EĞİTİMDE KULLANILAN ÖDÜL CEZA UYGULAMALARININ, ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE ÖĞRENCİLERİN DUYUŞSAL ALANLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öğretmenlerin sınıflarında en çok başvurdukları yöntemlerden birisi ödül ceza uygulamalarıdır. Öğretmenler ödül ceza uygulamalarını; öğrencilerin ders başarılarını artırması, öğrencilere istendik davranışları kazandırması, sınıf içi düzen ve disiplin sağlaması gibi farklı amaçlarla kullanmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre, sınıfta kullanılan ödül ve ceza uygulamalarının öğrencilerin duyuşsal alanları açısından değerlendirilmesidir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunda İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ ne bağlı olarak görev yapan, kıdem yılı 2 ile 20 yıl arasında değişen; 4 okul öncesi öğretmeni, 4 sınıf öğretmeni ve 3 PDR uzmanı olmak üzere 11 katılımcı yer almaktadır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmış, görüşme sonucunda elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; katılımcı öğretmenler sınıfta ödül ve ceza uygulamalarını, kendilerinin uygun gördükleri ölçütlere göre kullanmaktadırlar. Öğretmenler ödül ve cezayı kullanırken planlananın dışında beklenmedik sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Sınıflarda kullanılan ödül ve ceza uygulamaları, genellikle bireye yönelik olmayıp sınıftaki tüm öğrencilerin aynı beklentiyi karşılamasına yönelik olmaktadır. Sınıflarda bu şekilde tüm öğrencilerin aynı beklentiye göre ödüllendirildiği veya cezalandırıldığı durumlar; sınıf içinde ödül alan, ödül alamayan ve ceza alan öğrenci boyutlarıyla değerlendirildiğinde fark edilmeyen sıkıntıların oluşmasına yol açmaktadır. Çalışma sonucunda ödül ceza uygulamalarının istendik davranış kazandırmadaki bazı olumlu etkileri görülmüştür. Bu olumlu etkilerin daha çok duyuşsal alan özelliklerinin ilk aşaması olan merak uyandırma, motivasyon sağlama yönünde olduğu görülmüş, bununla birlikte bunları sağlarken bazı istenmeyen değerlerin ortaya çıkmasına sebep olduğu da görülmüştür. Çalışma kapsamında ele alınan merak uyandırma, motivasyon sağlama ile başlayan duyuşsal alan özellikleri, ileri aşamalarda tutum geliştirme, değer oluşturma, öz denetim sağlama şeklinde uzun vadede kalıcı olması beklenen ve içselleştirilmeye ihtiyaç duyulan kazanımlardır. Bulgular sonucunda sınıflarda kullanılan ödül ceza uygulamalarının bu konuda yetersiz kaldığı hatta yanlış kullanım durumlarında uzun vadede kalıcı zararlar oluşturabileceği düşünülmektedir. Öğretmenler ödül ve ceza uygulamaları yerine farklı çalışmaların öğrencilerde daha uzun vadede kalıcılığı sağlayacağını düşünmektedirler. Bunlardan başlıcaları “örnek olma, farklı öğretim yöntem tekniklerini kullanma ve somut yaşantılar sunma” şeklindedir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmenlere, araştırmacılara ve yetkili birimlere önerilerde bulunulmuştur.

ASSESSMENT OF REWARD-PUNISHMENT PRACTICES USED IN EDUCATION IN TERMS OF STUDENTS' AFFECTIVE DOMAINS ACCORDING TO THE TEACHERS' OPINIONS

One of the methods that teachers use most in their classrooms is reward-punishment practices in order to increase the students' course success, to gain students desired behaviors, and to provide classroom organization and discipline. The aim of this study is to evaluate the reward and punishment practices used in the classroom in terms of affective domains of students according to the teachers’ opinions. This study is conducted based on a case study method, which is a qualitative research method. The study group is to consist of 11 teachers working in the schools under the Istanbul Provincial Directorate of National Education, who are 4 preschool teachers, 4 (primary school) classroom teachers and 3 Psychological Counseling and Guidance experts. Their teaching experience varies between 2 and 20 years. Participants were selected by using the criterion sampling method, one of the purposive sampling methods. It was used semi-structured interview technique in the study. The data obtained from the interviews were analyzed by using descriptive analysis technique. According to the findings obtained from the research, participant teachers are to use reward-punishment practices in the class according to their own criteria. Teachers face unexpected problems outside of the plan while using the reward and punishment. The reward punishment practices used in the classrooms are generally not for an individual but they are for meeting the same expectation from all students in the classroom. In this way, the situations in which all students are rewarded or punished according to the same expectation lead to problems that are not recognized when they are evaluated in terms of the students who receive rewards in the class, who cannot receive rewards and are punished. As a result of the study, it is seen that reward punishment practices have some positive effects on the formation of desired behaviors. It has been seen that these positive effects are mostly related to arousing the curiosity and providing the motivation which is the first stage of the affective domain features. However, it has also been seen that some undesirable values may occur while providing them. In the scope of the study, affective domain features starting with arousing curiosity and providing motivation are the objectives which are needed to be internalized and expected to be permanent in the long term, in the shape of attitude development, creating value, providing self-control in the advanced stages. As a result of the findings, it is thought that the rewardpunishment practices used in the classrooms are insufficient in this regard and even may cause permanent damages in the long-term in case of misuse. Teachers think that different applications instead of reward and punishment practices will provide longer-term persistence in students. The main ones of them are “setting a good example, using different teaching method-techniques and presenting experiences”. Based on the findings obtained, it has been made suggestions to teachers, researchers and authorities.

PDF

___

Akcanca, T. S. ve Sömen, T. (2018). Öğretmen Adaylarının Eğitsel Oyun Tasarlama ve Uygulama Durumları, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 49-71, p. 49-71, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14506, ANKARA-TURKEY
Alkan, H. B. (2007). İlköğretim Öğretmenlerinin İstenmeyen Davranışlarla Baş Etme Yöntemleri ve Okulda Şiddet. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Allen, D. (2006). An Investigation of Secondary Educators’ Knowledge and Use of Clasroom Discipline Management Models. Unpublished master’s thesis, USA: Texas Woman’s University.
Aydın, B. (2001). İlköğretim Okullarında Sınıf Disiplininin Sağlanması. Yayınlanmamış doktora tezi, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydın, İ. (2015). Öğretimde Denetim. Ankara: Pegem Akademi.
Aypay, A. (2017). Ergen Gözüyle Ceza ve Etkileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 249-268.
Aypay, A. (2018). Ortaokulda Ödül Bağımlılığı-Ceza Hassasiyeti ve Ödül Bağımlılığı-Okul Tükenmişliği Arasındaki Yordayıcı İlişkiler. Eğitim ve Bilim Dergisi, 43(194), 43-59.
Bloom, B. S. (2006). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme (D. A. Özçelik, Çev.). Ankara: Pegem Akademi. (1976).
Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals. New York: David McKay Company, Inc.
Bozkurt, E. ve Sözer, A. M. (2018). Mendil Kapmaca Oyunu ile Sorumluluk Değerinin Öğretiminin Vıgnette Tekniği ile İncelenmesi, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 13/27, p. 299-325, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 14368, ANKARA-TURKEY
Brophy, J. E. & Good, T. L. (1970). Teachers' Communication of Differential Expectations for Children's Classroom Performance: Some Behavioral Data. Journal of Educational Psychology, 61(5), 365-374.
Cameron, J. ve Pierce, W. D. (1994). Reinforcement, Reward and Intrinsic Motivation: A metaAnalysis. Review of Educational Research, 64(3), 363-423.
Corr, P. J. (2002). JA Gray's Reinforcement Sensitivity Theory and Frustrative Nonreward: A Theoretical Note on Expectancies in Reactions to Rewarding Stimuli. Personality and Individual Differences, 32(7), 1247-1253.
Covington, M. V. (2000). Goal Theory, Motivation, and School Achievement: An Integrative Review. Annual Review of Psychology, (51), 171-200.
Cüceloğlu, D. (2015). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Çelik, F (2006). Türk Eğitim Sisteminde Hedefler ve Hedef Belirlemede Yeni Yöntemler. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 1-15.
Çolak, M. (2005). Kütahya İli İlköğretim Okullarında Ödül ve Ceza. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Darling, D. W. (1965). Why a Taxonomy of Affective Learning? Educational Leadership, 22(1), 473- 522.
Arnstine D. (1965). Taxonomy Of Educational Objectives, Handbook II: Affective Domain by David R. Krathwohl, Benjamin S. Bloom, and Bertram B. Masia. New York: David McKay Company, Inc., 1964 [Kitap Değerlendirmesi]. The Educational Forum, 29:3, 371-372.
Erdem, H. (2016). İlkokul Öğretmenlerinin İstenmeyen Öğrenci Davranışları ile Baş Etmede Kullandıkları Yöntemler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Fidan, N. K. (2009). Öğretmen Adaylarının Değer Öğretimine İlişkin Görüşleri. Kuramsal Eğitim ve Bilim Dergisi, 2(2), 1-18.
Gable, R. K. (1986). Instrument Development in the Affective Domain. Newyork: Springer Science Business Media.
Gable, R. K. & Wolf, M. B. (1993). Instrument Development in the Affective Domain: Measuring Atitudes and Values in Corporate and School Settings. Newyork: Springer Science Business Media.
Goleman, D. (2016). Duygusal Zeka (B. S. Yüksel, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
Gordon, T. (2015). Çocukta İç Disiplin mi? Dış Disiplin mi? (E. Aksay, Çev.). (1. bs.). İstanbul: Agora Kitaplığı. (1999).
Gökçe, E. (2002). İlköğretim Öğrencilerinin Görüşlerine Göre Öğretmenlerin Etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1), 111-119.
Gömleksız, M. N. ve Kan, A. Ü. (2012). Eğitimde Duyuşsal Boyut ve Duyuşsal Öğrenme. Turkish Studies, 7(1), 1159-1177.
Gündoğdu, H. (2007). İlköğretim Okullarındaki Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Disiplinini Sağlamada Kullandıkları Yöntemlerin Öğrenciler Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Güven, M. (2017). Oyun Temelli Deneyimlerin Sınıf Ortamı, Öğrencilerin Davranışları, Okul Algıları ve Çatışma Dönüştürme Becerilerine Etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 1345-1366.
Karakaş, H. (2014). Etkili Sınıf Yönetimi Uygulamalarına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(4), 1097-1119.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar-İlkeler-Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kaufman, K. F. ve O'Leary, K. D. (1972). Reward, Cost, and Self‐Evaluation Procedures for Disruptive Adolescents ın a Psychiatric Hospital School 1. Journal of Applied Behavior Analysis, 5(3), 293-309.
Krathwohl, D. R., Bloom, B. S., Masia and B. B. (1964). Taxonomy of Educational Objectives, Handbook 2: Affective Domain. New York: David McKay Company, Inc. Leadership, 22(1), 473.
Marshall, M. (2005). Discipline Without Stress, Punishments, or Rewards. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 79(1), 51-54.
Naz, A., Khan, W., Daraz, U., Hussain, M. and Khan, Q. (2012). The Impacts of Corporal Punishment on Students’ Academic Performance/Career And Personality Development Up - To Secondary Level Education in Khyber Pakhtunkhwa Pakistan. International Journal of Business and Social Science, 2(12), 130-140.
Patton, M. Q. (2016). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (M. Bütün, S.B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
Pehlivan, H., Köseoğlu, P. ve Şen, Z. (2018). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Ortamlarında Uygulanan Ödül, Ceza ve Ayrımcılığa İlişkin Görüşleri. İlköğretim Online, 17(4).
Reeve, J. (2014). Understanding Motivation and Emotion. USA: John Wiley and Sons.
Sadık, F. (2008). İstenmeyen Davranışlarla Baş Etme Stratejilerinin Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi. İlköğretim Online, 7(2).
Savage, T. V. (1999). Teaching Self-Control Through Management and Discipline. USA: Allyn ve Bacon.
Smith, E. E., Hoeksema, N. S., Fredrickson, B. ve Loftus R. G. (2015). Psikolojiye Giriş. (Ö. Öncül ve D. Ferhatoğlu Çev.). (3. bs.) Ankara: Arkadaş Yayınevi.
Sürücü, A. ve Ünal, A. (2018). Öğrenci Motivasyonunu Artıran ve Azaltan Öğretmen Davranışlarının İncelenmesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 253-295.
Şahin, S. ve Arslan C. (2014). Öğrenci ve Öğretmen Görüşlerine Göre İstenmeyen Öğrenci Davranışlarına Karşı Kullanılan Öğretmen Stratejilerinin Öğrenciler Üzerindeki Etkileri.
Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2Winter 2014, p. 1399-1415, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6103, ANKARA-TURKEY
Turhan, M. ve Yaraş, Z. (2013). Öğretmen ve Öğrencilerin Öğretmen, Disiplin, Müdür, Sınıf Kuralları, Ödül ve Ceza Kavramlarına İlişkin Metafor Algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 129-145.
Türküm, A. S. (1998). Çağdaş Toplumda Çevre Sorunları ve Çevre Bilinci. Çağdaş Yaşam Çağdaş İnsan. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı, Eskişehir, 165-181.
Tyler, R. W. (1973). Assessing Educational Achievement in the Affective Domain. NCME Measurement in Education, 4(3).
Wadsworth, B. J. (2015). Piaget’nin Duyuşsal ve Bilişsel Gelişim Kuramı (Z. Selçuk, Çev.). Ankara: Pegem Akademi. (2003).
Yakar, A. ve Duman, B. (2017). Duyuşsal Farkındalığa Dayalı Öğretimin Akademik Başarı ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlar Üzerine Etkisi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 30-47.
Yavuzer, H. (2015). Çocuk Psikolojisi (38. bs.). İstanbul: Remzi Yayınevi.
Yılmaz, B. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Ego Kimlik Statüleri ile Ebeveyn Otorite Stilleri ve Sosyal Değerleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, F. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Disiplini Sağlamada Kullandıkları Ödül ve Ceza Yöntemleri (Şırnak İli Örneği). Yüksek lisans tezi, Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yılmaz, F. ve Babaoğlan, E. (2013). Reward and Punishment Methods Used Elementary Teachers to Provide Classroom Discipline. İlkogretim Online, 12(1).

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ