Türkiye’de Ders İmecesi Çalışmalarındaki Eğilimler: Bir İçerik Analizi Çalışması

Öğrenmede sosyal ve çevresel etkenleri vurgulayan yaklaşımlara bağlı olarak, işbirliğine dayalı mesleki gelişim modellerine yönelik ihtiyaçlar artmaktadır. Ders imecesi (Lesson Study) bir grup öğretmenin bir hedef çerçevesinde işbirliği içinde çalışarak araştırma dersi adı verilen dersler planladıkları, uyguladıkları ve değerlendirdikleri mesleki gelişim modelidir. Bu araştırma, ders imecesi ile ilgili olarak yazılan lisansüstü tezleri ve makaleleri kapsamlı bir şekilde inceleyerek eğilimlerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmadan elde edilen veriler, doküman analizi yöntemi ile toplanmıştır. Çalışma için Türkiye’de 2010-2019 yılları arasında ders imecesi ile ilgili yapılan 14 yüksek lisans, 25 doktora tezi ve 15 TR-Dizin indeksli makale içerik analizi kullanılarak incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler frekans ve yüzde oranlarına göre yorumlanarak tablolarla sunulmuştur. Tezler, araştırma türü, yayımlanma yılı, araştırma yaklaşımı, araştırma deseni, örneklem, konu ve veri analizi teknikleri kapsamında sınıflandırılmıştır. Araştırma sonuçları, tez türlerine göre doktora tezlerinin yüksek lisans tezlerine göre daha fazla olduğunu, yaklaşım olarak nitel çalışmaların ağırlıkta olduğunu göstermektedir. İncelenen araştırmaların çoğunun katılımcılarının öğretmenler olduğu gözlemlenmiştir. Araştırma deseni olarak çoğunlukla durum çalışması tercih edildiği ve içerik analizinin kullanıldığı görülmektedir. Bir alan taraması olan bu çalışma, ders imecesi alanında araştırma yapmak isteyen araştırmacılara hem ders imecesini tanıtmak hem de Türkiye’de bu alanda hangi noktaların çalışıldığını ve eksikliklerin neler olduğunu göstermek amacıyla gerçekleştirilmiştir.

Lesson Study Studies Trends in Turkey: A Content Analysis Study

In line with the approaches of learning that emphasize the social and contextual aspects of learning, there is a growing demand on collaborative professional development models. Lesson Study is a vocational development model that a group of teachers working with the cooperation of a target frame denominated “research class” in which they plan for classes, teach and evaluate. This study aims to examine postgraduate theses and articles focusing on lesson study to identify the trends in a comprehensive manner. The data of this research were collected by document analysis. For the purpose of this study, 14 master, 25 doctorate theses and 15 articles were indexed in TR completed in year between 2010-2019 were analyzed by using content analysis in Turkey. Frequency and percentace ratio involving data were presented by tables. The studies were classified within type of research, year of publication, approach of research, design of research, sample, subject and data analysis technique. The research results show that the doctorate thesis is more abundant than the master thesis as the thesis type and qualitative studies are predominant as research approach. It was observed that the participants of most of the examined studies were teachers. It was seen that case study is mostly preferred as a research design and using content analysis. As a review study, the present study was carried out in order to introduce lesson study construct to researchers and evaluate which aspects of lesson study were studied in Turkey and finally, make recommendations in light of the analysis of the studies for further research.

PDF

___

Adıgüzel, T., Şimşir, F., Çubukluöz, Ö., & Gökkurt Özdemir, B. (2018). Türkiye’de matematik ve fen eğitiminde kavram yanılgılarıyla ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri: tematik inceleme. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 57-92. https://doi.org/10.17680/erciyesakademia.291891
Akerson, V. L., Pongsanon, K., Rogers, M. A. P., Carter, I., & Galindo, E. (2017). Exploring the use of lesson study to develop elementary preservice teachers’ pedagogical content knowledge for teaching nature of science. International Journal of Science and Mathematics Education, 15(2), 293-312. https://doi.org/10.1007/s10763-015-9690-x
Aktürk, D. (2019). Matematik öğretmenlerinin ders imecesi kapsamında geliştirdikleri stem etkinliklerine yönelik görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Armstrong, A. (2011). Lesson study puts a collaborative lens on student learning. Learning Forward, 14(4), 1-8.
Baki, M. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiği öğretme bilgilerinin gelişiminin incelenmesi: Bir ders imecesi (lesson study) çalışması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Baki, M. & Arslan, S. (2015). Ders imecesinin sınıf öğretmeni adaylarının matematik dersini planlama bilgilerine etkisinin incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2), 209-229. https://doi.org/10.16949/turcomat.02379
Bayram, İ. & Bıkmaz, F. (2019). Ders imecesi modeli ve modelin öğretmen mesleki gelişimine katkısı üzerine bir inceleme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52(2), 577-610. https://doi.org/10.30964/auebfd.473958
Boran, E. & Tarım, K. (2016). Ortaokul matematik öğretmenlerinin ders imecesi hakkındaki görüşleri. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(1), 259-273. https://doi.org/10.16949/turcomat.22182
Borko, H. (2004). Professional development and teacher learning: Mapping the terrain. Educational Researcher, 33(8), 3-15. https://doi.org/10.3102/0013189X033008003
Bozkurt, E. & Yetkin-Özdemir, İ. E. (2018). Mesleki gelişimde işbirliğine dayalı bir yaklaşım: ders araştırması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 109-116. https://dx.doi.org/10.24106/kefdergi.375675
Bütün, M. (2012). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının uygulanan zenginleştirilmiş program sürecinde matematiği öğretme bilgilerinin gelişimi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Chokshi, S. & Fernandez, C. (2004). Challenges to importing Japanese lesson study: Concerns, misconceptions, and nuances, Phi Delta Kappan, 85(7), 520-525. https://dx.doi.org/10.1177/003172170408500710
Cumhur, F. (2016). Matematik öğretmeni adaylarının soru sorma davranışlarının gelişiminin incelenmesi: bir ders imecesi çalışması. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Darling-Hammond, L. & Baratz-Snowden, J. (2005). A good teacher in every classroom: preparing the highly qualified teachers our children deserve. John Wiley & Sons.
Doig, B. & Groves, S. (2011). Japanese lesson study: Teacher professional development through communities of inquiry. Mathematics Teacher Education and Development, 13(1), 77-93.
Dubin, J. (2010). American teachers embrace the Japanese art of lesson study. The Education Digest, 75(6), 23-29.
Eraslan, A. (2008). Japanese lesson study: Can it work in Turkey? Education and Science, 33(149), 62-67.
Erbilgin, E. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının ders araştırması hakkındaki görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 69-83. https://doi.org/10.14582/duzgef.519
Erdem, E., Fırat, T., & Gürbüz, R. (2019). Improving mathematical reasoning and mathematics attitude of disadvantaged children in rural regions. Journal of Computer and Education Research, 7(14), 673-697. https://dx.doi.org/10.18009/jcer.628742
Erdem, E., & Soylu, Y. (2017). Age-and gender-related change in mathematical reasoning abilit and some educational suggestions. Journal of Education and Practice, 8(7), 116- 127.
Fernandez, C. & Yoshida, M. (2004). Lesson study: A case of a Japanese approach to improving instruction through school-based teacher development. Lawrence Erlbaum.
Fernandez, C., Yoshida, M., Chokshi, S., & Cannon, J. (2001). An overview of lesson study, 1-36.
Fırat, T. & Erdem, E. (2020). Matematik öğrenmede güçlük yaşayan ilkokul öğrencilerinin 1. ve 4. sınıftaki süreçlerine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1) , 66-86. https://dx.doi.org/10.17556/erziefd.504004
Godfrey, D., Seleznyov, S., Anders, J., Wollaston, N., & Barrera-Pedemonte, F. (2019). A developmental evaluation approach to lesson study: exploring the impact of lesson study in London schools. Professional Development in Education, 45(2), 325-340.
Gómez,, E. S., Serván-Núñez, M. J., Trapero, N. P. & Pérez-Gómez, A. I. (2019) Action research through lesson study for the reconstruction of teachers’ practical knowledge. A review of research at Málaga University (Spain). Educational Action Research, 27(4), 527-542, https://dx.doi.org/10.1080/09650792.2019.1610020
Gökkurt-Özdemir, B. (2020). Matematik eğitiminde ders imecesi (lesson study) mesleki gelişim modeli. M. Ünlü (Ed.). Uygulama örnekleriyle matematik öğretiminde yeni yaklaşımlar (s. 333-356). (1. Baskı). Pegem Akademi.
Groth, R. (2005). Improving teaching through lesson study. Mathematics Teacher Journal, 104(6), 446-451.
Güner, P. & Akyüz, D. (2017). Ders imecesi mesleki gelişim modeli: öğretmen adaylarının fark etme becerilerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 16(2), 428-452. https://dx.doi.org/ 10.17051/ilkonline.2017.304709
Isoda, M. (2007). Lesson study in teacher education programs: How do students become teachers that ımplement lesson study? In M. Isoda, M. Stephens, Y. Ohara, & T. Miyakawa (Eds.), Japanese lesson study in mathematıcs its impact, diversity and potential for educational improvement (pp. 176-179). World Scientific
Jhang, F. H. (2020) Teachers’ attitudes towards lesson study, perceived competence, and involvement in lesson study: evidence from junior high school teachers. Professional Development in Education, 46(1), 82-96. https://doi.org/10.1080/19415257.2019.1585383
Karakuş, D. (2019). Ders imecesi yöntemiyle matematik öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerinin gelişimlerinin incelenmesi: trigonometri örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kandemir, E. M. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğretim becerilerini geliştirmeye yönelik bir uygulama: Bir ders imecesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kaya, Ü. (2018). Lise matematik öğretmenlerinin ders imecesi modeline dayalı mesleki gelişim uygulamalarının değerlendirilmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Küçükahmet, L. (1993). Öğretmen yetiştirme (Programları ve uygulamaları). Gazi Üniversitesi
Lewis, C., Friedkin, S., Baker, E., & Perry, R. (2011). Learning from the key tasks of lesson study. In O. Zaslavsky ve P. Sullivan (Eds.), Constructing knowledge for teaching secondary mathematics (pp. 161-176). Springer.
Magnusson, S., Borko, H. & Krajik, J. (1999). Nature, sources, and development of pedagogical content knowledge for science Teaching. In J. Gess-Newsome, & N.G. Lederman (Eds.), Examining pedagogical content knowledge (pp. 95-132). Kluwer Academic Publishers.
Meyer, R. (2005). Lesson study: The effects on teachers and students ın urban middle schools [Unpublished doctoral dissertation]. Baylor University.
Mills, G. E. (2003). Action research: A guide for the teacher researcher. (2nd Ed.). Merrill Prentice Hall.
Murata, A., Alston, A., & Hart, L. (2011). Introduction: Conceptual overview of lesson study lesson study research and practice in mathematics education. L. Hart, A. Alston, & A. Murata içinde, Lesson Study Research and Practice in Mathematics Education (pp. 1-12). Springer Netherlands.
Özbek, K. (2019). Ortaokul matematik öğretmenlerinin açılar konusunda kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerdeki gelişimleri ile ders imecesine yönelik görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Özaltun-Çelik, A. & Bukova-Güzel, E. (2016). Bir matematik öğretmenin ders imecesi boyunca öğrencilerin düşüncelerini ortaya çıkaracak soru sorma yaklaşımları. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2), 365-392. https://doi.org/10.16949/turcomat.67541
Saltzman, L. (2008). Integrating japanese lesson study in math curriculum: A case study. [Unpublished Master Thesis]. University of Alaska, Anchorage.
Sato, M. (2006). Gakko no chosen [Challenges of schools]. Shogakkan.
Stigler, J. & Hiebert, J. (1999). The Teaching Gap: Best ideas from the world’s teachers for improving education in the classroom. The Free Press.
Stigler, J. W. & Hiebert, J. (2016). Lesson study, improvement, and the importing of cultural routines. ZDM, 48(4), 581-587. https://doi.org/10.1007/s11858-016-0787-7
Takahashi, A. & Yoshida, M. (2004). Ideas for establishing lesson-study communities. Teaching Children Mathematics, 10(9), 436-443.
Verhoef, N.C., Coenders, F., Pieters, J.M., Smaalen, D.V., & Tall, D.O. (2015). Professional development through lesson study: Teaching the derivative using GeoGebra. Professional Development in Education, 41(1), 109-126. https://dx.doi.org/10.1080/19415257.2014.886285
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9.baskı). Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, N. (2019). Öğretmen adaylarının istatistiği öğretme bilgilerinin öğretmenlik uygulaması temelli ders araştırmaları bağlamında incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yoshida, M. (2005). An overview of lesson study. In P. Wang-Iverson ve M. Yoshida (Eds.), Building our understanding of lesson study (pp. 3-14). Research for Better Schools.
Yurdakul, R. (2019). Matematik öğretmenlerinin hizmet içi eğitimlerinde ders imecesi modelinin uygulama sürecini kolaylaştırmaya yönelik bir web sitesinin tasarlanması ve değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ