Üniversite Öğrencilerinin Bağlanma Stilleri ile Prososyal Davranış Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin sahip oldukları bağlanma stili ile prososyaldavranış arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırma, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Kırıkkale Üniversitesi’nde birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar okuyan551 öğrenci üzerindegerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları, Carlo ve Randal (2002) tarafından geliştirilen, Yıldız, Boz ve Yıldırım (2012) tarafından üniversite öğrencilerine uyarlananPrososyal Davranış Ölçeği ve Kandemir ve İlhan (2017) tarafından geliştirilen Kişilerarası İlişkilerde Bağlanma Stilleri Ölçeği kullanılmıştır. Hipotez test modelinin analizi için AMOS paket programlarından yararlanılarak yol analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, üniversite öğrencilerinin güvenli bağlanma stilinin itaatkar prososyal davranışı anlamlı ve pozitif, gizli/özgeci prososyal davranışı pozitif ve anlamlı bir şekilde yordayıcı gücünün olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma bulgularına göre; kaygılı bağlanma stilinin kamusal prososyal davranışı yordamada pozitif ve anlamlı ve faydacı prososyal davranışı yordamada pozitifve anlamlı bir etkisi olduğu görülmektedir. Aynı zamanda, kaçıngan bağlanma stilinin kamusalprososyal davranışı pozitif yönde anlamlı bir şekilde, faydacı prososyal davranışı anlamlı ve pozitif olarak yordadığıbulunmuştur. Araştırmanın analizi sonrasında elde edilen bulgular, alanyazındaki araştırma sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmıştır. Araştırmanın son bölümünde araştırmanın sonuçları kapsamında önerilerde bulunulmuştur.

Examination of the Relationship Between Attachment Styles of the University Students and Prosocial Behavior

The aim of this study is to examine the relationships between attachment style and prosocial behavior of the university students. The research which is used relational survey method wascarried out on 551 students who are among 1st and 4th grades and are attending to Kırıkkale Universityin the 2018-2019 academic year. Prosocial Scale which is developed by Carlo and Randal (2002) and is adopted by Yıldız, Boz and Yıldırım (2012) to university students and Interpersonal Attachment Styles Scale which is developed by Kandemir and İlhan (2017) are used in the research as data collection tools. Path analyse method was used by utilizing AMOS package programs in order to analyse hypothesis test model. As a result of the research, it is revealed that secure attachment style of the university students has a precursor power which is significant and positively on Compliant Prosocial Behavior and is significant and positively on the anonymous/altruist behavior. According to reserach findings, anxious attachment sytle has positive and significant effect on predicting public prosocial behavior and pragmatic prosocial behavior. There withal the avoidant attachment style predicts public prosocial behavior positively and substantially and pragmatic prosocial behavior positively and substantially. The findings obtained after the analysis of research are discussed by comparing with the literature study results. In the last part of the research, suggestions are made within the results of the study.

PDF

___

Ainsworth, M. D. S. (1979). Infant-mother attachment. American Psychologist, 34, 932-937. https://doi.org/10.1037/0003-066x.34.10.932
Ainsworth, M. D. S. (1989). Attachments Beyond İnfancy. American Psychologist, 44, 709-716. https://doi.org/10.1037/0003-066x.44.4.709
Bekkers, R. H. F. P. & de Graaf, N. D. (2005). Field of education and prosocial behavior. Paper prepared for Marktdag Sociologie.
Bowlby, J. (1969). Bağlanma. Çev. Tuğrul Veli Soylu, Pinhan Yayıncılık, İstanbul, 2012.
Bowlby, J. (1980). Attachment and loss: Vol. 3. Loss: Sadness and depression. New York: Basic Books. https://doi.org/10.1093/sw/26.4.355
Bowlby, J. (1982). Attachment and Loss: Vol. 1. Attachment. New York: Basic Books.
Bretherton, I. (1992). The origins of attachment theory: John Bowlby and Mary Ainsworth. Developmental psychology, 28(5), 759. https://doi.org/10.1037/0012-1649.28.5.759
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9789756802748
Carlo, G., Hausmann, A., Christiansen, S. & Randall, B. R. (2003). Sociocognitive and Behavioral Correlates of a Measure of Prosocial Tendencies for Adolescents. Journal of Early Adolescence, 23(1), 107-134. https://doi.org/10.1177/0272431602239132
Carlo, G. ve Randall, B. A. (2002). The development of a measure of prosocial behaviors for late adolescents. Journal of youth and adolescence, 31(1), 31-44. https://doi.org/10.1023/a:1014033032440
Cohen, L., Manion, L., & Morrison K. (2000). Research methods in education (5th Edition). London: Routledge Falmer.
Çetinkaya, Y. E. & Toprak, E.(2016). Psikolojik danışman adaylarının empatik eğilim, utangaçlık, olumsuz değerlendirilme korkusu ve sosyal beceri düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 6(2), 513-530. https://doi.org/10.13114/mjh.2016.313
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Davis, D.E., Van Tongeren, D.R., Hook, J.N., Davis, E.B., Worthington, E.L. & Foxman, S. (2013). Relational spirituality and forgiveness: Appraisals that may hinder forgiveness. Psychology of Religion and Spirituality, 6(2), 102. https://doi.org/10.1037/a0033638
Doğan, F. (2015). Travma Sonrası Stres İle Prososyal Davranış Eğilimi Arasındaki İlişkide Travma Sonrası Büyümenin Aracı Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. https://doi.org/10.17755/esosder.548142
Duru, E. (2004). Öğretmen adaylarında empati-yardım etme eğilimi ilişkisi ve yardım etme eğiliminin bazı psikososyal değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(15), 31-41. https://doi.org/10.31795/baunsobed.492450
Eisenberg, N., Fabes, R. A. & Spinrad, T. L. (2006). Prosocial development. In N. Eisenberg, W. Damon, and R. M. Lerner (Eds.), Handbook of child psychology: Vol. 3. Social, emotional, and personality development (6th ed.). 646–718. New York, NY: Wiley. https://doi.org/10.1002/9780470147658.chpsy0311
Fanti, K. A., Vanman, E., Henrich, C. C. & Avraamides, M. N. (2009). Desensitization to media violence over a short period of time. Aggressive Behavior, 35(2), 179-187. https://doi.org/10.1002/ab.20295
Guerrero, L.K. & Jones, S.M. (2003). Differences in One’s Own and One’s Partner’s Perceptions of Social Skills as a Function of Attachment Style. Communication Quarterly, 51(3), 277-295. https://doi.org/10.1080/01463370309370157
Güngör, D. (2000). Bağlanma stillerinin ve zihinsel modellerin kuşaklararası aktarımında ana babalık stillerinin rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi.
Hamarta, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin yakın ilişkilerindeki bazı değişkenlerin (benlik saygısı, depresyon ve saplantılı düşünme) bağlanma stilleri açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. https://doi.org/10.33905/bseusbed.613245
Hastings, P. D., Utendale, W. T. & Sullivan, C. (2007). The socialization of prosocial development. Handbook of socialization: Theory and research, 638-664.
Hazan, C. & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality And Social Psychology, 52(3), 511-524. https://doi.org/10.1037/0022- 3514.52.3.511
Hurter, S., Paloyelis, Y., Williams, A. C. D. C. & Fotopoulou, A. (2014). Partners' empathy increases pain ratings: effects of perceived empathy and attachment style on pain report and display. The Journal of Pain, 15(9), 934-944. https://doi.org/10.1016/j.jpain.2014.06.004
Kandemir, M. (2017) Psikolojik Danışmanlar Açısından Terapötik İttifakın İncelenmesi, Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Kandemir, M. & İlhan, T. (2017). Kişilerarası İlişkilerde Bağlanma Stilleri Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. 2. Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi içinde (s.174-175). İstanbul: Üsküdar Üniversitesi. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.611538
Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel
Kumru, A., Carlo, G. & Edwards, C. P. (2004). Olumlu sosyal davranışların ilişkisel, kültürel, bilişsel ve duyuşsal bazı değişkenlerle ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 19(54), 109-125.
Laible, D. J., Carlo, G. & Raffaelli, M. (2000). The differential relations of parent and peer attachment to adolescent adjustment. Journal of Youth and Adolescence, 29, 45-59. https://doi.org/10.1023/a:1005169004882
Mikulincer, M., Shaver, P. R., Gillath, O. & Nitzberg, R. A. (2005). Attachment, caregiving, and altruism: Boosting attachment security increases compassion and helping. Journal of Personality and Social Psychology, 89, 817-839. https://doi.org/10.1037/0022- 3514.89.5.817
Özdemir, Z. (2010). Lise öğrencilerinin prososyal davranışlarının; Mizah, öfke ve utangaçlık düzeylerine göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. https://doi.org/10.1501/ozlegt_0000000111
Riggio R. E., Tucker J. & Coffaro D. (1989). “Social Skills and Empathy”. Personality and Individual Differences 10/1 (1989) 93-99. https://doi.org/10.1016/0191-8869(89)90184-0
Sambo, C. F., Howard, M., Kopelman, M., Williams, S. & Fotopoulou, A. (2010). Knowing you care: effects of perceived empathy and attachment style on pain perception. PAIN, 151(3), 687-693. https://doi.org/10.1016/j.pain.2010.08.035
Saroglou, V., Pichon, I., Trompette, L., Verschueren, M. & Dernelle, R. (2005). Prosocial behavior and religion: New evidence based on projective measures and peer ratings. Journal for the Scientific Study of Religion, 44, 323-348. https://doi.org/10.1111/j.1468-5906.2005.00289.x
Shaver, P. R., Mikulincer, M. & Chun, D. S. (2008). Adult attachment theory, emotion regulation, and prosocial behavior. Regulating Emotions, 121-145. https://doi.org/10.1002/9781444301786.ch5
Shaver, P. R., Mikulincer, M., & Shemesh-Iron, M. (2010). A behavioral-systems perspective on prosocial behavior. In M. Mikulincer & P. R. Shaver (Eds.), Prosocial motives, emotions, and behavior: The better angels of our nature (p. 73–91). https://doi.org/10.1037/12061-004
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3, 6, 49-74.
Sümer, N. ve Güngör, D. (1999). Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 14(43), 71-106.
Svetlova, M., Nichols, S. R. & Brownell, C. A. (2010). Toddlers’ prosocial behavior: From instrumental to empathic to altruistic helping. Child development, 81(6), 1814-1827. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2010.01512.x
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ekinoks Yayınları, Ankara.
Tavakoli, N., Jomehri, F. & Farrokhi, N. (2014).The relationship between attachment styles and social self-efficacy with internet addiction in Iranian Students. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 3, 302-307.
Waters, E., Hamilton, C. E. & Weinfield, N. S. (2000). The stability of attachment security from infancy to adolescence and early adulthood: General introduction. Child development, 71(3), 678-683. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00175
Wei, M., Russell, D. W. & Zakalik, R. A. (2005). Adult attachment, social self-efficacy, selfdisclosure, loneliness, and subsequent depression for freshman college students: A longitudinal study. Journal of Counseling Psychology, 52(4), 602–614. https://doi.org/10.1037/0022-0167.52.4.602
Yıldız, S., Boz, İ. T. & Yıldırım, B. F. (2012). Kişilik tipi ile olumlu sosyal davranış arasındaki ilişki: marmara üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 26(1). https://doi.org/10.30798/makuiibf.349660
Yumrukuz, Ö. (2017). Şiddete karşı duyarsızlaşma ve sosyal medya ilişkisi üzerine bir inceleme. Marmara İletişim Dergisi, 28, 89-106. https://doi.org/10.17829/midr.20172833779
Yöntem, M. K. (2015). Özgecilik. Terzi, Ş., ve Tekinalp B. (Editör). Eğitimde Pozitif Psikoloji. Ankara: PegemA yayıncılık. https://doi.org/10.14527/9786053180685.11

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ