Murat TUNCER, Melih DİKMEN, Manolya ŞİMŞEK, Ferdi BAHADIR, Ahmet Egemen AKMENÇE

ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ YETERLİKLERİ AÇISINDAN ADAY ÖĞRETMENLERİN KENDİLERİNE VE UYGULAMA ÖĞRETMENLERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu araştırmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2017 yılında yayımlanan öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri açısından öğretmen adaylarının kendileri ve uygulama öğretmenlerine yönelik algılarının değerlendirilmesidir. Araştırma Fırat Üniversitesi’nde pedagojik formasyon eğitimi alan 84 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Veri toplama aracının maddeleri Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinden oluşmaktadır. Bu kapsamda veri toplama aracı üç yeterlik alanı ile bunların altında yer alan on bir yeterlik ve bu yeterliklere ilişkin altmış beş göstergeden oluşmaktadır. Veri toplama aracının Cronbach Alfa katsayısı .968 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının kendileri ve uygulama öğretmenlerine yönelik yeterlik algılarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının mesleki bilgi ve becerileri, mesleğe ilişkin tutum ve değerlerine ilişkin yeterlik düzeylerinin yüksek olduğu görülmektedir. Cinsiyet ve yaş değişkeni açısından öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine yönelik aday öğretmen algıları arasında anlamlı düzeyde görüş farklılığı belirlenemezken, öğretmenlik mesleğine hazır olma durumuna göre anlamlı düzeyde görüş farklılığı olduğu gözlenmiştir. Araştırmaya göre öğretmen adayları kendilerini öğretmen yeterlikleri açısından yeterli, ancak aldıkları pedagojik formasyon eğitimini sorunlu olarak görmektedirler. Öğretmen adaylarının bilgi ve becerilerini sınamalarına imkân tanıyacak uygulama eğitimlerinin daha erken dönemlerde ve daha yoğun bir biçimde verilmesi önerilmektedir. 2018 yılından itibaren eğitim fakültelerinde uygulanan yeni öğretmen yetiştirme programları bu konuda belli ölçüde düzenlemeler içermektedir. Ancak bu düzenlemelerin ne ölçüde başarılı ve yeterli olacağı merak konusudur

EVALUATION OF PROSPECTIVE TEACHERS' OPINIONS OF THEMSELVES AND PRACTICE TEACHERS IN TERMS OF TEACHER PROFICIENCY

The aim of this study is to evaluate the prospective teachers' perceptions of themselves and their practice teachers in terms of general competencies in teaching profession published by the Ministry of National Education in 2017. The study was conducted on 84 students who received pedagogical formation training at Fırat University. The items of the data collection tool consist of the general competencies of the teaching profession determined by the Ministry of National Education; thus, the data collection tool consists of three competency areas and eleven competencies below these areas and sixty-five indicators related to these competencies. Cronbach's alpha coefficient of the data collection tool was calculated as .968. As a result of the research, it was determined that the prospective teachers' perceptions of competence towards themselves and their practice teachers were high. It was determined that the prospective teachers' proficiency levels related to their professional knowledge and skills, attitudes and values related to the profession were high. In terms of gender and age variable, there was no significant difference between the perceptions of prospective teachers regarding general competencies of the teaching profession; however, there was a significant difference in terms of being readiness for teaching profession. According to the research, prospective teachers find themselves sufficient in terms of teacher competencies, but they think their pedagogical formation training is insufficient. It is recommended that application trainings, which will allow prospective teachers to test their knowledge and skills, should be given earlier and more intensively. Since 2018, the new teacher training programs implemented in the faculties of education contain some regulations in this regard. However, it is a matter of curiosity to what extent these regulations will be successful and sufficient.

PDF

___

AITSL, (2011). Australian professional standards for teachers. https://www.aitsl.edu.au/teach/standards (5 Kasım 2018 tarihinde erişilmiştir).
Akçalı, A. A. (2016). Tarih öğretmen adaylarının mesleki yeterlik algıları: Karşılaştırmalı bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 240-249.
Arslan, A. (2017). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Arslan, A. S., Kaymakçı, Y. D. ve Arslan, S. (2009). Alternatif ölçme-değerlendirme etkinliklerinde karşılaşılan problemler: Fen ve Teknoloji öğretmenleri örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1‐12.
Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: İlköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1).
Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
Bağ, C. ve Ay, Ş.Ç. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretmen yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 289-312.
Bakaç, E. ve Raşit, Ö. Z. E. N. (2017). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançları ile tutumları arasındaki ilişki. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1389-1404.
Bal, M. S. ve Özkülekçi, G. (2010). Sosyal bilgiler dersinde kullanılan ölçme değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20 -22 Mayıs 2010, Elazığ) Kongre Kitabı, 79-83
Benson, D.J. (2012). The standards–based teaching/learning cycle (2nd ed)[e-book]. https://www.cde.state.co.us/fedprograms/dl/ti_a-ti_sstmembers_standardsbased (5 Kasım 2018 tarihinde erişilmiştir).
Budak, Y. ve Demirel, Ö. (20039. Öğretmenlerin hizmet içi eğitim ihtiyacı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33, 62-81.
Buldu, M. (2014). Öğretmen yeterlik düzeyi değerlendirmesi ve mesleki gelişim eğitimleri planlanması üzerine bir öneri. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 114-134.
Bulut, İ. (2004). Öğretmenlerin öğrenme ve öğretme sürecine ilişkin yeterlik algıları. İlköğretim Online, 13(2), 577-593.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme yöntemleri. 12.11.2018 tarihinde http://w3.balikesir.edu.tr/~msackes/wp/wp-content/uploads/2012/03/BAY-FinalKonulari.pdf adresinden alınmıştır.
Celep, C. (2009). Meslek olarak öğretmenlik. Cevat Celep (Ed), Eğitim Bilimine Giriş (45-73). Ankara: Anı Yayıncılık.
Christensen, L.B., Johnson, R.B. ve Turner, L.A: (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (Çev. Eds. Ahmet Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
Coşkun, E., Gelen, İ. ve Öztürk, E.P. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme yeterlik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 140-163.
Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 40(186), 72-84.
Departmen for Education, (2013). Teachers’ Standards Guidance for school leaders, school staff and governing bodies https://www.gov.uk/government/publications/teachers-standards (5 Kasım 2018 tarihinde erişilmiştir).
Erginer, E., Erginer, A. ve Bedir, G. (2009). Eğitim fakültelerinde görevli öğretim elemanlarının akademik kökenleri ve öğretmen yeterliklerinin incelenmesi üzerine bir çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 93-108.
Geçim, E. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretimi Bilim Dalı, Elazığ.
Gökçe, E. (2003). Gelişmiş ülkelerde sınıf öğretmeni yetiştirme uygulamaları, uluslararası dünya öğretmen eğitimi konferansı (27 Agustos-2 Eylül 1995), Ankara, MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2005). İlköğretim Programlarının öğretmen yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı,17–40.Ankara: Sim Matbaası.
Güçlü, N. (2011). Sınıf içi iletişim ve etkileşim. Leyla Küçükahmet (Ed), Sınıf Yönetimi (18-51). Ankara: Pegem Akademi.
Gülay, A. ve Altun, T. (2017). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin yeterlik algılarının ve karşılaştıkları sorunların belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 738-749.
Haycock, K. (1998). Good teaching matters: How well-qualified teachers can close the gap. Thinking K-16, 3(2).
http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_G ENEL_YETERLYKLERY.pdf (5 Kasım 2018 tarihinde erişilmiştir).
Kabilan, M. K. (2004). Online professional development: A literature analysis of teacher competency. Journal of Computing in Teacher Education, 21(2), 51-57.
Kahramanoğlu, R. ve Ay, Y. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının özel alan yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 285-301.
Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 73-84.
Karacaoğlu, Ö.C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-97.
Kaşkaya, A. (2012). Öğretmen yeterlikleri kapsamında yapılan araştırmaların konu, amaç, yöntem ve sonuçları açısından değerlendirilmesi. Kuram ve uygulamada eğitim bilimleri, 12(2), 789- 805.
Koç, A. (2010). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenlerinin yeterlikleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(19), 107-149.
Kösterelioğlu, İ ve Kösterelioğlu, M. A. (2008). Stajyer öğretmenlerin mesleki yeterliklerini kazanma düzeylerine ilişkin algıları. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi (2008-II) (257-275).
MEB, (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf
MEB, (2006). Temel eğitime destek projesi “öğretmen eğitimi bileşeni”: Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13161921_YYretmenlik_MesleYi_Ge nel__YETERLYKLERi_onaylanan.pdf (5 Kasım 2018 tarihinde erişilmiştir).
MEB, (2017). Öğretmendik mesleği genel yeterlikleri.
Metin, M. ve Özmen, H. (2010). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin performans değerlendirmeye yönelik hizmet içi eğitim (hie) ihtiyaçlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3),819-838.
Öksüzoğlu, P. (2009). Beden Eğitimi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Mersin.
Özer, B. ve Gelen, İ. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 39-55.
Öztürk, M. ve Eroğlu, E. (2013). Coğrafya öğretmen yeterlikleri ve uygulamaların değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 630-659.
Pantić, N. ve Wubbels, T. (2010). Teacher competencies as a basis for teacher education–Views of Serbian teachers and teacher educators. Teaching and Teacher Education, 26(3), 694-703.
Rhoton, J. ve Stiles, K. E. (2002) Exploring the professional development design process: Bringing an abstract framework into practice. Science Educator. 11(1), 1-8.
Saracoğlu A.S., Gencel, İ.E. ve Çengel, M. (2011). Öğrenci ve öğretmen görüşleri açısından lise öğretmenlerinin öğretme sürecindeki yeterlikleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 77-99.
Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlilikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
Şahin, A.E. (2009). Meslek ve Öğretmenlik. Veysel Sönmez (Ed), Eğitim Bilimine Giriş (261-305). Ankara: Anı Yayıncılık.
Şeker, H., Deniz, S. ve Görgen, İ. (2005). Tezsiz yüksek lisans öğretmen adaylarının öğretmenlik yeterlikleri üzerinde değerlendirmeleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 42, 237- 253.
Taşar, H.H. (2012). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin mesleki yeterlik algılarının incelenmesi (Adıyaman İli Örneği). Verimlilik Dergisi, 4, 67-77.
Trentham, L., Silvern, S. ve Brogdon, R. (1985). Teacher efficacy and teacher competency ratings. Psychology in the Schools, 22(3), 343-352.
Tuncer, M. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin performans değerlendirmede yaşadıkları sorunların belirlenmesi ve bazı değişkenler açısından performans değerlendirmeye ilişkin düşünceleri (Kahramanmaraş ili örneği).Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II’de sunulmuş bildiri, 16–18 Mayıs 2010, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Ülker, A. (2009). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitime ilişkin görüşleri (Konya/Karapınar İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Konya.
Yalçın İncik, E ve Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi ve pedagojik formasyon sertifika programlarında öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği yeterliklerine yönelik görüşleri. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(2), 179-197.
Yavuz, M., Özkaral, T. ve Yıldız, D. (2015). The teacher competencies and teacher education in international reports. SDU International Journal of Educational Studies, 2(2), 60-71.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ