçimsel geometrisinin akılcı prensiplerini belirlemeye çalışmıştır. Çağdaşlarının aksine tarihsel biçimleri tekrar eden mimari biçimler üretmeyi değil, bu mimari mirasın dehasıyla her çağın ihtiyaç ve teknolojisine göre dönüşebilen; ulusal, akılcı ve modern yapılar yapmayı amaçlamıştır. Yazdığı çok sayıda kitapla, dünya üzerinde yaygınlaşan bu düşünceleri 19. yüzyıl mimarlığında büyük bir etki yaratmış, neo-Gotik mimari uygulamalarına ve özellikle mimari restorasyon kuramına, mimarlıkta ulusal kimlik arayışına ve modern mimarlık kuramlarına kaynak olmuştur. Bu çalışma Viollet-le-Duc’ün öncü olduğu ulusal mimari ve modern mimariye kaynak olan kuramsal yaklaşımlarına değil; ‘mimari mirası koruma yaklaşımına’ odaklanmaktadır. Viollet-le-Duc öncelikle yaşam öyküsü ile tanıltılmakta, mesleki etkinlikleri çok yönlülüğü ve üretkenliği yönleri ile ele alınmaktadır. Mimari miras ve korumacılık alanındaki etkin rolü, bu alandaki etkinlikleri, seçilmiş restorasyon uygulamaları ve mimari restorasyon kuramı üzerinden sunulmaktadır. Viollet-le-Duc’ün mimari mirasa yaklaşımının ve koruma anlayışının ortaya konulması ve değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

PDF

___

Akın, G. (2003). Sadece başlamış bir proje olarak: 1908 Romantizmi ve Vedat Tek. M. Vedat Tek: kimliğinin izinde bir mimar, A. Batur (Haz.), Yapı Kredi Yayınları, 21-38.
Arseven, C. E. (1998) Sanat Ansiklopedisi, 5 cilt, ( 1. Baskı 1975). Milli Eğitim Bakanlığı.
Bercé, F., Foucart B. vd. (1987). Viollet-le-Duc: architect, artist, master of historic preservation Bercé, F. (1996). Viollet-le-Duc, Eugène Emmanuel. The Dictionary Of Art, J. Turner (Ed.), 32, Macmillan Publishers, 594-599.
Bergdoll, B. (1990). The foundations of architecture: selections from the dictionnaire raisonné, Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc, K. D. Whitehead (Trans.), George Braziller.
Bressani, M. (1989, december). Notes on the Viollet-le-duc’s philosophy of history: dialectics and technology. Journal Of The Society Of Architectural Historians, 48, 327-350.
Bressani, M. (2000a). Viollet-le-Duc’s optics. Architecture and the sciences: exchanging metaphors, A. Picon and A. Ponte (Eds.), Princeton Architectural Press, 118-139.
Bressani, M. (2000b, december). Memory and modernity: Viollet-le-Duc at Vézelay, Journal of Society of Architectural Historians, 54 (9), 552.
Boucher-Rivalain, O. (1998). Attitudes to Gothic in French architectural writings of the 1840s. Architectural History, 41, 145-152.
Clark, W. (1989, december). Viollet-le-Duc. Art Journal, 48(4), 356-359.
Damish, H. (1980). Les Entretiens Sur l’Architecture ou du Structuralisme au Fonctionnalisme. Actes Du Colloque International Viollet-le-Duc, Nouvelles Editions Latines, 93-99.
Durant, S. (1980). Nulla sies sine Linea’: Viollet-le-Duc’s Drawings. A.D. Architectural Design Profile: Viollet-le-Duc, Academy Editions, 30-35.
Eigen, E. (1999, june). l’Imaginaire Scientifique de Viollet-le-Duc; Leon Vaudoyer: Historicism in the Age of Industry. The Journal of Society of Architectural Historians, 58(2), 225-227.
Elliott, S. C. (1986). Frank Lloyd Wright and Viollet-le-Duc: Organic Architecture and Design from 1850-1950, Kelmscott Gallery of Chicago.
Erder, C. (1972). Restorasyon: Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları.
Encyclopédie d’Architecture, (1856). Tome Septième, 1, 3-4.
Encyclopédie d’Architecture, (1856b). Tome Sixième, 8, 135.
Encyclopédie d’Architecture. (1857). Enseignement de l’architecture: un nouveau professeur (mimarlık eğitimi: yeni bir profesör). Tome Septième, 1, 1–3.
Encyclopédie d’Architecture. (1859). Wagons du Train Impérial: Offert à S. M. l’Empereur Par la Compagnie du Chemin de Fer d’Orleans (Orleans Demir Yolları Şirketi Tarafından Ekselansları İmparatora Arz Edilen İmparatorluk Treni Vagonları). Tome Heuvième, 9, 129– 131.
Encyclopédie d’Architecture. (1861a). Tome Onzième, 4, 64.
Encyclopédie d’Architecture, (1861b). Tome Onzième, 10, 153.
Encyclopédie d’Architecture, Deuxieme Série: Gazette des Architects et Du Batiment, (1863). 16, 222.
Encyclopédie d’Architecture, Deuxieme Série: Gazette des Architects et Du Batiment, (1865). l’Ecole Centrale d’Architecture. 2, 23-26.
Foucart, B.vd. (1980). Viollet-le-Duc, Réunion Des Musées Natonaux.
Géza Hajos, (1980). Relations entre Viollet-le-Duc et l’autriche au XIXème siecle. Actes Du Colloque International Viollet-le-Duc, Nouvelles Editions Latines.
Hearn, M. F. (1995). The architectural theory of Viollet-le-Duc: readings and commentary, Massachusetts Institute of Technology (MIT) Press.
Hitchcock, H.R. (1982). Architecture: nineteenth and twentieth centuries, (Original work published 1958). Pelican.
Jacques, A. (1982). The programmes of the architectural section of the Ecole des Beaux-Arts: 1819- 1914. R. Middleton (Ed.), The Beaux-Arts and the Nineteenth Century French Architecture, (pp. 59-65). Massachusetts Institute of Technology Press.
Jokilehto, J. (1999). A history of architecture conservation, ICCROM.
Levine, N. (1982a) The competition for the Grand Prix in 1824, R. Middleton (Ed.), The Beaux-Arts and The Nineteenth Century French Architecture, (pp. 66-124). MIT Press.
Levine, N. (1982b). The book and the building: Hugo’s theory of architecture and Labrouste’s Bibliothèque Ste-Geneviève. R. Middleton (Ed.), The Beaux-Arts and The Nineteenth Century French Architecture, (pp.138-174). Massachusetts Institute of Technology Press.
Macclintock, L. (1981, october). Monumentality Versus Suitability: Viollet-le-Duc’s Saint Gimer at Carcassonne. Journal of the Society of Architectural Historians, 40 (3), 218-235.
Mead, C. (1983, september,). Jean Baptiste Lassus (1807-1857) and Viollet-le-Duc. Art Bulletin, 65 (3), 523-525.
Melissa. A. (2003). Aristocratic chateau to republican villa: the changing construction of rational theory and regional form ın the country houses of Viollet-le-Duc (France), [Doctoral Dissertation, Harvard University].
Middleton, R. (1967). Viollet-le-Duc. Encyclopedia of World Art, XIV, McGraw-Hill Book Company, 800.
Middleton, R. (1982, july). Jean-Baptiste Lassus, ou le Temps Retrouve des Cathedrales. The Burlington Magazine, 124 (952) Special issue in honour of Terence Hodgkinson, 456-457.
Encyclopédie d’Architecture, (1856b). Tome Sixième, 8, 135.
Encyclopédie d’Architecture. (1857). Enseignement de l’architecture: un nouveau professeur (mimarlık eğitimi: yeni bir profesör). Tome Septième, 1, 1–3.
Encyclopédie d’Architecture. (1859). Wagons du Train Impérial: Offert à S. M. l’Empereur Par la Compagnie du Chemin de Fer d’Orleans (Orleans Demir Yolları Şirketi Tarafından Ekselansları İmparatora Arz Edilen İmparatorluk Treni Vagonları). Tome Heuvième, 9, 129– 131.
Encyclopédie d’Architecture. (1861a). Tome Onzième, 4, 64.
Encyclopédie d’Architecture, (1861b). Tome Onzième, 10, 153.
Encyclopédie d’Architecture, Deuxieme Série: Gazette des Architects et Du Batiment, (1863). 16, 222.
Encyclopédie d’Architecture, Deuxieme Série: Gazette des Architects et Du Batiment, (1865). l’Ecole Centrale d’Architecture. 2, 23-26.
Foucart, B.vd. (1980). Viollet-le-Duc, Réunion Des Musées Natonaux.
Géza Hajos, (1980). Relations entre Viollet-le-Duc et l’autriche au XIXème siecle. Actes Du Colloque International Viollet-le-Duc, Nouvelles Editions Latines.
Hearn, M. F. (1995). The architectural theory of Viollet-le-Duc: readings and commentary, Massachusetts Institute of Technology (MIT) Press.
Hitchcock, H.R. (1982). Architecture: nineteenth and twentieth centuries, (Original work published 1958). Pelican.
Jacques, A. (1982). The programmes of the architectural section of the Ecole des Beaux-Arts: 1819- 1914. R. Middleton (Ed.), The Beaux-Arts and the Nineteenth Century French Architecture, (pp. 59-65). Massachusetts Institute of Technology Press.
Jokilehto, J. (1999). A history of architecture conservation, ICCROM.
Levine, N. (1982a) The competition for the Grand Prix in 1824, R. Middleton (Ed.), The Beaux-Arts and The Nineteenth Century French Architecture, (pp. 66-124). MIT Press.
Levine, N. (1982b). The book and the building: Hugo’s theory of architecture and Labrouste’s Bibliothèque Ste-Geneviève. R. Middleton (Ed.), The Beaux-Arts and The Nineteenth Century French Architecture, (pp.138-174). Massachusetts Institute of Technology Press.
Macclintock, L. (1981, october). Monumentality Versus Suitability: Viollet-le-Duc’s Saint Gimer at Carcassonne. Journal of the Society of Architectural Historians, 40 (3), 218-235.
Mead, C. (1983, september,). Jean Baptiste Lassus (1807-1857) and Viollet-le-Duc. Art Bulletin, 65 (3), 523-525.
Melissa. A. (2003). Aristocratic chateau to republican villa: the changing construction of rational theory and regional form ın the country houses of Viollet-le-Duc (France), [Doctoral Dissertation, Harvard University].
Middleton, R. (1967). Viollet-le-Duc. Encyclopedia of World Art, XIV, McGraw-Hill Book Company, 800.
Middleton, R. (1982, july). Jean-Baptiste Lassus, ou le Temps Retrouve des Cathedrales. The Burlington Magazine, 124 (952) Special issue in honour of Terence Hodgkinson, 456-457.
Middleton, R. (1998, november). l’Imaginaire scientifique de Viollet-le-Duc. The Burlington Magazine, 140 (1148), 764.
Middleton, R. ve D. Watkin. (2003). Architecture of the nineteenth century. (ilk baskı 1980), Electa Architecture.
Murphy, K. (2000). Memory and modernity: Viollet-le-Duc at Vézelay. Pennsylvania University Press.
Packard, R T. and Wilkes J. A. (1989). Viollet-le-Duc, Eugène Emmanuel. Encyclopedia of Architecture: Design, Engineering and Construction, (5, pp.253-254), John Wiley&Sons.
Pevsner, N. (1969). Ruskin and Viollet-le-Duc: Englishness and Frenchness in the appreciation of Gothic architecture, Thames and Hudson.
Pevsner, N. (1972). Some architectural writers of the nineteenth century, Clarendon Press. Savarenskaia, T. F. (1980). Le livre de Viollet-le-Duc: l’art Russe. Actes du colloque ınternational Viollet-le-Duc, Nouvelles Editions Latines, 251-263.
Summerson, J. (1963). Viollet-le-Duc and the rational point of view. Heavenly mansions and other essays on architecture, (Original work published 1949). 135-158.
Togay, H. (1980). Viollet-le-Duc (1814-1879) üzerine bir etüd. Arkitekt, sayı 379, 108-112.
Togay, H. (1980). Viollet-le-Duc üzerine bir etüd (1814-1879). Arkitekt, sayı 380, 152-155.
Tosun, Ç. B. (2008). Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc (1814-1879) ve etkileri, [Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı.
Van Zanten, D. (1994). Building Paris: architectural ınstitutions and the transformation of the French capital, 1830-1870, Cambridge University Press.
Viollet-le-Duc, E. E. (1846). Le sytle Gothique au XIXe siècle, Les Annales Archéologiques, 2, 333- 353.
Viollet-le-Duc, E. E. (1854-1868). Dictionnaire raisonné de l’architecture Française du XIe au XVIe Siècle, 9 cilt ve index, Bance.
Viollet-le-Duc, E. E. (1856a). Excursion en Allemagne (8). Encyclopédie d’Architecture, Tome Sixième, 3, 43.
Viollet-le-Duc, E. E. (1856b). Excursion en Allemagne (11). Encyclopédie d’Architecture, Tome Sixième, 9, 141.
Viollet-le-Duc, E. E. (1856c). Mon cher confrere: la reforme de l’enseignement officiel de l’architecture (sevgili meslektasim: mimarligin egitimi üzerine resmi reform). Encyclopédie d’Architecture, (20 Aralık 1855 tarihli mektup), Tome Sixième, 1, 4–11.
Viollet-le-Duc, E. E. (1857). Description du Château de Pierrefonds, B.Bance
Viollet-le-Duc, E. E. (1858-1875). Dictionnaire raisonné du mobilier français, de l’epoque. Carlovingienne à la Renaissance (Karolenj Dönemi’nden Rönesans’a Kadar Fransız Mobilyalarının Açıklamalı Sözlüğü). 6 cilt., B. Bance.
Viollet-le-Duc, E. E. (1863). Décret du 13 Novembre 1863: Réponse à M. Beulé secrétaire perpétuel de l’Académie des Beaux-Arts (1) (13 Kasım 1963 Kararnamesi: Güzel Sanatlar Akademisi daimi sekreteri M.Beulé’ye cevap). Encyclopédie d’Architecture, Deuxieme Série: Gazette des Architects et Du Batiment, no 16, 213.
Viollet-le-Du,c E. E. (1866). l’Architecture dans ses rapports avec l’histoire: conférence à la Sorbonne du 4 Février 1867. (4 Subat 1867’de Sorbonne’daki konferans:tarihle ilişki olarak mimarlık). Encyclopédie d’Architecture, Deuxième Série: Gazette des Architectes et Du Batiment, no 23, 353.
Viollet-le-Duc, E. E. (1987). Lectures on architecture. B. Bucknall (Çev.), 2 cilt, Dover Publications.
Viollet-le-Duc, E. E. (1863). Histoire d’une maison, J. Hetzel ve Cie.
Viollet-le-Duc, E. E. (1863). Entretiens sur l’architecture, 1, A.Morel.
Viollet-le-Duc, E. E. (1874). Histoire d’une forteresse, J. Hetzel ve Cie.
Viollet-le-Duc, E. E. (1875). Histoire de l’habitation humaine, J. Hetzel ve Cie.
Viollet-le-Duc, E. E. (1877). Histoire d’un hôtel de ville et d’une cathédrale, J. Hetzel et Cie.
Viollet-le-Duc, E. E. (1879). Histoire d’un dessinateur : comment on apprand à dessiner, J. Hetzel et Cie.
Viollet-le-Duc, E. E. (2015). Mimarlık ve Üslup. (A. Tümertekin vd., Çev). Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc 19. yüzyılda Gotik üslup üzerine. (s. 61-101) içinde. Janus Yayıncılık.
(Reprinted from Style. Dictionnaire raisonné de l’architecture Française du XIe au XVIe Siècle, VIII, (s. 477-501) içinde. 1854-1868, Bance-Morel)
Viollet-le-Duc, E. E. (2019). Paris Notre-Dame Katedrali restorasyon projesi: Adalet ve İbadet Bakanı’na sunulan rapor. (A. Tümertekin vd., Çev).Restorasyon üzerine: Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc . (s. 17-77) içinde. Janus Yayıncılık. (Reprinted from Projet de restauration
de Notre-Dame de Paris: rapport adressé á M. le Ministre de la Justice et des Cultes, annexe au projet de restauration remis le 31 janvier 1843.)
Viollet-le-Duc, E. E. (2020). Orantı. (A. Tümertekin vd., Çev). Mimarlıkta orantı. (s. 11-50) içinde. Janus Yayıncılık. (Reprinted from Proportion. Dictionnaire raisonné de l’architecture Française du XIe au XVIe Siècle, VII, 1854-1868, Bance-Morel)
Viollet-le-Duc, E. L. (1902). Lettres inédites de Viollet-le-Duc recueillies et annotées par son fils.
Viollet-le-Duc, G. (1980a). Eléments Biographiques. Viollet-le-Duc, B. Foucart vd. (Eds.), Réunion des Musées Natonaux.
Viollet-le-Duc, G. (1980b). An interview with Geneviève Viollet-le-Duc. A.D. Architectural Design Profile: Viollet-le-Duc, Academy Editions, 15-18.
İnternet Kaynakları
La Vedette. (2021 Aralık, 14). photo.rmn.fr (photo by D. Jean-Eugène) https://www.photo.rmn.fr/archive/14-553169-2C6NU0AGBUIR4.html
La Vedette. (2021 Aralık, 14). are.na (Chicago architecture biennial) https://www.are.na/block/1090404
La basilique Saint-Sernin. (2021 Aralık, 14). saintraymond.toulouse.fr https://saintraymond.toulouse.fr/attachment/508075/