SINIF ÖĞRETMENLERİNİN YAŞADIĞI DUYGULARIN MESLEKLERİNE YANSIMASI

Duygular insanların hayatını hem olumlu hem de olumsuz olarak etkilemektedir. Duygusal zekâsı gelişmiş bireylerin sosyal ilişkilerinde daha başarılı oldukları ve hayatlarında etkin kararlar verdikleri bilinmektedir. Öğretmenlik mesleği, çeşitli duyguları içinde barındıran bir meslektir. Bu araştırmada, sınıf öğretmenlerinin mesleklerinin ilk yıllarında ve son zamanlarda yoğun olarak yaşadıkları duyguların neler olduğu, bu duyguları yaşatan olayların neler olduğu ve bu duygular ile olayların mesleklerine nasıl yansıdığı incelenmiştir. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017- 2018 öğretim yılında, İstanbul ili Gaziosmanpaşa ilçesinde görev yapan 240 gönüllü sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, üç açık-uçlu sorudan oluşan yapılandırılmış bir görüşme formu aracılığıyla elde edilmiş ve betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgulara göre, sınıf öğretmenlerinin mesleklerinde hem olumlu duyguları (mutluluk, sevgi, umut, gurur, heyecan, vb.) hem de olumsuz duyguları (hayal kırıklığı, pişmanlık, bıkkınlık, çaresizlik, kızgınlık, vb.) yoğun olarak yaşadıkları, ancak ilk yıllara kıyasla son zamanlarda olumsuz duygulara daha fazla sahip oldukları görülmüştür. Öğretmenlerin yaşadıkları olumlu duyguların veya olayların mesleklerine olumlu olarak yansıdığı, olumsuz duyguların veya olayların da mesleklerine olumsuz olarak yansıdığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma ile sınıf öğretmenliği mesleğinin daha yakından tanınmasına katkıda bulunulduğu düşünülmektedir. Bu tür araştırmaların hizmet-öncesi ve hizmet-içi öğretmen eğitimi açısından önemi/değeri yadsınamaz. Diğer taraftan, bu araştırmada yansıtılan duygu durumları sadece araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin deneyimleri ve görev yerleriyle sınırlıdır. Bu nedenle, ülkemizin farklı yerlerinde görev yapan sınıf öğretmenleriyle gerçekleştirilecek başka araştırmaların “öğretmenlerin yaşadığı duyguların” bütüncül bir bakış açısıyla anlaşılmasına büyük katkısı olacaktır.

IMPACT OF CLASSROOM TEACHERS’ EMOTIONS ON THEIR PROFESSIONS

Emotions affect people’s lives both positively and negatively. It is well known that individuals who have developed their emotional intelligence are more successful in their social relationships and make effective decisions in their lives. Teaching is a profession in which teachers experience various emotions. The main purpose of this study was to examine classroom teachers’ emotions related to both their firstyear and recent teaching experiences and how these emotions affected their professions. In this study, case study research, which is one of the qualitative research designs, was used. A total of 240 classroom teachers working in the Gaziosmanpaşa district of İstanbul province during the 2017- 2018 academic year participated in the study. Data were collected through the structured interview technique consisting of three openended questions and analyzed by using the descriptive analysis technique. According to the findings, classroom teachers experienced both positive emotions (happiness, love, hope, pride, excitement, etc.) and negative emotions (frustration, regret, tiredness, helplessness, anger, etc.). However, negative emotions appear to be more intense in recent teaching experiences compared to those that teachers experienced during their first years of teaching. It is also observed that positive emotions or events affect teachers’ profession positively, while negative emotions or events have a negative impact on their teaching. The results of this study are likely to contribute to a better understanding of the teaching profession. The importance/value of research studies such as the present one in terms of pre-service and inservice teacher education cannot be denied. On the other hand, the emotional states reflected in this study are limited to only the experiences of classroom teachers involved in the present study. For this reason, other studies with classroom teachers working in different parts of the country will contribute to a better understanding of “teacher emotions” from a holistic perspective.

PDF

___

Akar, H. (2017). Durum çalışması. A. Saban & A. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (ss. 139-177). Ankara: Anı Yayıncılık.
Armağan, Y. & Gül, Ö. (2014). Varoşlarda öğretmen olmak. M. Sever & A. Aypay (Ed.), Öğretmenlik hâlleri içinde (ss. 355- 418). Ankara: Pegem Akademi.
Bridge, B. (2003). Duyguların eğitimi. İstanbul: Beyaz.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Cooper, R. K. & Sawaf, A. (1997). Liderlikte duygusal zekâ (Çev.: Z. B. Ayman & B. Sancar). İstanbul: Sistem.
Çeçen, A. R. (2002). Duygular insan yaşamında neden vazgeçilmez ve önemlidir? Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9), 164-170.
Çiğdem, G. (2010). Sınıf öğretmenliği adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Çolak, Y. (2017). İlkokul ve ortaokullarda görev yapan yönetici ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Descartes, R. (2017). Duygular ya da ruh halleri (Çev.: Ç. Dürüşken). İstanbul: Alfa.
Eş, Ü. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının ve öğretmenlik mesleğini tercih etme nedenlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Goleman, D. (2015). Duygusal zekâ neden IQ’dan daha önemlidir? (Çev.: B. Seçkin-Yüksel). İstanbul: Varlık.
Goleman, D. (2016). Sosyal zekâ: İnsan ilişkilerinin yeni bilimi (Çev.: O. Çetin-Deniztekin). İstanbul: Varlık.
Göloğlu-Demir, C. (2016). Sınıf öğretmenlerinin mesleki görevlerine yönelik ders dışı zaman kullanımları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Güler, A. (2017). Öğretmen ve öğrencilerde ortaya çıkan duyguların öğretmen-öğrenci ilişkilerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Hangül, Ş. & Varol, N. (2014). Köyde öğretmenseniz, köyün her şeyisiniz! M. Sever & A. Aypay (Ed.), Öğretmenlik hâlleri içinde (ss. 265- 326). Ankara: Pegem Akademi.
İlter, İ. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Kahveci, H. & Bayrak-Özmutlu, E. (2014). Eleştirel öğretmen olmak. M. Sever & A. Aypay (Ed.), Öğretmenlik hâlleri içinde (ss. 125-184). Ankara: Pegem Akademi.
Karadaş, R. (2017). Anadili Türkçe olmayan öğrencilerin bulunduğu sınıflarda okuma yazma öğretirken öğretmenlerin yaşadığı sorunlar ve bu sorunların giderilmesine yönelik çalışma önerileri (Ağrı ili Patnos ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi (7. baskı). Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
Karataş, Z. & Yavuzer, Y. (2015). Bireyi tanımada test dışı teknikler. Ankara: Nobel.
Pınar, Y. & Kubilay-Pınar, N. (2015). İlk dil edinim kuramlarında duygu ve duygulanım olgularının yeri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 12(2), 343-359.
Tarhan, N. (2015). Duyguların psikolojisi. İstanbul: Timaş.
Titrek, O. (2010). IQ’dan EQ’ya: Duyguları zekice yönetme. Ankara: Pegem Akademi.
Toktamışoğlu, M. (2003). Aklın öteki sesi: Duygusal zekâyla başarı. İstanbul: Kapital.
Türk Dil Kurumu [TDK]. (2011). Türkçe sözlük (11. baskı). Ankara: TDK.
Uluçınar, U. & Ay, Y. (2014). Ana dili farklı olan öğrencilere öğretmen olmak. M. Sever & A. Aypay (Ed.), Öğretmenlik hâlleri içinde (ss. 185-226). Ankara: Pegem Akademi.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yılmaz, K. & Tombak N. (2014). Gönülden öğretmenlik. M. Sever & A. Aypay (Ed.), Öğretmenlik hâlleri içinde (ss. 453-482). Ankara: Pegem Akademi.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ