ÖMER SEYFETTİN’İN HERKESİN İÇTİĞİ SU ÖYKÜSÜ ÖRNEĞİNDE TÜRKÇEDEN İNGİLİZCEYE DEYİM ÇEVİRİSİ STRATEJİLERİ

Bu çalışmanın amacı, Ömer Seyfettin’in Herkesin İçtiği Subaşlıklı öyküsünde kullanılan deyimleri saptamak ve Türkçe deyimlerin İngilizce hedef metne çevrilmesinde kullanılan deyim çevirisi stratejilerini bulmaktır. Öyküde, 11 söylemde toplam 12 deyim saptanmıştır. Çeviri değerlendirmesinde, Baker (1992) tarafından öne sürülen deyim çevirisi stratejileri kullanılmıştır. Çeviri değerlendirmesi sonucunda, çevirmenin kaynak metindeki Türkçe deyimleri hedef metin dili olan İngilizceye çevirirken beş söylemde (%41.67) ‘açımlama’ stratejisi; üç söylemde (%25) ‘benzer anlamda bir deyim kullanma’ stratejisi; iki söylemde (%16.67) ‘benzer anlamda ancak farklı yapıda deyim kullanma’ stratejisi; bir söylemde (%8.33) ise ‘çıkarma yoluyla çevirme’ stratejisi kullandığı bulunmuştur. Saptanan 12 deyimden bir tanesinin çevirisi ise herhangibir stratejiye dahil edilememiştir çünkü çevirmen bu deyimin geçtiği söylemi tamamen erek metinden çıkarmıştır. Bu durum, ‘çıkarma yoluyla çeviri’ olarak düşünülmemektedir çünkü sadece deyim değil, tüm anlam birimi erek metinden çıkarılmıştır. Bu çalışmada elde edilen bulgular, ilişkili alanyazındaki diğer çalışmaların bulguları ile karşılaştırılmış ve çalışmamızın bulgularının diğer çalışmalar tarafından desteklendiği görülmüştür. Bir yazın çevirmeni, deyim çevirisi stratejilerinin bilincinde olduğunda, zaten söz oyunlarıyla ve deyimler gibi kültüre özgü ifadelerle bürünmüş olan bir edebi metnin çevirisinde çaresiz hissetmeyecek ve bir deyimi erek dilin kültürüne nasıl çevirebileceği konusunda bilinçli kararlar alabilecektir.Böylece bu stratejiler, yazın çevirmenleri için önemli zorluklardan birini aşmada yararlı araçlar olarak işlev görecektir.

___

Abu-Ssaydeh, A. F. (2004). “Translation of English idioms into Arabic.” Babel, 50(2): 114-131.

Adelnia, A., and Dastjerdi, H.V. (2011). “Translation of idioms: A hard task for the translator.” Theory and Practice in Language Studies, 1(7): 879-883.

Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri, deyimler. In Türk dili araştırmaları yıllığı belleten 1962(pp. 131-166). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Baker, M. (1992). In other words. London and New York: Routledge.

Chen, L. (2009). “On literal translation of English idioms.” English Language Teaching, 2(2): 164-166.

Gottlieb, H. (1997). Quality revisited: The rendering of English idioms in Danish television subtitles vs. printed translations. In A. Trosborg (Ed.), Text typology and translation (pp. 309-337). Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.

Khosravi, S., and Khatib, M. (2012). “Strategies used in translation of English idioms into Persian in novels.” Theory and Practice in Language Studies, 2(9): 1854 –1859.

Newmark, P. (1988). A textbook of translation.New York and London: Prentice Hall.

Oxford Learners’ Dictionaries. (2019). Retrieved from: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/american_english/idiom.

Seyfettin, Ö. (1999). Selected stories by Ömer Seyfettin.(Trans. E. Özeski). Ankara: Engin.

Seyfettin, Ö. (2005). Seçme hikayeler.İstanbul: Gonca.

Seyfettin, Ö. (2008). Hikayelerden seçmeler.İstanbul: Alkım.

Strakšienė, M. (2009). “Analysis of idiom translation strategies from English into Lithuanian.” Kalbų Studijos, (14): 13-19.

TDK Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. (2019). Retrieved from: sozluk.gov.tr.

The Free Dictionary. (2019). Retrieved from: idioms.thefreedictionary.com.

Veisbergs, A. (2014). “The contextual use of idioms, wordplay, and translation. In D. Delabastita (Ed.), Traductio essays on punning and translation(pp. 155-176). London and New York: Routledge.

Wang, L. and Wang S. (2013). “A study of idiom translation strategies between English and Chinese.” Theory and Practice in Language Studies, 3(9): 1691-1697.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ