Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sözel Beceri, Okuma ve Yazma Becerisi Geliştirme Öz Yeterliklerinin Yordayıcı Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının sözel beceri, okuma ve yazma becerisi geliştirme öz yeterliklerinin yapılandırmacı yaklaşımı uygulama özyeterlikleri ve öğretme motivasyonları açısından yordanma durumunu ortaya koymaktır. Bu araştırma ilişkisel tarama modelinde nicel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubu üç devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı 3 ve 4. sınıflarında öğrenim gören 374 öğretmen adayından oluşmaktadır. Sınıf öğretmeni adaylarının sözel beceri, okuma ve yazma becerisi geliştirme öz yeterliklerinin yapılandırmacı yaklaşımı uygulama özyeterlikleri ve öğretme motivasyonları açısından yordama durumu Sözel Beceri Geliştirme Öz Yeterlik Ölçeği, Okuma Becerisi Geliştirme Öz Yeterlik Ölçeği, Yazma Becerisi Geliştirme Öz Yeterlik Ölçeği, Öğretmenlerin Yapılandırmacı Yaklaşımı Uygulamaya Yönelik Öz Yeterlik İnanç Ölçeği, Öğretme Motivasyonu Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre: Sınıf öğretmeni adaylarının sözel beceri, okuma, yazma becerisi geliştirme özyeterliklerinin cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği, sınıf öğretmeni adaylarının sözel beceri geliştirme ve yazma becerisi geliştirme öz yeterliklerinin öğrenim görülen üniversiteye göre anlamlı farklılık göstermediği fakat okuma becerileri geliştirme özyeterliğinde, A Üniversitesi’nde öğrenim gören sınıf öğretmeni adaylarının B Üniversitesi’nde öğrenim gören sınıf öğretmeni adaylarınına göre, istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği, sınıf öğretmeni adaylarının sözel beceri, okuma, yazma becerisi geliştirme özyeterliklerinin yapılandırmacı yaklaşımı uygulama öz yeterliklerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği, sınıf öğretmeni adaylarının sözel beceri, okuma ve yazma becerisi geliştirme özyeterlikleri ile yapılandırmacı yaklaşımı uygulama öz yeterlikleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu, sınıf öğretmeni adaylarının sözel beceri, okuma ve yazma becerisi geliştirme özyeterlikleri ile öğretme motivasyonları arasında anlamlı bir ilişki olduğu söylenebilir. Sınıf öğretmeni adaylarının yapılandırmacı yaklaşımı uygulama öz yeterliklerinin sözel beceri, okuma becerisi geliştirme öz yeterliklerini anlamlı şekilde yordadığı, yapılandırmacı yaklaşımı uygulama alt boyutlarından alternatif değerlendirme boyutunun yazma becerisi geliştirme öz yeterliğini yordamadığı, rehberlik etme, öğrenciyi aktifleştirme, düşünmeye teşvik boyutlarının yazma becerisi geliştirme öz yeterliklerini anlamlı şekilde yordadığı, sınıf öğretmeni adaylarının öğretme motivasyonlarının sözel beceri, okuma ve yazma becerisi geliştirme öz yeterliklerini anlamlı şekilde yordadığı söylenebilir.
Investigation of Primary School Teacher Candidates’ Self-Effıcacies for Developing Verbal, Reading and Writing Skills in terms of Certain Predictor Variables
The purpose of this study is to reveal the predictors of self-efficacy levels of primary school teacher candidates’for developing verbal, reading and writing skills in terms of their self-efficacy levels for applicating constructivist approach and their teaching motivations. The study is designed as a quantitative correlational survey research. The sample of the study consists of 374 primary school teacher candidates who enrolled at three different state universities’ department of primary education in the faculty of education. Data regarding the predictors of self-efficacy levels of primary school teacher candidates’for developing verbal, reading and writing skills interms of their self-efficacies for implementating constructivist approach and their teaching motivations were gathered using Verbal skills Development Teacher Self-efficacy Scale, Reading Skills Development Teacher Self-efficacy Scale, Writing Skills Development Teacher Self-efficacy Scale, “Self Efficacy Perceptions of Teachers about the Implementation of the Constructivist Approach Scale, and Motivation to Teach Scale. According to the findings, it was concluded that the self-efficacy of primary school teacher candidates for developing verbal, reading and writing skills differed significantly according to gender, the self-efficacy of primary school teacher candidates’for developing verbal and writing skills did not differ according to their universities. However, for their self-efficacy for developing reading skills, teacher candidates who enrolled at University A statistically significantly differed from the teacher candidates who enrolled at University B, the self-efficacy of primary school teacher candidates’for developing verbal, reading and writing skills significantly differed according to their self-efficaciy for applicating constructivist approach, there was a significant correlation between the self-efficacy of primary school teacher candidates’for developing verbal, reading and writing skills and their self-efficacy for applicating the constructivist approach, there was a significant correlation between the self-efficacy of primary school teacher candidates’for developing verbal, reading and writing skills and their teaching motivations. The self-efficacy of primary school teacher candidates' constructivist approach application predicted significantly of their self-efficacy for developingverbal skills, reading skill development. The dimensions which were guiding, activating the student, encouraging thinking significantly predicted the self-efficacy of teacher candidates for developing writing skills, on the other hand the alternative evaluation dimension of the constructivist approach application did not predict the self-efficacy of teacher candidates for developing writing skills, the teaching motivation of primary school teacher candidates' significantly predicted their self-efficacy for developing verbal, reading and writing skills.
___
- Açıkgöz, K.Ü. (2006). Aktif öğrenme. Biliş Yayınları.
- Akbaş, A. & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110. https://doi.org/10.14582/duzgef.543
- Akdağ, M. & Yıldız, H. (2011), İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin öğrencilerde dil becerilerini geliştirme yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitim Bilim, 4(1), 50-70.
- Aksu, H. H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançları, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 161-170. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.30227-326612
- Akyılmaz, N. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının türkçe öğretimine ilişkin yeterlik algılarının ve tutumlarının incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Alemdağ, C., Öncü, E. & Yılmaz, A.K. (2014). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik motivasyon ve akademik öz yeterlikleri. Spor Bilimleri Dergisi, 25(1), 23-35. https://doi.org/10.32706/tusbid.419468
- Aşkın, İ. & Demirel M. (2012) Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe öğretimi yeterliklerine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3),178-189. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2621
- Ayık, A., Akdemir, Ö. A. & Seçer, İ. (2015). Öğretme motivasyonu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Current Research in Education, 1(1), 33-45. https://doi.org/10.29106/fesa.487473
- Bandura, A. & Adams, N. E. (1977). Analysis of self-efficacy theory of behavioral change. Cognitive Therapy and Research, 1(4), 287-310.
- Bayat, N. & Şekercioğlu, G. (2014). Yazma duyarlılığı ölçeğinin psikometrik niteliklerinin belirlenmesi ve yazma duyarlılığının farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy, 2(3), 283-301. https://doi.org/10.18033/ijla.115
- Berkant, H. G. & Ekici, G. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öğretmen öz yeterlik inanç düzeyleri ile zekâ türleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 113-132. https://doi.org/10.14520/adyusbd.23034
- Büyükkaragöz, S.S. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. Mikro Yayınları.
- Büyükses, L. (2010) Öğretmenin iş ortamındaki motivasyonunu etkileyen etmenler. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayınları.
- Canbulat, M., Çelenk, S. & Kutluca Canbulat, A.N. (2004). Almanya ve Türkiye ilköğretim okullarının anadil öğretiminde konuşma ve dinleme becerilerine yaklaşımları, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004- İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
- Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Millî Eğitim Yayınları.
- Demirtaş, H.,Cömert, M. & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111. https://doi.org/10.21764/maeuefd.651393
- Derbedek, H. (2008). İlköğretim Okul müdürlerinin ögretimsel liderlik özelliklerinin ögretmenlerin öz yeterlikleri üzerindeki etkileri Bursa İli Örneği. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Erdem, A & Gözel, E. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin motivasyon düzeyleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 49-60.
- Eskici, M. (2013) İlkögretim ögretmenlerin yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin öz yeterlik algıları ile tutumları. [Yayınlanmamış Doktora Tezi].Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Evrekli, E., Ören, F.S. & İnel, D. (2010, 11-13 Kasım). Ögretmen adaylarının yapılandırmacı yaklasımı uygulamaya yönelik öz yeterliliklerinin cinsiyet, bölüm ve sınıf düzeyi degişkenleri açısından incelenmesi. [Sözlü bildiri]. International Conference on NewTrends in Education and Their Implication.
- Gerez Taşkın, F. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme, konuşma, okuma ve yazma öz yeterlikleri ile öğrenme stillerinin incelenmesi Atatürk Üniversitesi örneği. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilmleri Enstitüsü.
- Göçer, A. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin süreç yaklaşımı ve metinsellik ölçütleri ekseninde değerlendirilmesi (Niğde Üniversitesi Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 271-290. https://doi.org/10.24106/kefdergi.361826
- Güneş, F. (2007, 15-16-17 Kasım) Yapılandırmacı dil yaklaşımı ve Türkçe öğretimi. [Sözlü bildiri]. I.İlköğretim Kongresi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
- Güneş, F. (2009). Türkçe öğretiminde günümüz gelişmeleri ve yapılandırıcı yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,6(11),1-21. https://doi.org/10.31592/aeusbed.666691
- Güneyli, A. (2007). Etkin öğrenme yaklaşımının anadili eğitiminde okuma ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Güzel C. D. & Evin G. İ. (2015). Öğretme motivasyonu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlama çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36,72-89. https://doi.org/10.21764/maeuefd.329888
- İlğan, A., Canoğlu, Ö., Karamert, Ö., & Şensoy, Ç. P. (2018). Öğretmenlerin çocuk sevme düzeyleri ile öğretme motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(19), 979-1003. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.13985
- Karadeniz, B.C. & Yavuz, C. (2009). Sınıf öğretmenlerinin motivasyonunun iş tatmini üzerine etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 507-509.
- Karakuyu, Y. & Karakuyu, A. (2016). Motivasyon ve öz-yeterliğin sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerine (tpab) katkısı. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi 2(1), 89- 100. https://doi.org/10.29065/usakead.232415
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi, Nobel Yayıncılık.
- Kauffman, D. F., Yılmaz-Soylu, M. & Duke, B. (2011). Öğretme motivasyonu ölçeğinin geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 279-290. https://doi.org/10.23891/yyuni.2017.0
- Kavcar, C. & Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1998). Türkçe Öğretimi. Engin Yayınevi.
- Kaya, N (2013) Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacılığa yönelik tutumları ve yapılandırmacılığı uygulamaya ilişkin öz-yeterlik inançları Afyonkarahisar ili örneği. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kurudayıoğlu, M. & Kana, F. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme becerisi ve dinleme eğitimi özyeterlik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(2), 245-258. https://doi.org/10.12780/uusbd277
- Kutluca Canbulat, A. N. (2017). Classroom teacher candidates' perceptions of teacher self-efficacy in developing students' reading, writing and verbal skills: Scale development study. Educational Research and Reviews, 12(16), 789-800. https://doi.org/10.5897/err2017.3305
- MEB, (2015). Türkçe Dersi Öğretim Programı http://web.deu.edu.tr/
- MEB, (2017). Öğretmen Yeterlilikleri. http://oygm.meb.gov.tr
- MEB (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı. http://web.deu.edu.tr
- Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü ve yazılı anlatım becerilerine ilişkin öz yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 18-42. https://doi.org/10.14520/adyusbd.351754
- Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1. Kaan Kitabevi.
- Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistik veri analizi 1. Kaan Kitabevi.
- Özdemir, C. & Erdoğan, T. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının ilk okuma ve yazma öğretimine ilişkin öz yeterlik inançlarının belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 314- 331. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.28551-304637
- Özenç, M. (2009) Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım ile ilgili yeterlik düzeylerinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Özşahin, C. (2019). Öğretmenlerin Sosyal Medya Bağimlılığı, Öğretmenlik Öz-Yeterlilikleri Ve Motivasyonlari Arasindaki İlişkinin İncelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Raykov, T. & Marcoulides, G. A. (2008). An introductionto applied multivariate analysis (First Edition). NY: Taylor ve Francis Group.
- Senemoğlu, N. (1992). İngiltere’de İlköğretime öğretmen yetiştirme ve Türkiye ile karşılaştırılması- Türkiye’de ilköğretime öğretmen yetiştirmenin geliştirilmesi için bazı öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 143-156. https://doi.org/10.20860/ijoses.488657
- Sever, E. & Memiş, A. (2013). Süreç temelli yazma modellerinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazım-noktalama becerisine ve yazma eğilimine etkisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 243- 259. https://doi.org/10.31463/aicusbed.586485
- Tabak, G. & Göçer, A. (2014). Dinleme becerisine yönelik alternatif ölçme ve değerlendirme araçları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 250-272. https://doi.org/10.14686/BUEFAD.201428181
- Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45,109-127.
- Yelok, V. S. & M. Eyyüp S. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü anlatım dersine ve sözlü anlatıma yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 581 606.