SINIF ÖĞRETMENLERİNİN DEĞİŞİME KARŞI DİRENÇ GÖSTERME NEDENLERİNİN İNCELENMESİ

Hızla değişen ve gelişen dünyada, yalnızca değişimlere ayak uydurabilen, gelişebilen örgütler hayatta kalabilirler. Eğitim örgütleri de işlevselliğini korumak için yenilenmek ve geliştirmek zorundadır. Eğitim örgütlerinde sistemin en önemli paydaşı olan öğretmenlerin ise bu değişimlere karşı gösterdikleri direnç ve uyum süreçleri değişimin etkililiği için belirleyicidir. Bu araştırma, eğitim-öğretimin ilk basamağı olan ilköğretimde, sınıf öğretmenlerinin değişime direnç nedenlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 247 sınıf öğretmenine anket uygulanmış ve bulgular değerlendirilmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin kişisel sebepler dolayısı ile kurum değiştirmesinin yanı sıra değişen çağa uyum sağlamak için değişim yapılması gerektiği algısına sahip olduğu bulgusuna rastlanmıştır. Öğretmenlerin, cinsiyet ve bulunulan okulda çalışma süresi değişkenleri ile direnç arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, kıdem değişkeni için 16-20 yıl, öğrenim durumu değişkeni için yüksek lisans ve okul türü değişkeni için belli alt boyutlarda devlet okulunda çalışan öğretmenler ile direnç arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Araştırma verileri Helvacı (2011) tarafından geliştirilen “Değişime Karşı Direnme Nedenlerini Belirleme Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Bu göre; ölçekte bulunan değişime direnme nedenlerine ilişkin beş alt boyuttan üçünde öğretmenlerin “orta düzeyde direnç” algıları olduğu görülmüştür. Buna ek olarak “değişimden zarar görme korkusundan kaynaklanan direnç” alt boyutunda “düşük” düzeyde dirence, “okulların kapasite eksikliğinden kaynaklanan direnç” alt boyutunda ise “yüksek” düzeyde direnç bulgusu gösteren maddelere rastlanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, değişim sürecinin yönetecek okul yöneticilerine yönelik olarak direnç süreçleri hakkında detaylı ve derinlemesine bulgu elde edebilmek adına benzer bir çalışmanın nitel araştırma yöntemleri ile yapılması, okul yöneticileri ile yapılacak olan görüşmelerin de alana katkı sağlayacağı önerisinde bulunulmuştur.

EXAMINING THE CAUSES OF THE PRIMARY SCHOOL TEACHERS RESISTANCE TO CHANGE

In the rapidly changing and developing world, organizations that can adapt to changes and developments can survive. To maintain their functionality, educational organizations have to renew and develop themselves within this context of change. Resistance of teachers, who are the most important stakeholders of the system in educational organizations, against these changes and their adaptation processes are the determinants for the effectiveness of the change. This study was conducted to determine the resistance causes of primary school classroom teachers, who are the first step of education, against change. A questionnaire was applied to 247 classroom teachers of the study and the findings were evaluated. In the study, it was found that teacher have the perception that change is necessary to adapt to the changing world as well as changing institution due to personal reasons. No significant difference was found among teachers’ perceptions of resistance to change with regards to gender variable. A significant difference was found between teachers’ perceptions of resistance to change with regards to the variable of experience, level of education and school type. The research data were obtained by using “Scale for determining the reasons for resistance to change” developed by Helvacı (2011). According to this, in the three of five sub-dimensions related to the reasons for resistance to change, it has seen that teachers had “moderate resistance” perceptions. In addition to that it has seen the sub-dimension of “ the resistance caused by the fear of being damaged by change” has low resistance, “the reistance of lack of capacity of the schools” has high resistance. According to the findings of the research it is suggested that conducting a similar study with qualitative research methods in order to obtain detailed and in-depth findings about the resistance processess for school administrators who will manage the change process and that interviews with school administrators will contribute the field.

PDF

___

Ak, M. (2006). “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Değişimi Yönetme Yeterlikleri.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Argon, T., & Özçelik, N. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin değişimi yönetme yeterlikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(16), 70-84.
Bakioğlu, A. (1996). Öğretmenlerin kariyer evreleri (Türkiye’de resmi lise öğretmenleri üzerinde yapılan bir araştırma. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi 2. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri 18-20 Eylül 1996. İstanbul, Türkiye
Bursalıoglu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Can, N. (2002). Değişim sürecinde eğitim yönetimi. Milli Eğitim Dergisi, 3,155-156.
Clark, J. & Koonce R., (1998). Hayatta kalanlar, Executive Excellence,14.
Cummings, T.G. & Worley, C.G., (1997). Organization development and change, (6th Ed.) Cincinnati, Ohio: South- Western College Publishing Company.
Dalin, P., Rolf, H.G., & Kleekamp, B., (1993). Changing the school culture. New York: The Imtec Foundation.
F. Fullan, M. (1991). Why Teachers Must Be Change Agents. Educational Leadership, 50(6), 12-17.
Gürses, G., Helvacı, M. A. (2011). Öğretmenlerin okullarda değişime karşı direnme nedenleri. Uluslararas İnsan Bilimleri Dergisi [Balantda], 8(1), 43,44.
Hacıfazlıoğlu, Ö. (2016) Yaratıcılık, İnovasyon ve Okul Liderliği. Eğitim Yönetiminde Liderlik. (283- 323). N. Güçlü & S. Koşar (eds). Pegem Yayınları: Ankara.
Helvacı, M, Çankaya, İ, Bostancı, A. (2013). Eğitim Denetmenlerinin Görüşlerine Göre Öğretmenlerin Okullarda Değişime Karşı Direnme Nedenleri ve Düzeyleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6 (1), 120-135. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/akukeg/issue/29348/314056
Helvacı, M. (2011). Deime kar direni nedenlerini belirleme ölçei. E-Journal of New World Sciences Academy (NWSA) 6(2). http://www.newwsa.com.
Huberman, M. (1989) Teacher Careers and School Improvernent, Curriculurn Studies, 20, 2
Hultman, K. E. (1998). Making change irresistible: Overcoming resistance to change in your organization. Palo Alto, CA: Davies-Black Publishers
Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. (7.Basım).
Koçel, Tamer. (2003). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Lunenberg, C.F. ve Ornstein, A.C. (2004). Educational Administration: Concepts and Practices. (3 rd ed.).Belmont: Wardsworth Thomson Learning.
Mckenzie, J. & Koening W.(1998). Kültürel yenilenme, Executive Excellence. Mayıs, 18- 19.
Miles, L. Corporate Reputation Review, Volume 2, Number 1, 1 January 1998, pp. 16-27(12)
Mintzberg, H. ve J.B Quinn:The Strategy Process:Consepts,Contexts,Cases,(New Jersey: PrenticeHall, 2004
Oldcorn, R. (1989). Management. 3rd Edition. London: Macmillan Press Ltd
Oreg, S. (2006). Personality, context and resistance to organizational change. European Journal of Work and Organizational Psychology, 15(1), 73-101.
Owens, R. G. (1992).Organizational behavior in education. New Jersey: Prentice-Hall. 56-57.
Plant, R., (1987). Managing change and making it stick. London: Fontana.
Sabuncuoğlu, Z. & Tüz, M. (1998). Örgütsel Psikoloji. Bursa: AlfaYay.
Yavuz, M. (2006). değişim ve değişime karşı direnç. Eğitim Gelişim ve Değişim. Konya: Eğitim Kitabevi. 153-154.
Yenen, A. (2015). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Okullardaki Değişime Karşı Direnme Nedenlerinin İncelenmesi (Kayseri İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ